Bahçıvan: Faaliyet kârlılığı yüzde 39.7 artarak 937 milyar liraya çıktı

İSO 500’ün ihracatı 2022 yılına göre yüzde 2.9 düşüşle 95.1 milyar dolara geriledi.

Olumlu tablo

İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, 500 büyük sanayi kuruluşunun 2023’te faaliyet kârının yüzde 39.7 artışla 671 milyar liradan 937 milyar liraya çıktığını belirtti. Buna karşılık faaliyet kârlılığı oranının 0.3 puan düşüşle yüzde 12.8’den yüzde 12.5’e gerilediğini aktardı.

Faiz, amortisman ve vergi öncesi kârın (FAVÖK) yüzde 45.5 artışla 1 trilyon 175 milyar liraya yükseldiğine işaret eden Bahçıvan, şunları bildirdi: “Aynı yılda FAVÖK kârlılığı oranı 0.3 puan artışla yüzde 15.4’ten yüzde 15.7’ye çıktı. İSO 500’deki vergi öncesi kâr ve zarar toplamının yüzde 32.9 artarak 485 milyar liradan 645 milyar liraya yükseldiğini görüyoruz. Ancak satış kârlılığı oranının 0.7 puan düşüşle yüzde 9.3’ten yüzde 8.6’ya inmesi dikkat çekiyor. Tüm kâr büyüklüklerindeki artışlar, 2023 yılı enflasyonunun altında kalmış bulunuyor ve bu da reel olarak gerilemeye işaret ediyor.” Bahçıvan, İSO 500’de vergi öncesi dönem kâr ve zarar büyüklüğüne göre kâr eden kuruluş sayısının 2023’te 404’e indiğini ifade ederek, “2023’ün en çarpıcı gelişmesinin, uzun yıllardır ilk kez net kambiyo zararının ortaya çıkması olduğunu söylememiz mümkün. Sanayinin son 10 yıldaki üretim faaliyeti dışı gelirlerinin dönem kâr ve zarar toplamı içindeki paylarına da dikkatinizi çekmek istiyorum. Bu pay, üst üste dört yıl düşüşle 2022’de yüzde 22.9’a kadar geriledikten sonra 2023’te yüzde 41.3’e çıkmış ve geçmiş yıllardaki ortalamasına yaklaşmış gözüküyor” değerlendirmesini yaptı.

Finansman giderleri katlandı

Bahçıvan, finansman giderlerinin uzun yıllardan beri İSO 500’ün en büyük mücadele alanlarından biri olduğunu hatırlattı. Bahçıvan, şu bilgileri verdi: “İSO 500’ün finansman giderlerinin 2023’te yüzde 92,5 oranında artarak 277 milyar liradan 533 milyar liraya yükseldiğini görüyoruz. Böylece finansman giderlerinin faaliyet kârına oranı 15,6 puan artışla yüzde 41,3’ten yüzde 56,9’a çıkmış durumda. Son 12 yıllık ortalamanın yüzde 57 olduğu düşünüldüğünde yıllardan beri hep işaret ettiğimiz üzere sanayicinin elde ettiği kârın yarısından fazlasını finansman giderlerine ayırmak gerçeği ile yüz yüze kalmaya devam ettiğinin altını bir kez daha çiziyoruz.”

Aktif toplamında yükseliş

Bahçıvan, 2023’te enflasyon düzeltmesi sonrası verilere bakıldığında İSO 500’ün aktif toplamının yüzde 126 artarak 3,9 trilyon liradan 8,8 trilyon liraya geldiğini; bu artışın 2,9 trilyona yakın kısmının enflasyon düzeltmesinden kaynaklandığını vurguladı.

Aktiflerin alt kalemlerine değinen Bahçıvan, şöyle devam etti: “Duran varlıklar yüzde 242 artarak 1.4 trilyon liradan 4.7 trilyon liraya ulaşmış görünüyor. Bu artışın 2.7 trilyonluk kısmı enflasyon düzeltmesine bağlı olarak gerçekleşmiş. Dönen varlıklardaki artış ise yüzde 63’le çok daha düşük kalmış ve enflasyon düzeltmesi bu kalemde sadece 173 milyar liralık katkı yapmış gözüküyor. Pasif tarafa baktığımızda, öz kaynaklar 2023’te enflasyon düzeltmesi sonrası verilerle yüzde 245 oranında artarak 1.4 trilyon liradan 4.8 trilyon liraya çıkmış durumda. Bu kalemde enflasyon düzeltmesinin etkisi 2.8 trilyonla oldukça yüksek. Toplam borçlar yaklaşık yüzde 60 artarak 2.5 trilyon liradan 4 trilyon liraya çıkarken düzeltmenin etkisi 31 milyar lirayla sınırlı kalmış.”

Borçlarda dalgalanma

Bahçıvan, 2022’de yüzde 35.7 olan öz kaynak payının 2023’te düzeltme sonrası yüzde 54.5’i bulduğunu söyledi. Enflasyon düzeltmesinin İSO 500’ün bilançosunda öz kaynak payını 21.3 puan arttırarak toplam borçların üzerine çıkardığını bildirdi. Mali borçların yüzde 54 artışla 1.3 trilyon liradan 2 trilyon liraya çıktığını dile getiren Bahçıvan, diğer borçların yüzde 66’ya yakın bir artışla 1.2 trilyon liradan 2 trilyon liraya yükseldiğini açıkladı.