Haber Merkezi Giriş Tarihi: 2025-11-20 20:02

Avustralyalı mahkum cezaevini dava etti; hakkım var diye duyurdu! Herkesi gerdi, sinir etti

Avustralya'nın Victoria eyaletinde ömür boyu hapis cezası çeken bir mahkum, ülkenin meşhur yayma ürünü Vegemite'in hapishanelerde yasaklanmasına karşı hukuk mücadelesi başlattı. 54 yaşındaki Andre McKechnie, Vegemite yasağının kendisinin bir Avustralyalı olarak kültürel haklarını ihlal ettiğini savunarak Victoria Yüksek Mahkemesi'ne başvurdu. McKechnie, Vegemite yasağının kaldırılmasını ve bu yasağın hem İnsan Hakları ve Sorumlulukları Şartı'na hem de Corrections Yasası'na aykırı olduğunu iddia ediyor. Dava, ülkede Vegemite'in kültürel önemi ile hapishane güvenliği arasındaki hassas dengeyi yeniden gündeme taşıdı.

Vegemite, Avustralya'nın en bilinen gıda ürünlerinden biri olarak neredeyse her Avustralyalı hanede yer alıyor. 1923 yılından bu yana üretilen bu tuzlu ve koyu renkli yayma, özellikle kahvaltı sofralarının vazgeçilmezi olarak kabul ediliyor. Ancak Victoria eyaletindeki 12 hapishanede, Vegemite yasağı 2006 yılından beri yürürlükte. Yetkililer, Vegemite'in içeriğinde bulunan mayanın alkol üretiminde kullanılabileceği ve bu ürünün uyuşturucu tespit köpeklerinin işlevini olumsuz etkileyebileceği gerekçesiyle bu yasağı uyguluyor. Hapishane yönetimi, mahkumların yasa dışı maddeleri Vegemite ile gizleyerek köpekleri yanıltmaya çalıştığını öne sürüyor. Ayrıca, ürünün alkol üretiminde kullanılabileceği iddiaları da yasağın gerekçeleri arasında yer alıyor. Ancak Vegemite'in eski sahibi Mondelez International, üretim sürecinde mayanın öldüğünü ve ürünün alkole dönüştürülemeyeceğini açıklamıştı.

Andre McKechnie, Vegemite yasağının yalnızca bir gıda kısıtlaması olmadığını, aynı zamanda Avustralya kültürünün önemli bir parçasının mahkumlardan esirgendiğini savunuyor. McKechnie'nin avukatları, İnsan Hakları ve Sorumlulukları Şartı'na atıf yaparak, her bireyin kültürel geçmişini yaşama ve uygulama hakkına sahip olduğunu belirtiyor. Bu yasa, belirli bir kültürel, dini, ırksal veya dilsel geçmişe sahip tüm kişilere kültürlerini yaşama, dinlerini açıklama ve uygulama ile dillerini kullanma hakkı tanıyor. McKechnie, mahkemeden, Vegemite yasağının bu hakları ihlal ettiğine dair bir karar çıkmasını talep ediyor. Ayrıca, Corrections Yasası kapsamında mahkumlara yeterli ve uygun gıda sağlanması gerektiğini, Vegemite'in bu kapsamda değerlendirilmesi gerektiğini öne sürüyor.

Vegemite, Avustralya'da bir mutfak simgesi olmanın ötesinde, ulusal kimliğin de önemli bir parçası olarak görülüyor. Ülke genelinde yapılan tahminlere göre, Avustralyalı hanelerin yüzde 80'inden fazlasında Vegemite bulunuyor. Ürün, çocuklar için B vitamini kaynağı olarak tanıtılırken, kahvaltı tostlarından peynirli sandviçlere kadar birçok yemekte kullanılıyor. Vegemite'in tadı, Avustralyalılar tarafından sevilse de, ülke dışından gelenler için alışılması zor bir lezzet olarak biliniyor. Eski ABD Başkanı Barack Obama'nın "korkunç" olarak nitelendirdiği Vegemite, Avustralyalı grup Men at Work'ün "Down Under" şarkısında da kültürel bir simge olarak yer aldı. Yurt dışında yaşayan Avustralyalılar ise Vegemite'e ulaşmakta zorluk yaşadıklarını sıkça dile getiriyor. Ürünün Kanada'da kısa süreliğine yasaklanması, Avustralya hükümetinin müdahalesine yol açmış ve "Vegemite-gate" olarak adlandırılan bir medya tartışmasına neden olmuştu.

Victoria Adalet ve Toplum Güvenliği Departmanı ile Corrections Victoria, Vegemite yasağına ilişkin olarak kamuoyuna açıklama yapmaktan kaçınıyor. Hükümet yetkilileri, mahkemede devam eden davalar hakkında yorum yapmanın uygun olmadığını belirtiyor. Ancak, Vegemite yasağının gerekçeleri arasında güvenlik kaygıları ve hapishane düzeninin korunması öne çıkıyor. Mahkumların yasa dışı faaliyetlerde Vegemite'i kullanma ihtimali, yönetimin bu ürüne temkinli yaklaşmasına neden oluyor. Buna karşılık, kültürel haklar ve bireysel özgürlükler konusunda artan talepler, bu tür yasakların toplumda tartışılmasına yol açıyor. McKechnie'nin davası, bu iki yaklaşım arasındaki dengeyi yeniden gündeme getirmiş durumda.

Sonuç olarak, Vegemite yasağına karşı açılan bu dava, Avustralya'da kültürel değerler ile güvenlik önlemleri arasındaki hassas çizgiyi gözler önüne seriyor. Mahkemenin vereceği karar, yalnızca bir gıda ürününün hapishanelerdeki statüsünü değil, aynı zamanda Avustralya'da kültürel hakların ve bireysel özgürlüklerin nasıl korunacağını da belirleyecek. Vegemite yasağı ve bu yasağa karşı yürütülen hukuk mücadelesi, önümüzdeki dönemde hem Avustralya kamuoyunda hem de uluslararası alanda yakından takip edilmeye devam edecek.