Yunanistan’ın, Osmanlı’dan kalma camileri ibadete kapalı tutması, dini yapılarda mütekabiliyet esasının ihlali anlamına geliyor. Tarih Bölümü Doktor Öğretim Üyesi Sabri Can Sannav, Türkiye’nin Rum-Ortodoks kiliselerini açtığını vurgulayarak, “Hristiyanlar Çeşme’ye gelip kiliselerde özgürce ibadetlerini yapabiliyorken, Müslümanlar neden kendi ecdat yadigarları olan Sakız Adası’ndaki Mecidiye Camii’nde veya diğer camilerde namazlarını kılamıyor?” diye sordu.
Yunanistan, Osmanlı döneminden kalma camileri ibadete kapalı tutarak mütekabiliyet esasını ihlaline imza atıyor. Trakya Üniversitesi Tarih Bölümü Doktor Öğretim Üyesi Sabri Can Sannav ve Marmara Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi Doktor Öğretim Görevlisi Neval Konuk, Yunanistan’ın Sakız Adası’ndaki Osmanlı eserlerini ibadete kapalı tutması ve bu eserlerin güncel durumlarına ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
1894 yılı devlet kayıtlarına göre Sakız Adası’nda 9 cami, 2 medrese, 3 tekke, 98 kilise, 1 manastır, 2 havra, 2 hamam ve 18 çeşme bulunduğu bilgisini paylaşan Sannav, adada, bugüne bütünlük içinde ulaşabilmiş neredeyse tek Osmanlı yapısının ibadete kapalı olan Mecidiye Camii olduğunu vurguladı.
Sannav, “Gayrimüslimler, bugün ülkemizin pek çok yerinde özgürce ibadetlerini kendi dini müesseslerinde yapabiliyor. Hristiyanlar Çeşme’ye gelip kiliselerde özgürce ibadetlerini yapabiliyorken, Müslümanlar neden kendi ecdat yadigarları olan Sakız Adası’ndaki Mecidiye Camii’nde veya diğer camilerde namazlarını kılamıyor? Bu sorunun cevabının mutlaka verilmesi gerekiyor” ifadesini kullandı.
Mütekabiliyet esasına uygun politika izlenmiyor
Türkiye’nin son 20 yılda Edirne’de, Çeşme’de, Alaçatı’da, Ordu’da, Gemlik’te ve farklı yerlerde cemaati bile bulunmayan yaklaşık 84 Rum-Ortodoks kilisesini belirli günlerde ibadete açtığını vurgulayan Sannav, “Esasında dini yapıların cemaatleri olmasa bile asli görevlerini icra etmelerini sağlamak, büyük devlet olmanın da en belirgin özelliklerinden ve Türkiye buna uygun davranmakta. Rodos’ta Süleymani Camii de ibadete kapalı. Bu ülkelerin dikkat etmesi gereken mütekabiliyet dediğimiz karşılıklı anlayış ilkesine tamamen zıt. Yunanistan bugün de geçmişte olduğu gibi mütekabiliyet ilkelerine uygun siyaset yürütmüyor.”
Sakız Adası’ndaki camiler depo olarak kullanılıyor
Neval Konuk da Sakız Adası’nda ayakta kalmayı başaran Osmanlı eserlerinin amaçları dışında kullanıldığına dikkati çekerek, “Adada ayakta kalan 4 selatin camimiz var. Bu camilerden Bayraklı Camii bugün beyaz eşyaların tamir edildiği bir depo olarak kullanılıyor. Mecidiye Camii işgal sonrasında hemen müzeye dönüştürülmüş bugün hâlâ müze olarak kullanılıyor. Osmaniye Camii ve Orhaniye Camii ise arkeolojik alanlardan elde edilen kazı malzemelerinin deposu” değerlendirmesini yaptı.
Yunanistan’ın sınırları içindeki Osmanlı Türk eserlerini yok sayma politikası izlediğine işaret eden Konuk, “Yunanistan’da Osmanlı döneminde inşa edilen mimari eserler, Osmanlı ya da Türk eseri olarak kayıtlı değil. Müslüman eseri olarak kayıtlı. Peki kim bu Müslüman? Hint mi, Pakistanlı mı, Endonezyalı mı, Arap mı? Şüphesiz Türk ve bunlar Türk eseri. Yunanistan’da göz ardı etme ve yok sayma politikası hakim” dedi.
