TÜİK Başkan Vekili Mehmet Aktaş, “Sanki başka ülkede revizyon söz konusu değilmiş gibi eleştiri alıyoruz. Biz mevcut geliri daha iyi ölçümlemeye çalışıyoruz. Araba eskimişti” dedi
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Başkan Vekili Mehmet Aktaş, ulusal hesap istatistiklerine yönelik revizyon çalışmasına ilişkin, “Bunların hiçbirisi TÜİK’e özel değildir. Sanki hiçbir ülkede revizyon söz konusu değilmiş de bizde rakamlar değişiyormuş gibi eleştiriler alıyoruz. Bunun hakikatle ilgisi yoktur” dedi. Açıklanan gayrisafi yurt içi hasılaya ilişkin bilgi veren Aktaş, gerçekleştirilen revizyonun genel seri üzerindeki etkisine değindi.
Araba eskimişti
Aktaş, şöyle devam etti: “2012 input-output yılımızdı. Bu ne işe yarar? Sektörler arası mal ve hizmet üretim ilişkilerini belirler ya da tespit eder. En son bundan önce yapılan input-output tablosu 2002’ye aittir ve 98 bazlı serimiz 2002 input-output tablosunu baz almaktadır. Şu anki yayımladığımız seri, 2012 input-output tablosunu esas almaktadır. Baz yılı 2009 diyoruz ama bu biraz fiyatı oradan başlattığımızdan dolayı. Asıl önemli olan 2012, buna ‘eşleme yılı’ derler. Eşleme yılı ekonominin genel panoraması çıktıktan sonra, o yılda yıllık veri ürettiler. Yıllık verilere bağlı olarak da önemli veriler üretilir. Oradan dönemlik dağılım elde edilir ve yıllık veriler ve dönemlik verilerle seri ileri geri götürülür. İş akışı bu şekildedir.”
Aktaş, şunları söyledi: 2012’de yüzde 10’lar civarında, 2015’te yüzde 19.71 revizyon yapıldığını ifade ederek, “Eski seri ile yeni seri, 2015 için yüzde 19.71 yukarıdadır. Son yıllarda iki seri arasında makas açılmaktadır. Sebebi de 2012 input-output tabloları ve 2002 input-output tabloları... Çünkü bizim iskeletini tesis ettiğimiz yapı, yeni dönemde temsil vasfını yavaş yavaş yitirmiş. Arabanın eskimesi gibi... 2002 tasarımımızın ekonominin yeni dinamizmini yakalama konusunda sıkıntıları vardı.”
Aktaş, sıramızın G20’de değişmediğini belirterek, “Ama 2015 verisini kullanırsak 11 bin 14 dolar, bir önceki seride bu 9 bin 130 dolar... Sonuçta yerimiz değişmemekle beraber, aşağı yukarı dolar bazında 2 bin dolardan biraz eksik artış var” dedi.
Ölmüş endeksler mevcut
Çalışmanın profesyoneller tarafından sorgulanacağını belirten Aktaş, şunları kaydetti: “Biz de 1.5 senedir sorguluyoruz kendimizi. Kendi çocuğumuz olarak gördüğümüz 1998 bazlı seri, ‘Ne yapıyor böyle?’ diye inanamıyoruz. Hakikat mıdır, doğru mudur, yanlış mıdır başka ilave teyit bilgileri almak için epey bir uğraş içine girdik. Buna bağlı olarak Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) verilerini de entegre ettik. SGK ve Gelir İdaresi’nden bağımsız, 3 milyona yakın girişimin birbiri ile eşleştirmesini yapmaya çalıştık.”
Bazı endekslerin tahmin kabiliyetinin “ölmüş” düzeyde olduğuna işaret eden Aktaş, “Bunları önümüzdeki yılın ilk çeyreğinde yayımlayıp yayımlamamayı düşüneceğim” ifadesini kullandı.
