Parmak sakatlanmaları çok yaygındır ve küçük kesikler ve sıyrılmalardan tutun da ciddi kemik, tendon ve bağ doku hasarlarına kadar çok çeşitlilik gösterir.
Tedavi edilmezse işlev kaybı ve kalıcı şekil bozukluğu gibi sonuçlara yol açabilir.
Bir parmak doğrudan bir darbe veya kesikle sakatlanabilir. Bu yaralanmalar genellikle işle ilgilidir. Parmak ayrıca ezilebilir, burkulabilir veya fazla esneyebilir. Parmak yaralanmalarının başka bir yaygın sebebi de hayvan ısırıklarıdır.
Kesik, yalnızca cildi etkileyebileceği gibi derinin hemen altındaki kan damarları, sinirler ve tendonları da etkileyebilir.
Kopma, derinin bir parçası veya yumuşak doku yırtılıp çıktığı zaman olur.
Ampütasyonla doku, parmaktan tümüyle kesilir veya yırtılır.
ÖNE ÇIKAN VİDEO
Kırıklar
Her parmakta üç kemik veya falanj vardır: proksimal (en yakın) falanj, orta falanj ve distal (en uzak) falanj.
Kırık parmak veya falanj kırılması tek başına da olabilir, ama genellikle tendon, bağ doku, tırnak ve diğer yumuşak dokuları da kapsar.
Çıkık
Çıkık bir kemiğin başka bir kemikle normal hizasından çıkmasına sebep olacak şekilde, kemiğin eklemden ayrılmasıdır.
Çıkık genellikle çevre bağ dokulara zarar verir, çıkık yerine konduktan sonra bağ dokular hâlâ hasarlı olabilir.
Burkulmalar
Bağ doku zedelenmesine burkulma denir.
Bağ dokular iki kemiği eklemde bir arada tutan sert dokulardır.
Güçlü bir çekiş veya darbeyle bağ doku yırtılabilir ve eklemi güçsüzleştirerek daha öte sakatlanmaya yol açabilir.
Tendon yaralanmaları
Tendonlar kasları kemiklere bağlayan lifli bağlardır ve eklemlerin esnek bir şekilde hareket etmesini sağlar.
Parmak tendonları derinin hemen altındadır ve koruyucu bir kılıfla örtülmüştür.
Hem tendon hem de kılıfı bir kesik veya ezilme sakatlanmasıyla hasar görebilir.
Ayrıca bir tendon kemikle bağlandığı yerden ayrılabilir.
Sinir yaralanmaları
Parmak duyumları 2 sinirle taşınır, parmağınızın her kenarında bir sinir bulunur.
Sinire hasar vermek parmağın sinir geçen yanında uyuşmaya sebep olabilir.
Belirtiler
Her ne kadar sakatlanmış parmakta kanama, morarma, şekil bozukluğu ve şiş görülmeyecek gibi olmasa da kolayca görülemeyen ciddi yaralanmalar da meydana gelmiş olabilir. Kızarıklık, iltihap ve ateş gibi belirtilerinin ortaya çıkması saatler hatta günler sürebilir.
Ezik parmak
Bir parmağın ucuna doğrudan darbe, tendon veya bağ doku hasarına neden olabileceği gibi kemiklerin kırılmasına veya çıkmasına da yol açabilir.
Eğer yan dokular yırtılmışsa, bir eklemin kenarında ağrınız olabilir, eklem tutmayabilir.
Eğer eklemin altındaki bağ dokusu yırtılmışsa ağrınız ve parmağın alt kısmında gevşeklik olabilir.
Eğer tendon bağlandığı yerden ayrılmışsa, parmağı veya başparmağı büküp düzeltemeyebilir veya bir şey tutamayabilirsiniz.
Parmağın ezilmesi sonucunda birçok sakatlanma veya yaralanma oluşabilir.
Tırnak yaralanmaları
Tırnaklar ve tırnak altındaki tırnak yatağı sakatlanmaları en yaygın el yaralanmalarıdır.
Eğer tırnak yatağı doğrudan bir darbeyle yaralanırsa alttaki kemik kırılabilir.
Tırnağın altındaki destekleyici doku olan tırnak yatağı bir kesik veya darbeyle hasar görebilir.
Bu durum bazen tırnak altı kanama denilen tırnağın altında kan toplanması durumuyla sonuçlanabilir.
Tırnak altı kanamalar çok ağrılı olabilir ve bazen kanın boşaltılması gerekir.
Tırnak ağır hasar görmüşse alınabilir.
Isırıklar
Hayvan ısırıkları sadece doku hasarına neden olmakla kalmaz, düzgün biçimde tedavi edilmezse ciddi enfeksiyonlara sebep olabilir.
En kötüsü de insan ısırığıdır. Bu kaza genellikle birinin ağzına yumruk atmaktan kaynaklanır. Bu yaralar, genellikle antibiyotikler de kullanılarak çok iyi temizlenmelidir.
Ne zaman doktora gitmeli?
Şiddetli ağrı veya şekil bozukluğu varsa..
Kontrol altına alınamayan kanama varsa..
Uyuşma (his kaybı) varsa
Parmak soluk renkli veya morsa..
Açıkta bir kemik veya tendon görünüyorsü..
Ayrıca şu tıbbi durumlar olduğunda bir hastanenin acil servisine gidiniz:
Çok ağır kanamanız var veya kanamanız durmuyorsa..
Kesin bir doku kaybı veya kopması varsa..
Parmağın şekli kesinlikle bozulmuşsa..
Kesik derinin en üst katmanından içeri kadar girmiş, eti yarmışsa..
Yarayı bütün yabancı cisimleri çıkaracak kadar temizleyemiyorsanız..
Uyuşan veya kuvvetsiz bir bölge varsa..
Parmaklarınızı normal bir şekilde kullanamıyorsanız..
Kızarıklı, iltihap, şişlik ve diğer enfeksiyon işaretleri mevcutsa..