Cumhuriyet tarihinde özelleştirmede en yüksek geliri AK Parti hükümetleri sağladı. 2003 yılı sonuna kadar toplam 8 milyar 240 milyon dolar olan özelleştirme gelirleri, 2004 yılı başından bugüne kadar 58 milyar 672 milyon dolara ulaştı. Yeni AK Parti hükümetinin 2016 yılı özelleştirme geliri hedefi ise 10,8 milyar dolar.
Özelleştirme uygulamaları, 1986’dan bu yana yaklaşık 30 yıllık sürede 66.7 milyar dolar oldu. Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB) verilerine göre, 2003 yılı sonuna kadar 8 milyar 240 milyon dolar olan özelleştirme gelirleri, 2004 yılı başından bugüne kadar 58 milyar 672 milyon dolara ulaştı.
ÖİB verilerine göre, 1985 yılından itibaren 271 kuruluştaki kamu hisseleri, bin 677 taşınmaz, 10 otoyol, 2 boğaz köprüsü, 146 tesis, 7 liman, şans oyunları lisans hakkı ile araç muayene istasyonları özelleştirme kapsamına alındı.
Bu kapsamda, 1986-2015 yıllarında 66 milyar 813 milyon dolarlık özelleştirme gerçekleştirilirken, Özelleştirme Fonu’ndan Hazine’ye aktarılan kaynağın tutarı ise 41 milyar 824 milyon dolar oldu.
ÖZELLEŞECEK 22 KURULUŞ VAR
Halen özelleştirme kapsam ve programında 22 kuruluş yer alıyor. Bu kuruluşların 12’sinde yüzde 50’nin üzerinde kamu payı bulunuyor. Bunun yanı sıra, özelleştirme kapsamında 623 taşınmaz, 49 tesis, 2 liman, 10 otoyol, 2 boğaz köprüsü ile şans oyunları lisans hakkı da yer alıyor.
2016 YILI HEDEFİ 10.8 MİLYAR
2016 yılı bütçesinde özelleştirme gelirleri için 10,8 milyar TL’lik hedef konulmuş durumda.
2016 ve daha sonraki dönemde elektrik üretim tesisleri önemli yer tutacak. Bu tesislerin özelleştirilmesine kurulu gücü küçük olan akarsu santralleriyle başlanıldı. 2013’te toplam 64 megavat kurulu gücündeki 17 santralin, 2014’te de toplam 5,5 megavat kurulu gücündeki 5 santralin özelleştirme işlemleri tamamlandı. Toplam kurulu gücü 2,9 megavat olan 5 santralin ise devir çalışmaları sürüyor.
2015’in Haziran ayında toplam kurulu gücü bin 565 megavat olan Orhaneli ve Tunçbilek Termik Santralleri ile Soma B Termik Santralinin özelleştirme işlemleri tamamlanmıştı. Elektrik Üretim AŞ’ye ait diğer hidroelektrik ve termik santrallerin özelleştirilmesine yönelik hazırlık çalışmalarına da devam ediliyor.
GÖZLER LİMANLARDA
Yakın dönemde özelleştirme ihaleleri ile dikkati çekecek alanlardan biri limanlar olacak. Derince Limanı’nın 543 milyon dolar bedelle 39 yıl için özelleştirilmesiyle hız kazanan süreçte, gelecek yılın ikinci çeyreğinde de İzmir Yük ve İzmir Kruvaziyer Limanlarının ihaleye çıkarılması planlanıyor.
Liman özelleştirmeleri kapsamında Çanakkale Kabatepe ve Gökçeada Kuzu limanlarının imar planı çalışmaları da devam ediyor. TDİ Tekirdağ Limanının imar çalışmaları Özelleştirme Yüksek Kurulunun (ÖYK) onayına sunulma aşamasına gelirken, buranın 2016 yılında ihaleye çıkarılması hedefleniyor. Öte yandan Fenerbahçe Kalamış Yat Limanı’nın özelleştirmesinde ikinci sıradaki teklif sahibine verilen ek sürede 21 Aralık 2015’te sona erecek.
ŞEKER FABRİKALARI BEKLEMEDE
Kamunun şeker üretimi alanından tamamen çıkma kararı almasıyla başlayan Türkiye Şeker Fabrikaları AŞ’nin özelleştirme çalışmaları sürüyor. Bu kapsamda daha önce iki kez ihaleye çıkılmasına karşın iptal edilen Kayseri Şeker Fabrikası AŞ’deki kamu hissesinin özelleştirilmesine yönelik çalışmalar devam ediyor.
Türkiye Elektromekanik’in (TEMSAN) Hazine’ye ait yüzde 100 hissesinin özelleştirilmesine yönelik çalışmalar sürüyor. Gelecek dönemde ön plana çıkacak özelleştirmelerden biri de TP Petrol Dağıtım olacak. Ayrıca Sümer Holding AŞ’nin de kendi varlıklarından kalanlar ile birleştirilen şirketlerden gelen atıl taşınmazlar ve diğer varlıkların özelleştirme işlemleri sırada bekliyor.
