ABD konut piyasasında düşen ipotek oranları, alıcıların kutlama yapmasının tek nedeni değil.
ABD konut piyasasında düşen ipotek oranları, alıcıların kutlama yapmasının tek nedeni değil.
ABD konut piyasasında satıcılar çileden çıkarken, alıcılar mutlu. Bunun ipotek oranlarının düşmesinin dışında da nedenleri bulunuyor.
Borsaningundemi.com’un derlediği bilgilere göre, ipotek oranlarında yükselen bir gelgitin ABD gayrimenkul piyasası söz konusu olduğunda tüm tekneleri kaldırmayacağı görülüyor.
Satıcılar fiyat düşürmek zorunda kalıyor
MarketWatch’tan Aarthi Swaminathan’ın haberine göre, düşen ipotek oranlarının yanı sıra, ABD'de satılık ev sayısı son bir yılda önemli ölçüde arttı ve alıcılara çok daha fazla seçenek ve aşırı ısınmış bir konut piyasasından sonra bir mola imkanı verdi.
Ancak satıcılar giderek daha fazla hayal kırıklığına uğruyor. Evlerin satılması birkaç yıl öncesine göre daha uzun sürüyor ve satıcılar evlerine teklif alabilmek umuduyla fiyatları düşürmek zorunda kalıyor. Realtor.com, satıcıların yaklaşık beşte birinin Mayıs ayında istediği fiyatı düşürdüğünü ve bunun en az son dokuz yılın en yüksek oranı olduğunu söylüyor. Bu, sitenin verileri ilk izlemeye başladığı zamana denk geliyor.
U dönüşü
İstatistikler, konut piyasasının son birkaç ayda yaşadığı U dönüşünü yansıtıyor. Pandemi dönemindeki ev satın alma çılgınlığı azaldıkça, ev sahipleri ultra düşük ipotek oranlarına tutunup satmamaya karar verdiğinden, pazar, son birkaç yıldır büyük ölçüde donmuştu. Ancak kilitlenme etkisi olarak bilinen bu fenomenin bile azalmaya başladığı gözleniyor.
ABD'nin birçok yerinde konut arzı artmış durumda. Denver ve Austin gibi pandemide patlama yaşayan yerlerde, konut arzı pandemi öncesi seviyeleri aştı; bu da bugün 2017 ile 2019 yılları arasında ortalamadan daha fazla satılık ev olduğu anlamına geliyor.
Alıcılar zaman lüksüne sahip
Denver'da konut envanteri pandemi öncesine göre iki katına çıktı. Realtor’un baş ekonomisti Danielle Hale, envanterdeki toparlanmanın ‘konut piyasasının yeniden düzenlenmesinin açık bir işareti’ olduğunu ifade ediyor.
Alıcılar için bu geri dönüş bir nimet niteliğinde. Alıcılar arasındaki duygu da önemli ölçüde iyileşmiş gözüküyor. Fannie Mae'in Mayıs ayında yaptığı ankete katılanların yüzde 26'sı ev satın almak için iyi bir zaman olduğunu söylüyor. Bu oran son üç yılın en yüksek seviyesi anlamına geliyor.
Ev arayanlar artık vakit ayırıp daha iyi anlaşmalar için pazarlık yapabiliyor. Denver merkezli bir emlak komisyoncusu ve Cherry Creek'teki Re/Max'in ortak sahibi olan Christine Dupont-Patz, “Bu çok daha yavaş bir tempo. Birkaç yıl önce sahip olmadığınız bir eve iki, üç kez bakma lüksüne sahipsiniz” diyor.
Konut envanteri seviyelerinin en çok arttığı yerler
Realtor.com, ABD'deki en büyük 50 metropol alanından 22'sinde envanter seviyelerinin 2017-2019 normlarını aştığını belirtiyor.
Tüm bu metropol alanları ya Güney'de ya da Batı'da. Bu iki bölgede envanter seviyelerinin artmasının temel nedeni, inşaatçıların pazara yeni evler eklemesi.
Konut arzının pandemi öncesi seviyeleri belli yüzdelere göre aştığı 10 metropol alanı şu şekilde sıralanıyor:
Denver: Yüzde 100
Austin: Yüzde 69
Seattle: Yüzde 61
Dallas-Fort Worth: Yüzde 56
San Antonio: Yüzde 58
San Francisco: Yüzde 54
Nashville: Yüzde 44
Orlando: Yüzde 44
Las Vegas: Yüzde 29
Tucson: Yüzde 23
Bir evi satmak için 51 gün beklemek normal
Evler son birkaç yıldır oldukça hızlı bir şekilde satılmış olsa da, geçmişte satılmalarının çok daha uzun sürdüğü biliniyor. Satıcılar o döneme geri dönüldüğünü görüyor.
Mayıs ayında, satılık bir ev genellikle piyasada yaklaşık 51 gün geçirdi; bu bir yıl önceki aynı aya göre altı gün daha uzun bir süreye karşılık geliyor. Realtor.com, satıcıların evlerin piyasada beklediğini düşünmelerine rağmen, piyasadaki gün sayısının hala pandemiden önceki süreyle hemen hemen aynı olduğunu belirtiyor.
İpotek oranları az da olsa düşüyor
Alıcılar, aralarından seçim yapabilecekleri daha fazla listeleme olmasının yanı sıra, ipotek oranlarında da hafif bir iyileşme görüyor.
Temmuz ayının başlarında, 30 yıllık sabit faizli ipotek oranı iki aydan uzun süredir en düşük seviye olan yüzde 6,67 seviyesine geriledi. Freddie Mac haftalık raporunda, 30 yıllık oranın bir hafta önce yüzde 6,77 olduğu zamandan bu yana 10 baz puan düştüğünü söylüyor.
Ancak konut finansmanı devi bile artan envanterin alıcılar için daha büyük bir kazanç olduğunu belirtiyor. Freddie Mac'in baş ekonomisti Sam Khater, “Düşen ipotek oranları cesaret verici. Genel olarak karşılanabilirlik zorlukları devam ederken daha fazla satıcının pazara girdiğini görüyoruz ve bu da potansiyel alıcılara avantaj sağlıyor” diyor.
Satıcıların alternatifi: İpotek oranı indirimleri
Evlerine olan düşük faizden bıkmış satıcıların dikkat çekmek için mutlaka istenen fiyatları düşürmeleri gerekmiyor.
Dupont-Patz'in bazı alıcılara önerdiği taktik, inşaatçılar tarafından kullanılan yaygın bir strateji olan ipotek oranı indirimi almaktam geçiyor. Bu stratejide satıcı, daha düşük bir ipotek oranı karşılığında kredi verene belirli bir miktarda parayı peşin ödüyor.
Örneğin, bir ev 1,5 milyon dolara listelenmişse, satıcı 30.000 dolarlık bir indirim teklif edebiliyor ve alıcı, kredi verene ipotek oranını düşürmek için kullanmasını söyleyebiliyor. Bu, aylık ipotek ödemelerini önemli ölçüde düşürme potansiyeline sahip bir strateji olarak kabul ediliyor. Dupont-Patz, “Bu size önemli ölçüde para kazandırabilir” diyor.
