Hapşırığın nedenleri nelerdir? hapşırmak faydalı mı? neden hapşırırız? Çapa Tıp Fakultesi'nde Uzman doktor Ali Aydın hiçbir yerde bulamayacağınız klinik bilgilerini Yeniakit.com.tr okurları için yazdı keyifli okumalar...
YENİAKİT.COM.TR - Hapşırık, solunum yolunu uyaran bazı etkenlere(biber, toz, virus, soğuk hava, parfüm) vücudun refleks göstermesi ile akciğerlerdeki havanın hızlı bir şekilde dışarı atılmasıdır. Bu esnada solunum yolundaki yabancı maddeler dışarı atılır. Hapşırmak, sağlığımız için gerekli bir reflekstir. Genelde hapşırma öncesi birkaç kez göz kırma olur. Hapşırma refleksini elmacık kemiği üzerinde bulunan nervus maxillaris siniri başlatır. Genelde güneşli havalarda hapşırık daha sıktır.
Hapşırığı Tutmak
Hapşırık kesinlikle engellenmemelidi
Hapşırığın Faydaları
Sağlıklı bir kalp ve akciğer için hapşırmak önemlidir. Solunum yollarımızın en iyi savunma mekanizması da yine hapşırıkdır. Akciğerlerimizde normal yollardan atılamayan ölü hava, hapşırıkla dışarı atılabilir. Ayrıca hapşırık esnasında sinüs kanallarımız, burun deliklerimiz açılır, beyin, akciğer ve kalp damarlarımız genişler.
Art arda ve sık hapşıran kişilerde alerjik rinit, alerjik sinüzit olma ihtimali yüksektir. Alerjinin diğer belirtileri ise burun kaşıntısı, burun tıkanıklığı, burun akıntısı, inatçı öksürük ve geniz doğru akıntısıdır. Alerjik hastalıklar için bir hekime başvurmak gerekir. Bazı kişilerde ise genetik olduğu düşünülen sebeplerden dolayı üst üste hapşırma söz konusudur. Üst üste hapşırmanın bir zararı yoktur. Kişi rahatsız oluyorsa bulunduğu ortamı havalandırarak alerjenlerin uzaklaştırması faydalı olur. Havanın pis olması hapşırmayı tetikleyen en önemli nedendir. Burnu temizlemek sık sık hapşıran kişilerde en etkili yöntemlerden biridir.
Nasıl Hapşırmak Gerekiyor?
Hapşırırken sağlığımızı korumamız ve görgü kurallarına dikkat etmemiz gerekir. Sağlığımızı korumak için içimizden geldiği gibi havayı dışarıya bırakmalıyız. Fark etmesek bile hapşırırken tükürük ve mukozadan binlerce partikül ağzımızdan dışarıya çıkar. Bu yüzden havanın çıkışını engellememek kaydıyla ağzımızın önüne bir peçete tutmamız gerekir. Fakat hapşırık insanı bazen aniden yakalar ve peçeteye ulaşmak mümkün olmaz. Bu durumda ise kol dirseğini 90 derece kırıp tam dirsek eklemine doğru eğilerek partiküllerin çevreye yayılmasını ve insanları rahatsız etmesini önleyebiliriz.
Hamilelikte Hapşırmak Zararlı Mı?
Hamilelik döneminde hormonların tetiklemesiyle burundaki mukoza salgısı artar. Burnun salgıları da sık sık hapşırmaya neden olabilir. Sağlıklı bir hamilelikte hapşırmanın bebeğe zararı olmaz. Ancak doğum sancıları başlamış bir anne adayında hapşırık doğumun hızlanmasına neden olabilir.
Hapşırık Nasıl Önlenir?
Bir toplantıda ya da konuşma yaparken kişiler hapşırmak istemez. Hapşırığı durduracak kesin bir yol yoktur. Ancak hapşırma üzerine olan konsantrasyonun dağıtılması ve burnun orta kıkırdağının acı verecek şekilde sıkılması hapşırma refleksini durdurabilir.
Çok yaşa!
Hapşırdığımız anda kalbimiz milisaniyelerle durur ve tekrar çalışır. İşte bu yüzden hapşıran kişiye "Çok yaşa!" denir.
Soru: Hapşırığın saatteki hızı maximum 161 km'dir. Buna göre 30 dk karşılıklı yemek yiyen iki kişiden biri grip olsa ve bu kişi yemek yediği gözlüksüz arkadaşının yüzüne bilmeyerek bir kez hapşırsa, hapşırık kişinin gözüne gelse, hapşırığın karşıdaki kişinin gözünün içine girme ihtimali yüzde kaçtır? Cevap bir sonraki yazıda...
Uzm.Dr.Ali Aydın
İstanbul Tıp Fakültesi / Çocuk Nöroloji Bilin Dalı
