"D vitamini eksikliği hastalıklara davetiye çıkarabilir" uyarısı! D vitamini eksikliği belirtileri
İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Rabiya Yahyaoğlu Mamaç, D vitamini eksikliğinin hastalıklara davetiye çıkarabileceğini belirterek, çok sık hastalanan kişilerin D vitamini düzeylerine baktırmasında fayda olduğunu bildirdi
Mamaç, Türkiye'de ve dünyada D vitamini eksikliği görülme sıklığının giderek arttığına dikkati çekti.
Dünyada 1 milyara yakın kişide D vitamini eksikliği olduğunun tahmin edildiğini aktaran Mamaç, en yüksek oranlara Kuzey Asya ve Orta Doğu bölgelerinde rastlandığını, Türkiye'de de bu eksikliğin yaygın olarak görüldüğünü bildirdi.
Mamaç, D vitamininin insan vücudu için önemine işaret ederek, "En önemli etkisi kemik metabolizması üzerine olan etkisidir. Sindirim siteminden kalsiyum ve fosforun vücuda girmesini, kemik ve dişlerde depolanmasını sağlamaktadır. Her ne kadar vitamin olarak adlandırılsa da aslında bir hormon öncüsü (prohormon) yapısındadır" ifadelerini kullandı.
D vitamininin yüzde 80-90'ının güneşten gelen UV-b ışınları aracılığıyla ciltte üretildiğini aktaran Mamaç, diğer kısmının bitkisel ve hayvansal gıdalardan alındığını belirtti.
Mamaç, D vitamini almak için açık havada güneşin dünyaya dik açıyla geldiği zaman dilimlerinde güneşlenmek gerektiğini, sisli ve kirli havalarda veya camın arkasından güneşe maruz kalmanın D vitamini sentezini engellediğini bildirdi.
"BAĞIŞIKLIK SİSTEMİ VE RUH SAĞLIĞINA ETKİSİ VAR"
Uzman Dr. Mamaç, D vitamininin kemik yapısını sağlamlaştırarak kemik yumuşamasını ve kaybını önlediğini, kas gücünü artırarak özellikle yaşlılarda düşme riskini azalttığını, bağışıklık sistemini kuvvetlendirdiğini vurguladı.
Çok sık hastalanan kimselerin D vitamini düzeylerine baktırması gerektiğini, eksikliğin hastalıklara davetiye çıkarabileceğini aktaran Mamaç, "D vitamini sinir sistemi ve ruh sağlığı açısından da önemlidir. Eksikliğinde depresyon görülebilmektedir. D vitamini eksikliğinin belirtileri arasında ise kronik yorgunluk, uyku hali, enfeksiyonlara yatkınlık, azalmış kas gücü, kas ağrısı ve kramplar, saç dökülmesi, kırılgan tırnaklar, sırt ağrısı, diz ağrısı, baş ağrısı görülebilir." ifadelerini kullandı.
"MAYIS-KASIM AYLARINDA SAAT 10.00-15.00 ARASINDA GÜNEŞLENİN"
Rabiya Yahyaoğlu Mamaç, karaciğer ve böbrek yetmezliğinin, koyu ten rengine sahip olmanın, obezitenin, antikonvülzan, kemoterapi, glukokortikoidler ve kolesterol ilaçları kullanmanın D vitamini eksikliğine neden olabileceğini bildirdi.
D vitamini için Türkiye'de güneş ışınlarının yeryüzüne dik açıyla geldiği mayıs-kasım aylarında saat 10.00-15.00 arasında güneşlenmenin uygun olacağını aktaran Mamaç, "Öncesinde güneş kremi kullanmamış olmak ve tül, perde, cam arkasından güneşlenmemek gerekir." uyarısında bulundu.
Mümkünse tüm vücudun, değilse el, kol ve bacakların güneşe maruz kalması gerektiğine işaret eden Mamaç, sadece yüz bölgesinin D vitamini sentezine katkısının çok az olduğunu vurguladı.
Mamaç güneş ışığının yeterli alınamadığı ekim-mayıs aylarında D vitamini eksikliği olanların doktorunun belirleyeceği dozlarda D vitamini takviyesi yapması gerektiğini bildirdi.
D Vitamini eksikliği nedir?
D vitamini eksikliği, sağlıklı kalabilmeniz için yeterli miktarda D vitamini almadığınız anlamına gelir. Eksikliği şiddetli belirtilere neden olan vitamin, vücutta çok farklı işlevler için kullanılır. Kemiğin ana yapı taşlarından birisi olan kalsiyumun emilebilmesi için D vitaminine gereksinim vardır. Sinir sisteminin, kasların çalışabilmesi ve bağışıklığın devam etmesinde önemli görevleri bulunur. Vücutta ihtiyaç duyulan miktarı üç yolla alabilirsiniz. Bu yollardan ilki cildin vitamini kendisinin üretmesi, ikincisi diyet ve sonuncusu da vitamin takviyesidir. Güneş ışınlarına maruz kalındıktan sonra D vitamini ciltte doğal bir şekilde sentezlenir. Fakat güneş ışınlarına çok fazla maruz kalmak ciltte yaşlanmaya ve kansere neden olabildiği için çoğu insan diğer kaynakları tercih eder.
Vücudun D vitamini ihtiyacı yaşa göre farklılık gösterir. Yaş ilerledikçe alınması gereken miktar artar. Vitaminin vücuttaki seviyesi çok düştüğü zaman kemikler ince, kırılgan veya kusurlu hale gelir. D vitamini eksikliği toplumda yaygın olarak görülen bir rahatsızlıktır. Özellikle koyu renk cilde sahip olanlar, aşırı kilolu olanlar ve 65 yaşından büyük bireylerin D vitamini seviyeleri daha düşüktür. Bu nedenle kan seviyelerini normale getirmek için vitamin takviyesi gerekir. Fakat bu konuda da dikkatli olmak ve aşırı vitamin almaktan kaçınmak önemlidir çünkü çok yüksek düzeydeki D vitamini seviyeleri ek bir fayda sağlamaz. Aksine farklı sağlık sorunlarına neden olur.
D Vitamini eksikliği belirtileri nelerdir?
Bazı insanlarda D vitamini eksikliği bulunmasına rağmen herhangi bir belirti görülmez. Eksiklik bazen yorgunluk, genel vücut ağrısı gibi bazı belirtilere neden olur. Ciddi eksikliklerde ise kemik ağrısı ve yürümekte zorluğa neden olan kuvvet kaybı ortaya çıkar. Ek olarak bağışıklık sisteminin görevini yerine getirememesi nedeniyle enfeksiyon sıklığında artış görülür. El ve ayak bilekleri, omuz eklemeleri ve parmaklarda ağrı, değişken ruh hali, depresyon, uykusuzluk, baş ağrısı, saç dökülmesi gibi belirtiler de bulunabilir.
Yetişkinlerde uzun süreli D vitamini eksikliği; kemik erimesi, kemik yapısında bozukluk, kas güçsüzlüğü ve düşme riskinde artışa neden olur. Çocuklarda ise raşitizm adı verilen rahatsızlığa yol açar. Raşitizm, çocuklarda genellikle aşırı ve uzun süreli D vitamini eksikliğinden dolayı kemiklerin yumuşaması ve zayıflaması olarak tanımlanır. Hastalık; büyüme geriliği, bacaklarda eğrilik, el ve ayak bileklerinde kalınlaşma, göğüs kemiği deformitesi gibi kemik yapısında kalıcı bozukluklara neden olur. Hastalığın yetişkinlerde görülen formuna osteomalazi adı verilir ve kemiklerde kırılmayla seyreder.
