Boynunuz sağlığınızı ele veriyor! Kalın mı ince mi, dikkat etmeniz gerekenler
Vücudumuzda çoğumuzun fark etmediği bir bölge olan boyun, kilo ve genel sağlık hakkında önemli ipuçları veriyor. Boyun ölçüsü normalin üzerinde veya altında olan kişilerde bazı metabolik ve kardiyovasküler sorunların işareti olabileceği belirtiliyor. Uzmanlar, boyun kalınlığının ideal değerlerinin yaş ve cinsiyete göre değiştiğini, düzenli kontrollerin sağlık takibinde önem taşıdığını vurguluyor.
Vücutlarımızdaki yağ oranı genellikle kilomuzun boyumuza bölünmesiyle hesaplanan Vücut Kitle Endeksi’yle (BMI) tahmin ediliyor.
Bu iyi bir başlangıç noktası olsa da birçok kişi için çok da geçerli bir hesaplama yöntemi değil. Kas kütlesi fazla olan vücut geliştiriciler buna iyi bir örnek çünkü kas ağırlığı vücut ağırlığını da artırır.
BBC Türkçe’nin haberine göre boyun çevresini ölçmek sağlığımız hakkında bize ekstra bilgi verebilir.
Delhi ILBS Hastanesi’nin müdürü ve Ulusal Tıp Bilimleri Akademisi Başkanı Dr Shiv Kumar Sarin’e göre kadınlar için boyun çevresi 33-35 santimetre, erkekler içinse 37-40 santimetre olmalı.
Boyun kalınlığı neden önemli?
Aramızda boynunun güçlü görünmesi için ağırlık çalışanlar vardır; özellikle boksörler ya da rugby gibi sporları yapanlar kalın boyunlu olmakla övünebilir. Ama spor salonu dışında, bu çok da iyi bir şey değil.
Hindistan’daki DY Tıp Koleji’nden Profesör Amitav Banerjee şöyle diyor: “Bir kişinin boynu normalden daha kalınsa bu, o kişinin bir sağlık sorunu olduğunu ve vücudunun obezliğe doğru ilerlediğini gösterir. Ve birçok hastalık da obeziteyle ilişkili.”
Boyun çevresindeki yağ, derimizin altında ya da kalçalarımızda bulunan yumuşak yağdan farklıdır.
Fazla kiloluysanız, vücudunuzda karın bölgesinde ve iç organların çevresinde ‘gizli yağlanma’ vardır. Bu pasif değil metabolik olarak aktif bir yağlanmadır; yani kan şekerini, kolesterolü ve tansiyonu etkiler.
Londra Kingston Üniversitesi Biyokimya Lisans Programı Başkanı Dr. Ahmed Elbediwy ise şunu söylüyor: “Boyun, bu yağ birikiminin görülebileceği ve vücudunuzda ne kadar fazla yağ bulunduğuna dair ipucu verebilecek bir bölgedir. Ne kadar fazla kilonuz varsa, boynunuz da o kadar kalındır.”
Ne gibi sorunlar yaratabilir?
Bir kişinin boynu normalden kalın görünüyorsa bu ‘metabolik sendrom’un işaretçisi olabilir. Metabolik sendrom, tip 2 diyabet ve kalp ve damar hastalıkları riskini artırabilecek sağlık sorunlarına verilen genel ad.
Bunun nedeni vücutta fazla yağ bulunduğunda, bu yağ dokusunun kolayca kan dolaşımına karışabilmesidir.
Delhi’deki Sir Ganga Ram Hastanesi’nden kıdemli danışman Dr Mohsin Wali “Kalın boyunlu birinde yüksek kolesterol, karaciğer yağlanması, diyabet ve yüksek tansiyon olması beklenebilir. Bu yüzden özel tetkikler yapılmalıdır” diyor.
Boyun kalınlığı, kişinin dinlenmiş hissetmesinde ciddi olumsuz etkisi olan uyku apnesine de neden olabiliyor.
Boyun çok kalınsa ne yapılmalı?
Dr Ahmed Elbediwy “Bu kişiler panik yapmamalı. Dengeli bir beslenme ve düzenli egzersiz, genel olarak sağlığınıza iyi gelecek ve kilo vermenize yardımcı olacaktır” diyor.
Kardiyovasküler egzersizler ve ağırlık antrenmanları üst beden yağlanmasını azaltabilir.
Kaliteli bir uyku da metabolizmanızın düzenlenmesi ve toparlanmasında çok destekleyici.
Baklagiller, meyve ve sebze açısından zengin dengeli bir beslenme, gereksiz kalori almadan tüm gerekli besinleri almanızı sağlar.
Peki ya boyun inceyse?
İnce boyun da bir sorun.
Doktorlar normalden ince bir boynun anemi (kansızlık) belirtisi olabileceğini söylüyor.
Doktor Atreya Niharachandra “Bu gibi kişilere demir, vitamin ve diğer besin takviyeleri veriyoruz. Bu, bazı durumlarda kan nakline kadar gidebilir” diyor.
İnce boyunlu kişilerde bazen fazladan bir omur da bulunabilir.
Boyun omurgasında normalde yedi omur bulunur ama bazı kişilerde bu sayı sekiz olabilir; beş yerine altı parmağı olan insanlar gibi.
Bir kişinin fazladan bir omurunun olması doğuştan gelen bir durumdur ve genellikle boyun röntgenlerinde şans eseri fark edilir. Çoğu zaman da bir sağlık sorununa neden olmaz.
Dr. Wali “Bazı durumlardaysa, boyun omurları normalden bir fazlaysa yani sekiz tane omur varsa, ellerde uyuşukluk gibi sorunlara neden olabilir” diyor.
Boyunda görülen bir diğer durum da guatrdır; yani hormon üreten tiroid bezinin şişmesi sonucu boynun ön tarafında yumru ya da şişlik oluşması.
Guatr genellikle boynun ön alt kısmında ortaya çıkar ve şişlik bazen sadece boynun tek tarafında olabilir. Bu genellikle acılı ya da zararlı değildir, ama bu durumda doktor kontrolü tavsiye edilir.
