• İSTANBUL
  • İMSAK
    00:00
    GÜNEŞ
    00:00
    ÖĞLE
    00:00
    İKİNDİ
    00:00
    AKŞAM
    00:00
    YATSI
    00:00
  • 0.0
  • 0.0
  • 0.0

Beynimizde gece budama yapan bir 'bahçıvan' var!

Yeniakit Publisher
2018-11-21 15:10:00 -
Beynimizde gece budama yapan bir 'bahçıvan' var!

Beynimizde, nöronlar arasında oluşturulan sinaptik bağlantıları kemiren "mikroglial hücreler" bulunmaktadır.

Beyin uzmanlarının tavsiyesidir: “Alıştırma yapmak mükemmelleştirir” derler. Nöroloji beynimizle ilgili bilimin adıdır. Bu bilimde şöyle bir söz var: “Beraber ateşlenen nöronlar, beraber bağlanır.” Bu şu demek; beynimizde bir nöro-devresini ne kadar çok çalıştırırsanız, o devre o kadar çok güçlenir.

Nöronlar sinir sistemiyle alakalı işlevlere katılmakla görevli minik hücrelerdir. Beynimizde milyonlarca nöron vardır, bilim insanları doğduğumuzda yaklaşık 80 milyon nörona sahip olduğumuzu hesaplıyor. Büyüdükçe bu sayı azalır. 80 yaşından sonra bu hücrelerimizin %30'unu kaybetmiş oluyoruz. Elbette herkes için aynı oran söz konusu değil. Hayatımız boyunca durmaksızın nöron kaybeder ve bunları tekrardan oluştururuz.

Beyinde, unutma-silme düğmesi var

Bütün hayatımızı kontrol altına alabilmek sadece beyindeki nöron ağlarını kontrol edebilmekten geçiyor.

Öğrenme becerisi, nöron hücreleri arasındaki bağlar kurmak ve güçlendirmekten daha fazlasıdır
ÖNE ÇIKAN VİDEO

Ne kadar çok pratik (okumak, yazmak, bir dili konuşmak falan..) yaparsanız, ona ait devreler o kadar çok güçlenir.  Bu fikir, yeni şeyleri öğrenmenin yıllardır odağında yer almıştır.

Öğrenme becerisi, nöral bağlar kurmak ve güçlendirmekten daha fazlasıdır.

Hattâ daha önemli olan şey; eski bilgileri yıkma becerimizdir. Buna “sinaptik budama” deniliyor.

Gelin bunun nasıl çalıştığına bir göz atalım:

İlk soru şu: “Hangilerinin budanacağını nasıl biliyorlar?

Beyniniz bir bahçe gibidir

Beyninizin bir bahçe olduğunu hayâl edebilirsiniz. Çiçek, meyve ya da bitki yetiştireceğiniz değil de o nöron denilen özel beyin hücreleri arasında sinaptik bağlantılar kurduğunuz bir bahçe.. Bunlar, bilimsel isimleriyle dofamin, seratonin ve diğerleri gibi nörotransmiter olup, beyin boyunca seyahat eden bağlantılardır.

Glial hücreleri”, beyninizin bahçıvanlarıdır; belirli nöronlar arasındaki sinyali hızlandırırken, diğer glial hücreleri de atıkları ortadan kaldırır; yabani otları temizler, zararlı böcekleri öldürür, kurumuş yaprakları toplar. Beyninizin budama bahçıvanı “mikroglial hücrelerdir.” Sizin sinaptik bağlantılarınızı işte bunlar budarlar.

Soru şu: “Hangilerinin budanacağını nasıl biliyorlar?”

Araştırmacılar bu esrarı daha yeni yeni çözmeye başladılar. Bildikleri şey; daha az kullanılan sinaptik bağlantılar, (diğerlerinin yanı sıra) C1q adlı bir protein tarafından işaretleniyor. Mikroglial hücreleri bu işareti tesbit ettiklerinde, bu proteini bağlayıp, o sinapsı yok ediyor ya da buduyor! Veya siliyor diyebiliriz..

Bu, beyninizin daha fazla öğrenebilmeniz için yeni bağlantılar kurmada ve güçlendirmede size fiziksel yer açması demek oluyor.

Uyku neden önemli?

Hiç zihninizin dolu olduğunu hissettiğiniz oldu mu? Bunu belki yeni bir işe başlarken hissetmiş olabilirsiniz. Sürekli yeni bilgilere muhatap olduğunuz için yeterince uyuyamazsınız.. İşte bu durumda gerçekten de kafanız/zihniniz doludur.

Pek çok yeni şey öğrenirken, beyin bağlantılar kurar ama bunlar etkisiz, verimsiz, geçici bağlantılardır. Beyin bağlantılarının pek çoğunu budama ve daha akıcı, gelişmiş, verimli yollar kurma ihtiyacı duyar ve bunu da “uyku esnasında” yapar.

Bu sırada beyin hücreleri, glial bahçıvanlarının gelip, atıkları temizlemesi ve sinapsları budaması için %60 oranında büzüşür, daralır!

Uykusuz bir beyin ile düşünmek, tıpkı vahşi ormanda elinde palayla yürüyerek yol açmaya benzer. Bu, çok yavaş ve çok yorucu, tüketici bir şeydir.

Aynı sebepten dolayı, "şekerleme" yapmak idrak/anlama becerilerı için çok yararlıdır. 10-20 dakikalık bir kestirme, mikroglial bahçıvanlarınıza, gelip, bazı kullanılmayan bağlantıları temizleme ve yenilerinin yetişmesinde yer açma şansı verir.

Düşüncene dikkat et

Aslında uyku esnasında beyninizin neyi sileceğine karar vermede siz de biraz kontrol sahibisiniz.

Ne düşündüğünüze dikkat edin, farkında olun.Televizyon dizisi hakkında düşünüp, esas yapmanız gereken iş üzerinde daha az vakit harcadığınızda, hafızanız tazelenmez!

İşyerinizde birisi ile tartışıp, zamanınızın büyük bir kısmını üzerinde çalıştığınız proje yerine onunla nasıl ödeşeceğinizi düşünerek harcarsanız, tüm sinaptik bağlantılarınızı öç alma konusuna yönlendirmiş ve düşüncenizi köreltmiş olursunuz.

Doğal bahçıvanınızdan yararlanmanın en kısa yolu; sizin için önemli olan şeyleri düşünmenizdir.

x

WhatsApp İhbar Hattı

+90 (553) 313 94 23