Kongolu bir hükümet kaynağı Reuters'e yaptığı açıklamada ordunun sivillerin güvenliği için gruba karşılık vermeyeceğini söyledi.
Kongolu bir hükümet kaynağı Reuters'e yaptığı açıklamada ordunun sivillerin güvenliği için gruba karşılık vermeyeceğini söyledi.
Çarşamba günü Reuters'e konuşan kaynaklar, Ruanda destekli M23 isyancı grubunun Kongo'nun doğusunda Burundi sınırı yakınlarındaki Uvira kasabasına girerek uzun süredir devam eden savaşta son ayların en büyük tırmanışını gerçekleştirdiğini söyledi.
Tanganyika Gölü kıyısındaki Uvira, eyalet başkenti Bukavu'nun Şubat ayında M23'ün eline geçmesinden bu yana Kinşasa tarafından atanan hükümetin Güney Kivu eyaletindeki merkezi ve bölgesel askeri üssü olarak hizmet veriyor. Uvira'nın kontrolü isyancıların Güney Kivu'nun ötesine ilerlemesinin önünü açabilir.
M23'ün maden zengini bölgedeki ilerleyişindeki son gelişme, Demokratik Kongo Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Felix Tshisekedi ve Ruandalı mevkidaşı Paul Kagame'nin Washington'da Başkan Donald Trump ile bir araya gelerek ABD'nin aracılık ettiği barış anlaşmasına bağlılıklarını teyit etmelerinden bir haftadan kısa bir süre sonra gerçekleşti.
O zamandan beri Kongo ve Ruanda birbirlerini bu anlaşmayı ihlal etmekle suçluyor.
Kongo Dışişleri Bakanı, arabuluculuk çabalarının “güvenilirliğini yeniden tesis etmek” için Washington'dan Ruanda'ya yönelik hedefli yaptırımları genişletmesini istedi. M23'ü desteklediğini reddeden Ruanda, çatışmaların yeniden başlamasından Kongolu güçleri ve Burundi'yi sorumlu tuttu.
İnsan Hakları İzleme Örgütü Orta Afrika Direktörü Lewis Mudge, Uvira'daki şiddet olaylarının sadece Washington'da anlaşma imzalamanın “Kongo'nun doğusundaki sivillerin güvenliğini sağlamak için yeterli olmadığını” gösterdiğini söyledi
.
Uvira'nın kontrolü tartışmalı
Birleşmiş Milletler son günlerde bölgede yaklaşık 200.000 kişinin evlerini terk ettiğini ve çok sayıda sivilin öldürüldüğünü açıkladı.
Çarşamba günü itibarıyla M23'ün Uvira'yı tam olarak kontrol edip etmediği net değil.
Güvenlik nedeniyle ismini vermek istemeyen bir bölge sakini “Hala çatışmalar yaşanıyor” dedi. Bölge sakini, M23'ün, kendilerine karşı direnenlerle çatışırken bölge sakinlerine evlerinde kalmalarını söylediğini belirtti.
Kongolu bir hükümet kaynağı Reuters'e yaptığı açıklamada ordunun sivillerin güvenliği için gruba karşılık vermeyeceğini söyledi.
M23'ün de dahil olduğu bir koalisyonun sözcüsü Lawrence Kanyuka, X'te yaptığı açıklamada “Uvira şehri artık özgürleştirildi” ifadelerini kullandı.
Ancak Burundi Dışişleri Bakanı Edouard Bizimana Reuters'e yaptığı açıklamada Uvira'nın “henüz düşmediğini” ifade etti.
Bölgesel şiddetten endişe ediliyor
M23 isyancı grubu Ocak ayında Kongo'nun doğusunda hızlı gibi bir ilerleme kaydederek bölgenin en büyük iki şehri olan Goma ve Bukavu da dahil olmak üzere daha önce hiç olmadığı kadar fazla bölgeyi ele geçirdi.
İsyancılar o zamandan bu yana kontrolleri altındaki bölgelerde iktidarlarını sıkılaştırdılar ancak Doha'da Katar öncülüğünde yürütülen barış görüşmelerine katıldıkları için büyük ilerlemeler kaydetmekten kaçındılar.
Reuters Pazartesi günü M23'ün Şubat ayından bu yana cephe hattını belirleyen Luvungi kasabasını ele geçirdiğini ve kuzeyden Uvira'ya giden yolun ilerisindeki köyler olan Sange ve Kiliba yakınlarında şiddetli çatışmaların sürdüğünü bildirdi.
Salı günü ABD ve Büyük Göller için Uluslararası Temas Grubu'nun diğer dokuz üyesi Güney Kivu'da yeniden başlayan çatışmalarla ilgili “derin endişelerini” dile getirerek şiddetin daha geniş bir bölgeyi istikrarsızlaştırabileceği uyarısında bulundu.
Kongo Dışişleri Bakanı Therese Kayikwamba Wagner Salı günü geç saatlerde Reuters'e verdiği bir mülakatta Washington'un Ruanda'ya yönelik yaptırımları arttırması gerektiğini, Ruanda'nın silah satın alma kabiliyetini engellemek için “emir komuta zincirindeki bireyleri” ve Ruanda ordusu gibi kurumları hedef alması gerektiğini söyledi.
Wagner, “Washington hesap verebilirlik yoluyla sürecin güvenilirliğini yeniden tesis etmelidir” dedi ve ekledi: "Kınamak yeterli değil. Endişelenmek ya da kaygılanmak yeterli değil."
Ruanda kendi pozisyonunu savundu
Washington ve Birleşmiş Milletler Ruanda'nın isyancılara destek verdiğine dair kanıtların açık olduğunu söylese de Ruanda, askerlerinin “savunma tedbirleri” için Kongo'nun doğusunda bulunduğunu söylüyor.
Ruanda Dışişleri Bakanı Olivier Nduhungirehe Çarşamba günü Reuters'e yaptığı açıklamada daha fazla yaptırımın çatışmaları sona erdirmeyeceğini söyledi ve Kinşasa'yı barış anlaşmalarını uygulamamakla ya da geçen ay Washington'da kararlaştırıldığını söylediği hava saldırıları moratoryumuna uymamakla suçladı.
Kongolu güçlerin son gerilimden önce “haftalar ve aylar boyunca” Güney Kivu eyaletindeki isyancı mevzilerine ve yerel topluluklara saldırdığını söyledi.
Ruanda Dışişleri Bakanlığı “Uluslararası toplum Kongo Demokratik Cumhuriyeti tarafından aylardır hazırlanan ve geçtiğimiz hafta kışkırtılan bu saldırıların sona erdirilmesini talep etmedi” dedi ve Burundi'nin Kongo güçlerinin sınırına yakın kasabaları bombalamasına yardım ettiğini ekledi.
“Burundi ordusu Güney Kivu'da Demokratik Kongo Cumhuriyeti hükümetinin hizmetinde 20.000'e yakın asker topladı.”
Burundi Ruanda'nın açıklamasına yanıt vermedi.
Kaynak: Mepa News, Reuters
