İstanbul'un tarihi camilerinden olan Vaniköy Camii'nde 2020 yılında bir yangın çıktı. Kullanılamaz hale gelen camii adeta küllerinden doğdu. Aslına uygun olarak restore edilen camii, vatandaşların yüzünü güldürdü. Sabah Gazetesi'nde yer alan haberde restorasyonda gelinen son durum hakkında bilgi verildi.

Kalyon Vakfı ile İstanbul Vakıflar 2'nci Bölge Müdürlüğü ve Mehmed Vanî Vakfı arasında imzalanan "Restorasyon Protokolü" kapsamında yenileme çalışmalarında sona yaklaşılan Vaniköy Camii'ndeki durumu Kalyon Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Kalyoncu şöyle ifade etti: "Vaniköy Camii, İstanbul'da 11 yalı camiden biri olma özelliği ile 358 yıldır hayatta olması ile bizde çok ayrı yeri var. Bu caminin ihyasına talip olduğumuz günden beri titiz çalışma yaptık.

Yangın öncesi olan durumun, özüne aykırı olduğunu fark ettik. Kemer kısımları, betonarme kolonlar vardı ve onların ahşap olması gerekiyordu. Şadırvandaki aynalar olsun bunların hepsi çalışmamızla özüne dönmüş oldu. Bizim burada şehre vefa bakış açısı ile baktığımız bir yaklaşım var."

Vaniköy Camii'nde yer alan Hünkâr Kasrı'nın zemin katının kütüphane olarak kullanıma sunulacağını belirten Mehmet Kalyoncu: "Şehrin ihtiyaç duyduğu mekânları, tarihi mirasa da sahip çıkacak bir şekilde üretme gayretimiz var. Bu caminin yanında bir de kütüphane oluşturuyoruz.

Çok özel ve butik bir kütüphane olacak. 1600 esere yakın ve nadide eserlerin de olduğu Boğaz'ın en güzel kütüphanelerinden biri olacak. Aynı zamanda burada çalışma salonları da olacak. Arkada çok nitelikli bir peyzaj alanı üretiyoruz. Boğaz'ın karakterine uygun ve bölge sakinlerinin de sadece namaz kılmak için değil dinlenmek, vakit geçirmek için çok huzurlu ve dingin bir peyzaj alanı üretiyoruz. Vaniköy Camii, şehrin ihtiyaçlarına cevap veren bir buluşma mekânına dönüşmüş oluyor." dedi.

Mehmet Kalyoncu, yangın sonrası kullanılabilecek tüm parçaların değerlendirildiğini söyledi ve sözlerine şöyle devam etti: "Yangından sonra kalan yapısal unsurlar numaralandırıldı ve herbiri iyileştirildi. Günün sonunda sıhhatli ve emniyetli bir bina olması lazımdı.

Taşıyıcılık vasfını kaybetmemiş olan unsurları biz kullandık ve yenilerini aslına uyulacak şekilde üretmiş olduk. Herbirini ayrı ayrı numaralandırarak, arşivleyerek, restoratörlerin titiz çalışması ile birlikte kalan bütün mermerleri de hemen hemen biz tekrardan kullanmış olduk.

Yanan ahşap parçalarını bile biz burada aydınlatma elamanına dönüştürdük ve bu çalışma Türkiye'de ilk defa yapıldı. Cami açıldığı zaman çok ilgi çekeceğini düşünüyoruz."

Kalyon Holding Vaniköy Camii Restorasyonu Proje Müdürü Yüksek Mimar Nuran Nar: "Bir yıl önce çıkarılan 3 boyutlu tarama verilerine ulaşmak, şansımız oldu" dedi ve şunları söyledi: "Yangından bir yıl kadar önce, eserin mevcut durumunun 3 boyutlu tarama yöntemi ile rölövesinin alındığı öğrendik. Yangınla küle dönen yapının rölövelerinin bulunması büyük bir şanstı.

Hazırlanacak olan restorasyon projesi için artık elimizde güçlü bir verimiz bulunuyordu. Cami, minare ve şadırvan duvarlarında, 1960 yıllarındaki restorasyonda ve sonraki dönemde yapılan çimento harçlı sıvaların raspasını yaptık. Raspa sonucunda cami üst kot pencerelerinin teğet kemerlerine, şadırvanın cephelerinde ise mermer çeşme aynalarına ulaştık.

Hünkâr Kasrı'nın zemin katında yangının etkisi ile tahrip olan sıva parçaları kaldırıldığında, bezemeli başlıkları olan ahşap sütunlar ortaya çıktı. Yapı üzerinde tespit edilen bu ve benzeri verilerle Vaniköy Camii, aslına uygun malzemelerle yeniden yapılarak ayağa kaldırıldı."