Altın Küre Ödülleri ve Ölüme Rağmen Yaşamak
Steven Spielberg Hollywood’un dahi çocuğudur.
Bana sorarsanız bu dehada babasının payı hiç de az değildir. Kaç kişi, henüz ergen olmuş çocuğunun amatör bir kamera ile çektiği filmin gösterimi için salon tutup, oğlunu o salona limuzin ile götürür ki?
Orta sınıf bir maaşla bunu yapmıştı babası Spielberg’e. O da ta ilk gençliğinden başlayarak bu ilhamla her biri sinemasal anlatımın en rafine örnekleri kabul edilebilecek bir yığın film çekti.
Kültür Sanat haberlerine göz atarken, Spielberg’in otobiyografik filmi "The Fabelmans" ile drama dalında Altın Küre ödülü aldığını okudum.
Spielberg’in filmografisini ilk gençlik yıllarımdan beri ilgiyle takip ettim. Her biri anlatım harikası olan Güneş İmparatorluğu’nu, Er Rayn’ı Kurtarmak’ı, Mor Yıllar’ı, E.T’yi, Savaş Atı’nı, Jaws’ı, indiana Jones’u, Schindler’in Listesi’ni unutmak mümkün değildi.
Spielberg’in 76 yaşında ödül alması sadece sinema açısından önemli değil elbette. Ayrıca kendisi tek yaşlı yönetmen sayılmaz.
Yıldız Savaşları “efsanesini” bilirsiniz. 70’li yılların sonunda başlayıp hala devam eden ve kendine has evreni olan bir seridir Yıldız Savaşları. Serinin sahibi George Lucas bugün 78 yaşında ve milyar dolarlık servetiyle Hollywood’un en zengin yönetmenlerinden biri. Indiana Jones 5’in fragmanı geçen ay yayımlandı. Yani film, vizyon için gün sayıyor.
Kızgın Boğa, Taksi Şoförü, Sıkı Dostlar gibi filmlerin unutulmaz yönetmeni Martin Scorsese de farklı değil… Sinema tarihi için arşiv çalışmaları da yapan Scorsese 80 yaşında ve en son birkaç sene önce 40 ve 43 doğumlu Al Pacino ve Robert De Niro ile “İrlandalı” adlı filmi çekti.
Hem oyunculuğunu, hem de yönetmenliğini takdir ettiğim Clint Eastwood mesela…Eastwood bugüne kadar, Grand Torino, A Perfect World, Milyon dolarlık Bebek gibi onlarca “sağlam” filme imza attı. Son filmi (2021) Cry Macho’nun hem yönetmenliğini yaptı hem de başrolü oynadı. Eastwood93 yaşında! Hala, finale kadar usul usul akan ama finalde bir volkan gibi patlayan katıksız sinema duygusu veren filmlerini çekmeye devam ediyor.
Eastwood’un akranı sayılacak Woody Allen içinde aynı şey geçerli. (1935 doğumlu) 88 yaşında olan Allen, 66 yılında kamera arkasına geçti ve bugüne kadar 50 film yönetti. Çoğu filminde oyunculuk da yapan Allen şu aralar bu yıl gösterime girecek yeni filminin çekimleri ile uğraşıyor.
Bir sinema efsanesi olan “Baba” filminin İtalyan asıllı yönetmeni 84 yaşındaki Francis Ford Coppola, en kişisel projesi Megalopolis'i yapmak için gereken 120 milyon doları aile şirketinin hisselerini satarak kendisi karşılayacak.
Gladiator, Yaratık, Cennetin Keşfi, Bıçak Sırtı, Thelma ve Louis gibi filmlerle 80’ler sinemanın estetiğini etkilemiş usta isim Ridley Scott(1937 doğumlu) 86 yaşında. Scott’un son filmi Boston Strangler bu yıl vizyona girecek.
Bunlar dışında, Brain De Palma, Terrence Malick, Peter Weir, Robert Zemeckis gibi 80’lerden itibaren popüler sinemaya damgalarını vurmuş ve hala yeni şeyler üretmeye çalışan yönetmenler 70-80 yaş aralığındalar.
76 yaşındaki Spielberg’in kaldırdığı heykelciği görünce, onun ikinci dünya savaşından önce doğan meslektaşlarının bu imrenilesi azminin arkasında, tam olarak hangi motivasyonun yattığını düşündüm.
Anlatma tutkusu mu, hala varolabileceklerini ispat etme isteği mi, yoksa bir duyguyu diğer insanlarla paylaşarak yaşlılığın yalnızlığından kurtulma umudu mu onlara yol gösteriyordu acaba?
70 ya da 80 yaşında bir adamın, bir hissi, bir hikayeyi insanlarla paylaşmak için milyon dolarlar harcayıp, her anı problem demek olan ve yüzlerce insandan oluşan koca bir seti aylarca yönetmeye cesaret etmesi,hayata ve yaşlılığın sembolik anlamına karşı inanılmaz bir meydan okuma bence.
30’lu yaşlardaki insanların; turistlik, sanal para, sahil kasabası hayatı gibi kaçış mekanizmalarıyla hayatın yorucu, yıpratıcı uğraşılarından ellerini çektikleri günümüz toplumunda, yaşlandıkça daha da çok üretmeye çalışan bu eski tüfeklerin azmi takdiri hak ediyor.
Hayatı olduğundan güzel hale getirmek için hala en iyi yaptıkları şey olan hikaye anlatmaya sarılan 80 ya da 90 yaşında insanlar, böyle olmayanlardan daha mı gerçekçi bir ölüm düşüncesine sahipler acaba?
Anlatma tutkusu ya da bir hissi paylaşma ve de yaşama arzusu insanın fani doğasında en son ihtiyarlayan şeyler olsa gerek.
Tam da erken emekliliğin, EYT’nin konuşulduğu şu günlerde 76 yaşındaki Spielberg’in kaldırdığı heykelciğin anlamı daha da büyük sanki.