Yaratılış ve Yaratıcı(37)
Yaratılış ve Yaratıcı(37)
Prof. Dr. Yusuf Özertürk
ALLAH (YARATICI)
A-KUR’ÂN (ALLAH’I TANITAN BİRİNCİ KAYNAK)
I- ALLAH’IN GÜZEL İSİMLERİ (ESMÂ-ÜL HÜSNÂ)
*Allah’ın zatının ne olduğunu, mahiyetini, bilemeyiz. Bu keyfiyet, bizim aklımızın, ilmimizin ötesindedir. Biz ancak, Allah’ın isimlerini (Esmâ-i Hüsnâ), O’nda bulunması gereken zaruri (zati) ve kesin olan (subuti) sıfatlarını bilebiliriz.
Kur’ân’ın ayetleri, doğrudan veya dolaylı olarak Allah’ın isimlerinden, zatî ve subutî sıfatlarından bahsediyor. Allah’ın isimleri şu şekilde sıralanabilir:
EL ESMÂÜ’L HÜSNÂ
1-Allah(cc): Allah’ismi, Arapça menşeylidir. Ve Allah’a has bir isimdir. ‘Allah lafzı, eşi benzeri olmayan, her türlü noksan sıfatlardan münezzeh, tek yüce, ulû İlâh’ mânâlarına gelmektedir. . Allah ismi, bütün isimleri, sıfatları, fiilleri kuşatan özel isimdir.
Allah ismi, Ezan’da alem bir isim olarak ‘Allah-u Ekber’ diye söylenir. Allah isminin, Allah’tan başkasına verilmesi de uygun değildir. Allah ismi, Kur’ânda pek çok surede geçmektedir. (1).
2-Er-Rahman: Yaratılmış bütün mahluka merhamet eden, ihsân eden.
3-Er-Rahim: Mahluku muhafaza eden. İkram ve lütufta bulunan.
4-El-Melik: Kâinat’ın, mülkün sahibi. Saltanatı devamlı olan.
5-El-Kuddûs: Her türlü takdise layık ve her noksanlıktan münezzeh.
6-Es-Selâm: Her çeşit tehlikeden koruyan, selâmete çıkaran.
7-El-Mü’min: Koruyan, emin kılan, güven veren.
8-El-Müheymin: Her şeyi koruyan, gözeten.
9-El-Aziz: İzzet sahibi, her şeye galip olan.
10-El-Cebbar: Dilediğini yapan ve yaptıran. Azamet ve kudret sahibi.
11-El-Mütekebbir: Büyüklük ve azamette eşi, benzeri olmayan.
12-El-Hâlık: Yoktan var eden, Yaratan.
13-El-Bâri: Her şeyi kusursuz ve uygun yaratan.
14-El-Musavvir: Varlıkları tasarlıyan, şekil veren.
15-El-Gaffar: Çok bağışlayan, günahları örten.
16-El-Kahhar: Her istediğini, her şeye yapan, galip ve hakim olan.
17-El-Vehhâb: Çok ihsan eden, karşılıksız hibe eden.
18-Er-Rezzak: Bütün mahlukatı rızıklandıran, ihtiyacını karşılayan.
19-El-Fettah: Her çeşit darlıktan, sıkıntıdan kurtaran, her müşkülü kolaylaştıran, açan.
20-El-Âlim: Gizli-açık, bilinen-bilinmeyen, geçmiş-gelecek her şeyin hakikatini bilen.
21-El-Kâbıd: Dilediğini sıkan, daraltan, darlık veren.
22-El-Bâsıt: Dilediğine bolluk veren, genişleten, açan.
23-El-Hâfıd: Alçaltan, düşüren, zelil eden.
24-Er-Râfi: Şeref veren, izzetli kılan, yükselten.
25-El-Mu’ız: Dilediğini aziz eden.
26- El-Muzil: Dilediğini zillete düşüren.
27-Es-Semi: Sesli-sessiz, vasıtalı-vasıtasız her şeyi işiten.
28-El-Basir: Gizli-açık, işaretli-işaretsiz, harfli-harfsiz her şeyi gören.
29-El-Hakem: Hakkı batıldan ayıran. Mutlak hakim olan. Hikmetle hükmeden.
30-El-Adil: Mutlak adil olan. Çok adaletli.
31-El-Lâtif: Bütün incelikleri bilen. Lütuf ve ihsan sahibi.
32-El-Habir: Geçmiş-gelecek, olmuş-olacak her şeyden haberdar olan.
33-El-Halim: Yumuşak, mülayim davranan, cezada acele etmeyen.
34-El-Azim: Çok yüce olan. Büyüklükte benzeri olmayan.
35-El-Gafur: Affı, bağışlaması bol olan.
36-Eş-Şekur: Az işe, amele çok sevap veren.
37-El-Aliyy: Çok yüce, yüceler yücesi olan.
38-El-Kebir: Pek büyük, büyüklükte benzeri olmayan.
39-El-Hâfiz: Her şeyi koruyan, kollayan.
40-El-Mûkit: Her yaratığın rızkını tayin eden, gıdasını veren.
41-El-Hâsib: Hesabı en iyi gören.
42-El-Celil: Celal ve azamet sahibi olan.
43-El-Kerim: Keremi, lütfu, ihsanı bol olan. Karşılıksız ikram eden.
44-Er-Râkib: Her işi, varlığı görüp, gözeten, kontrol eden.
45-El-Mûcib: İstekleri, duaları kabul eden.
46-El-Vâsi: Rahmeti, ilmi, kudreti ile her şeyi kapsayan.
47-El-Hakim: Her işi hikmetle yapan.
48-El-Vedûd: Kullarını çok seven. Sevilmeye en layık olan.
49-El-Mecid: Her türlü övgüye layık olan.
50-El-Bâis: Ölüleri dirilten.
51-Eş-Şehid: Her yerde her zaman hazır ve nazır olan.
52-El-Hakk: Var olan. Hakkı ortaya çıkaran.
53-El-Vekil: Kendisine tevekkül edenlerin, vekil edenlerin işlerini en iyi neticeye ulaştıran.
54-El-Kaviyy: Kudreti en yüksek ve hiç azalmaz olan.
55-El-Metin: En güçlü, kuvvet ve kudret kaynağı olan.
56-El-Veliyy: İnananların dostu olan, onları seven, yardım eden.
57-El-Hamid: Her türlü hamd ve senaya layık olan.
58-El-Muhsi: Yarattığı ve yaratacağı bütün varlıkların sayısını bilen.
59-El-Mübdi: Örneksiz, maddesiz yaratan. Devam edecek…
(1): Fâtiha-2, Bakara-255, Nisa-64, 70, Tâ-Hâ-14, Neml-9, Mücadele-1, 15, 16, İhlas-1.