Türkiye’nin batı bölgelerinde elektronik perakendeciliği yapan yabancı zincirlerin Anadolu’daki zenginliği geç fark ettiğini söyleyen Bimeks Yönetim Kurulu Başkanı Arif Bayraktar, sektördeki yabancı hâkimiyetine son verdiklerini söyledi. Bayraktar, “Pazarın yüzde 80-85’i yerli oyuncuların elinde. Bimeks’in şu anda 51 ilde 110 mağazası var. 2015’in sonunda 81 ilde 180 mağaza hedefiyle çalışıyoruz. Türkiye’nin önü açıktır” dedi.
İBRAHİM ACAR / İSTANBUL - Geçtiğimiz yıl dünya elektronik devi Electro World’ün Türkiye’deki mağazalarıyla Darty’yi satın alarak dikkatleri üzerine çeken Bimeks, kararlı bir büyümeyle yoluna devam ediyor. Akit’in sorularını cevaplandıran Bimeks Yönetim Kurulu Başkanı Arif Bayraktar ile yeni dönem hedeflerini ve Türkiye elektronik perakende pazarını konuştuk.
Bimeks’in geçen yıl yaptığı satın almalar çok konuşuldu. Şirketin bu başarısının altında yatan felsefe nedir?
Çalışma prensiplerimizi ve iş felsefemiz çalışma, aile ortamı, sadakat, tecrübe gibi temel esaslar üzerinde bina etmişiz. Bimeks, 1990 yılında Akgiray Ailesi tarafından İstanbul Kadıköy’de kuruldu. Türkiye’nin ilk teknoloji perakende işini yapan şirketiz. Hacetepe Ekonomi’den mezun olduktan sonra Eylül 1990’da Bimeks ailesine katıldım. Electro World’ü ve Darty’yi satın alarak 1500 kişilik bir aileye ulaştık. Dünya ekonomisi büyüdükçe teknoloji perakendesi de büyüyecek.
YABANCILAR ANADOLU’DAKİ ZENGİNLEŞMEYİ GEÇ FARK ETTİ
Elektronik perakendeciliğinde pazar payının bu kadar hızlı büyümesini neye bağlıyorsunuz?
Türkiye’nin milli gelirini artırması, yabancı sermayenin Türkiye’ye girişini ve bizim sektörümüzü büyüttü. Dünya çapında 4 büyük oyuncu Türkiye piyasasına girdi. Bunun getirdiği bir rekabet oldu. Ancak bu yabancı markaların çoğu Ankara’nın batısına yatırım yaptı. Gelir seviyesi düşük illere gitmek istemediler. Ancak Ankara’nın doğusuna daha yeni yeni gidilmeye başlandı. Yabancılar bu anlamda hata yaptılar. Anadolu’daki zenginleşmeyi geç fark ettiler.
Yabancı markaların bu bakış açısı yerli firmaların işini kolaylaştırdı mı?
Evet öyle oldu. Electro World ve Darty gibi firmalar bu rekabet ortamında büyüyemedikleri için ve kâr üretemedikleri için pazarda güçlerini kaybettiler. Biz daha hızlı büyüdük ve güçlendik. Çünkü biz bütün Türkiye’yi hedef aldık. Şu anda ikinci en yaygın mağaza biziz. 51 ilde mağazamız var. Geçen yıl Electro World’ü ve Darty’yi aldık.
Türkiye piyasasındaki elektronik ürünlerin kalitesini beğeniyor musunuz?
Sattığımız ürünler kaliteli ve dünya standartlarında. Yıllar önce özellikle bilgisayar ürünlerinde daha fazla isimsiz ürünler vardı. Ama bunlar giderek azaldı. Markalı, müşterinin talep ettiği kaliteli ürünler var artık. Bu manada Türkiye artık dünyayı yakından takip eden bir ülkedir. Hep son teknolojinin geldiği bir pazarız.
YÜKSEK VERGİLER FİYATLARI ARTIRIYOR
Fiyatları nasıl buluyorsunuz?
Fiyat olarak da iyiyiz. Sadece vergi mevzuatından dolayı tüketicimiz biraz pahalı alıyor. Mesela cep telefonunda ve bilgisayarda yüzde 20 ÖTV ve diğer vergiler var. Bunlar fiyatları arttırıyor. Evet bu ürünleri üretmiyoruz. Televizyonda montaj teknolojimiz var ama ana bileşenlerini maalesef daha üretemiyoruz. Katma değerin azı Türkiye’de üretiliyor.
Üretim konusundaki eksikliğimizi giderme yolunda kayda değer bir çaba var mı?
Beyaz eşyada kısmen iyiyiz. Bilgisayar işinde sadece montajın katma değeri bize kalıyor. İşlemci, mainboard (ana kart) gibi ana parçalar yurtdışından geliyor. Ancak şu anda Türkiye’nin yerli cep telefonu üretimi için bir denemesi var. Teknolojiyi üretme konusunda geç kaldık. Türkiye’de üretim yapılması son 5-6 yıldır oluyor. 10 yıl önce Türk şirketleri ‘başaramaz’ diye bir önyargı vardı. Bu önyargı kırıldı. Büyüyerek devam edeceğiz.
ELEKTRONİKTE YABANCI HÂKİMİYETİNE SON VERDİK
Büyük zengin gruplar perakende ve ticaret işiyle uğraşacaklarına bilişim teknolojisi, savunma sanayi, havacılık gibi alanlara yatırım yapsalar daha isabetli olmaz mı?
Türkiye’de perakende işinde yabancılar vardı. “Yabancılar bu işi doğru yapar” gibi bir algı vardı. Gıdada yabancı hâkimiyeti kırıldı, yerli oyuncular pazara hâkim. Elektronikte de o algı vardı. Onu da yok ettik. Yerli oyuncular dünya standartlarında iş ve hizmet yapıyorlar. Bu tescillendi. Ülke insanının aldığı ürünün katma değerinin yurtdışına çıkmaması gerekir. Çünkü Türkiye’ye teknoloji getirmiyorlar. Perakende de yabancının olması doğru bir şey değildir. Perakendede yabancı oyuncu bırakmamamız gerekir. Türkiye firmaları olarak bunu başarmamız gerekir. Bizim sektörde sadece bir yabancı oyuncu kaldı. Teknosa, Gold, Bimeks ve Vatan yerli. Yabancı olarak sadece Media Markt kaldı. Pazarın yüzde 80-85’i yerli oyuncuların elinde. Bu çok iyiye işarettir. Gıdada da aynı durumdayız.
BİMEKS’İN TRENİNE 20-25 MÜTEŞEBBİS DAHA BİNECEK
Türkiye bilişim sektörünün büyük fotoğrafı… Bimeks’in bu fotoğraftaki yeri ve konumundan biraz bahseder misiniz?
Bimeks işini doğru ve dürüst yapan ve hedefi bütün Türkiye olan bir şirkettir. Türkiye’ye 2006-2007’de yabancı rekabeti geldi. 2008-2009’daki krizde verimli olmayan 10 mağazamızı kapattık. Yazılım altyapımızı değiştirdik. Kendi içimizde akıllı bir yazılım geliştirdik. Franchise sistemini anons ettik. Anadolu’da bunu duyurduk. Bu sistem sayesinde şimdiye kadar çok önemli yatırımlar oldu.
Trenimiz diğer kentlere de uğrayacak. 81 ilin 51’inde şu anda varız. Önümüzdeki 1,5-2 yıl içinde bu trene 20-25 müteşebbis daha binecek. Ellerini çabuk tutmalarını ve treni kaçırmamalarını tavsiye ediyorum.
BAYRAKTAR: SEKTÖRÜN ÜZERİNDE RAKAMLARLA BÜYÜMEYE DEVAM
Seçim havası talebi olumsuz etkiliyor mu?
Teknoloji ve internet gibi erişim imkânları artık hayatın önemli bir parçası. Temel ihtiyaç gibi oldu. Türkiye’de bir gelir kaybı yok. Türkiye büyümeye, üretmeye devam ediyor. Herhangi bir küçülme veya olumsuzluk yok. Gayet iyi durumdayız. Teknoloji perakende işi büyümeye devam edecek. Bimeks ise sektörün genel ortalamasından çok daha fazla büyüyecek.
Yeni şubelerle birlikte ne kadar bir istihdam öngörüyorsunuz?
Bu yılsonunda 150, 2015 sonunda ise 180 mağazaya çıkmayı hedefliyoruz. Her bir mağazada ortalama 10 personel istihdamı dikkate alındığında iki yılda 700 ile 1000 kişi daha istihdam edeceğiz demektir. Mevcut bin 300 kişilik istihdamımızda hesaba katıldığında toplam istihdamımız 2 bin 300 kişiye kadar çıkacak.
2014 ciro hedefiniz nedir?
Geçen yıl 700 milyon liralık ciro yaptık. Bu yılki hedefimiz 1,5 milyar lirayı geçmek. 2015’in sonunda ise inşallah 2-2,5 milyar liralık bir ciroyu konuşur olacağız. Türkiye’de 30 milyar liralık bir pazar var.
TÜRKİYE’NİN ÖNÜ AÇIK, DIŞARIYA DA AÇILACAĞIZ
Türkiye ekonomisinin geleceğini nasıl görüyorsunuz? Kısa veya orta vadede bir sıkıntı bekliyor musunuz yoksa Türkiye’nin önü açık mı?
Türkiye artık kabuklarını kırmış bir ülke. Bundan sonra istikrarın ekonomik bir krize sebeb olacağını düşünmüyorum. Seçim süreçlerinde bugün yaşadıklarımız gibi bazı sıkıntılar başgösterebilir. Ama Türkiye demokratik olgunluğu ve güçlü ekonomisiyle bunları aşabilecek güçtedir. Nitekim aşıyor da. Orta ve uzun vadeye baktığımızda Türkiye’nin önü daha da açıktır. Bimeks bunları gördüğü için bu sektörde yatırımlarını yapıyor, ülkesine ve halkına güveniyor. Hatta Türkiye’yi tamamladıktan sonra yakın coğrafyaya ve İngilizce konuşan Afrika ülkelerine açılma politikalarımız var.
EDİRNE'DEN HAKKARİ'YE KADAR HİZMET EDİYORUZ
Kısa ve orda vadedeki hedefleriniz nelerdir?
İnternette iddialı olacağız. Yazılım altyapımızı bu işe uygun hale getirdik. 2011 yılında halka arzı yaptık. Finansal yapımızı güçlendirdik. 2015 sonu itibariyle 81 ilde ve büyük ilçelerde yaklaşık 160 mağazamızın olacağını halka arz ile birlikte duyurmuştuk. Darty’leri devralmaya başladık. Şu anda 110 mağazamız var. Bu sene sonunda yaklaşık 150 mağaza ve 60-65 ilde faaliyette olacağız. Hakkari’ye ilk giden teknoloji perakende şirketi biz olduk. Edirne’den Hakkari’ye kadar hizmet veriyoruz. İnşallah 2015’in sonunda da 81 ilin tamamında oluruz. 2016’da şu anki liderle arasındaki farkı kapatmış ve kafa kafaya rekabet eden bir firma olmayı hedefliyoruz.
