Giriş Tarihi: 2024-09-26 13:34

Tehlike çanları çalıyor! Bu gidişle herkes yatacak! İşte emeklilerin çalışanları geçtiği yerler

EYT düzenlemesi SGK istatistiklerinde önemli değişikliklere yol açtı.

2022 yılında sadece Sinop ve Zonguldak'ta emeklilerin sayısı, ildeki aktif sigortalıları aşarken, 2023 yılında bu illere Balıkesir, Bartın ve Giresun eklendi.

Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesi geçen yıl mart ayında yürürlüğe girdi.

Yasadan yararlananlar nisan ayından itibaren emekli olmaya başladı. Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) 2023 yılı istatistiklerine göre, yaşlılık aylığı alanların sayısı önceki yıla göre 2 milyon kişi artarak 2023 yılında 11,5 milyon kişiye ulaştı.

Ölüm aylığı alanlar ile birlikte toplam emekli sayısı dosya bazında 13,1 milyondan 15,2 milyona, kişi bazında ise 13,9 milyondan 16 milyon kişiye yükseldi.

Habertürk'ün haberine göre aktif sigortalı sayısı ise aynı dönemde 1 milyon kişi azalarak 26 milyon 344 binden 25 milyon 358 bin kişiye geriledi.

Bu verilere göre aktif / pasif oranı 2,01’den 1,66’ya geriledi. Ancak, aktif çalışan sayısının içinde stajyer, çırak, kursiyer gibi prim ödemeyen kişiler de bulunuyor. Zorunlu sigortalı çalışan sayısı 2022’de 23 milyon 741 bin kişi iken 2023 yılında 1,7 milyon azalarak 23 milyon 21 bin kişiye geriledi.

BALIKESİR, BARTIN VE GİRESUN İLLERİ EKLENDİ 2023 yılında EYT dolayısıyla bir yandan emekli sayısının artması bir yandan da sigortalı sayısının azalması SGK istatistiklerinde önemli değişiklikler oluşturdu

2022 yılında sadece Zonguldak ve Sinop’ta emeklilerin sayısı aktif sigortalı sayısından daha fazla idi. 2023 yılında bu iki ile Balıkesir, Bartın ve Giresun illeri eklendi.

Bir emekli başına düşen aktif sigortalı sayısını gösteren aktif / pasif oranı 2022 yılına göre 2023 yılında Zonguldak’ta 0,98’den 0,84’e, Sinop’ta 0,96’dan 0,85’e, Balıkesir’de 1,11’den 0,99’a, Giresun’da 1,06’dan 0,93’e, Bartın’da ise 1,05’ten 0,93’e geriledi.

Başka bir ifadeyle 2022 yılında Zonguldak’ta 100 emekliye 98 aktif sigortalı düşerken, 2023 yılında 84 emekli düştü.

Amasya, Artvin, Aydın, Burdur, Çanakkale, Çorum, Edirne, Kırklareli, Ordu, Rize, Yozgat ve Karabük illerinde ise aktif / pasi oranı 1,1 ile 1 arasında değişiyor. Bu iller de yakın zamanda emekli sayısı aktif sigortalı sayısının üzerine çıkmaya aday görünüyor.

ORTALAMA YAŞ 4 YIL AZALARAK 53’TEN 49’A GERİLEDİ 2023 yılında yaşlılık aylığı bağlananların önemli kısmı 4/1-a’lılardan (SSK) oluşuyor. Bu statüde 1,9 milyon kişi emekli oldu. 2022 yılı içinde yaşlılık aylığı bağlanan kadın ve erkeklerin ortalama yaşı 53 iken, 2023 yılında yaşlılık aylığı bağlananların ortalama yaşı erkeklerde 49’a, kadınlarda 48’e düştü.

Kadın ve erkeklerin ortalama yaşı ise 4 yıl azalarak 53’ten 49’a geriledi. SGK’dan yaşlılık aylığı almakta olan SSK’lıların ortalama yaşı 2022 yılında erkeklerde 63, kadınlarda 62 ve toplamda 62 idi. 2023 yılında ise yaşlılık aylığı almakta olan SSK’lıların ortalama yaşı kadın ve erkeklerde 60’a düştü.

Toplam ortalama yaş da 60’a geriledi. Yıl içinde emekli olanların ortalama yaşı 4/1-b’lilerde (BAĞ-KUR) 56’dan 51’e, 4/1-c’lilerde (Emekli Sandığı) ise 54’ten 52’ye geriledi.

38 YAŞINDA KAÇ KİŞİ EMEKLİ OLDU? EYT düzenlemesi dolayısıyla, 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigorta girişi olanlardan prim günü ve sigortalılık süresi koşulunu yerine getiren kadınlar 38, erkekler 43 yaşında emekli olabiliyor.

EYT öncesi 30’lu yaşlarda emeklilik hakkı sadece engelliler için söz konusu. 2022 yılında 38 yaşında 150 kadına yaşlılık aylığı bağlanırken, 2023 yılında bu sayı 481 oldu.

Bu kişilerin en az 3’te 1’inin engelli, kalanının ise EYT kapsamında emekli olduğunu söylemek yanlış olmaz.

Erkeklerde 43 yaşında yaşlılık aylığı bağlananların sayısı 2022’de 1.775 iken 2023 yılında 59.583’e yükseldi. EYT kapsamında 2023 yılında yaklaşık 57 bin erkeğin 43 yaşında emekli olduğu görülüyor.

Sosyal Güvenlik Başuzmanı İsa Karakaş, beklenen enflasyon verileri çerçevesinde 2025'te emekli olan birine 2024 yılına oranla yüzde 30 daha az aylık bağlanacağını belirtti. İşte tüm detaylar...

Emeklilik dilekçesinin verildiği tarihteki güncelleme katsayısı ömür boyu alınan emekli aylığı miktarını da etkiliyor.

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), emekli olacak çalışanların aylıklarını bağlarken kişinin çalışma yaşamı boyunca kuruma bildirilen prime esas kazançlarına, prim ödeme gün sayısına ve aylık bağlama oranına göre hareket ediyor.

Enflasyonun yüksek olduğu yıllarda ise emeklilik dilekçesinin verilme tarihi de bağlanacak ilk aylığın tutarı açısında büyük önem taşıyor. Bu çerçevede Sosyal Güvenlik Başuzmanı İsa Karakaş, hangi tarihte emekli olmanın daha avantajlı olduğunu İhlas Haber Ajansı muhabirine değerlendirdi.

Karakaş, geçen yıl yapılan hesaplamalarda 2023 yılında verilen emeklilik dilekçesinin 2024'e göre daha avantajlı olduğunu fakat bunun çok büyük bir oran olmadığını dile getirdi. Bu sene ki oranların daha yüksek olduğuna dikkati çeken Karakaş, bu oranın Türkiye tarihindeki en yüksek oran olduğunu vurguladı.

Oluşan oranların sigorta primine esas kazançlara, sigorta prim gün sayısına ve çalışılan döneme göre kişiden kişiye farklılıklar gösterebileceğini söyleyen Karakaş, "Emeklilikle ilgili maaş bağlanırken Sosyal Güvenlik Kurumu'nun mevzuatında yer alan tüketici fiyat endeksi (TÜFE) ve gelişme hızı baz alınıyor. Geçen sene için TÜFE'yle gelişme hızını göz önünde bulundurduğumuz zaman 2024 yılı için emeklilik dilekçenizi verdiğinizde, 2023 yılı enflasyon oranları da bu çerçevede göz önünde bulundurulduğunda yüzde 64,77 olduğunu, yine gelişme hızının ise yüzde 4,5 olduğunu görüyoruz. Buna göre güncelleme katsayısının yaklaşık yüzde 66,12 olduğunu söyleyebiliriz. Bütün bu verilere ilave olarak 2023 yılı ocak ayında zam oranı TÜFE bazlı olarak yüzde 37,57 oranındaydı. Ancak hükümet yüzde 11, 68'lik bir eşitleme yaparak ocak ayında yüzde 49,25 oranında zam yapmıştı. Temmuz ayına baktığımızda da yüzde 24,73 oranında zam yaptı. Dolayısıyla SSK ve BAĞ-KUR'luların maaşlarında kümülatif olarak yüzd

"YENİ YILA ORANLA BU SENE EMEKLİ OLACAKLAR YÜZDE 31 İLE YÜZDE 37 ARASINDA DAHA FAZLA MAAŞ ALACAK" Karakaş 2024 ile 2025 yılları karşılaştırıldığında bu sene emekli olacakların daha avantajlı olduğunu ifade ederek, "2024 yılında emekli olmanın 2025 yılına göre son derece avantajlı olduğunu söyleyebiliriz. Henüz eylül, ekim, kasım, aralık olmak üzere 4 aylık enflasyon verilerinin netleşmemiş olmasına ve enflasyon oranlarının OVP ile yüzde 41,5 olarak güncellenmesine rağmen, bu oran yüzde 42, 45 veya 46 olsa da her halükarda 2024 yılında emekli olanların 2025 yılında emekli olanlara göre en az yüzde 30'un üzerinde daha yüksek maaş alacaklarını rahatlıkla söyleyebiliriz. Benim yapmış olduğum hesaplamalara göre değişik enflasyon verileri ve gelişme hızının da daha netleşmemiş olmasına rağmen değişik senaryolar üzerinden yapmış olduğum hesaplamalarda farkın en az yüzde 31,8 ile yüzde 37 arasında değişeceğini söyleyebiliriz. Aynı dönemlerde aynı sürelerde çalışmış ve aynı prime esas kazanç üzerinden SGK'ye bildirim yapmış olan bir SSK'lı veya bir BAĞ-KUR'lu, Aralık 2024 yılı değil de 1 Ocak 2025 tarihinde emekli olduğu zaman maaşının yüzde 30 daha düşük olması kabul edilemez bir farktır" açıklamasında bulundu. Bu oranların sadece SSK ve BAĞ-KUR'lu emeklileri ilgilendirdiğini de kaydeden Karakaş, söz konusu farkın memur emeklilerini bağlamadığını ifade etti.

"2023 YILINDAN SONRA EN ÇOK EMEKLİ OLAN SAYISI 2024 OLABİLİR" Karakaş, EYT ile birlikte Türkiye'de en çok emekli olan vatandaş sayısının 2023 yılında olduğunu kaydederek, "Bu yıl yüzde 30'dan fazla bir farkın olmasıyla emekliliği gelen vatandaşlarının çoğunluğunun 2024 yılında arzu etmemelerine rağmen emekli olacaklarını söyleyebiliriz. Ayrıca 8 Eylül 2025 tarihi de emekli olamayan SSK ve BAĞ-KUR EYT'lileri için 25 yıllık sigorta süresini doldurdu. Bütün bunları da ilave ettiğimiz zaman 2023 yılından sonra 2024 yılında da en fazla emekli olan sayısının kayda geçeceğini söyleyebiliriz" şeklinde konuştu.

Aktif pasif dengesinin EYT düzenlemesi öncesinde 2,1 olduğunu fakat bu oranın EYT ile birlikte 1,5'in altına düştüğünü de sözlerine ekleyen Karakaş, 2024 yılında ortaya çıkan bu yüksek fark nedeniyle bunun daha da düşebileceğini aktardı.

Aktif pasif dengesinin EYT düzenlemesi öncesinde 2,1 olduğunu fakat bu oranın EYT ile birlikte 1,5'in altına düştüğünü de sözlerine ekleyen Karakaş, 2024 yılında ortaya çıkan bu yüksek fark nedeniyle bunun daha da düşebileceğini aktardı.

ÖNE ÇIKAN FORMÜL - 2024 yılında emeklilik dilekçesi verenler, yüzde 64,77'lik TÜFE ve yüzde 4,5'lik büyümenin oluşturduğu 1,6612'lik güncelleme katsayısından ve yüzde 86,16'lık emekli aylıkları zammından yararlanacaklar.

2025 yılında dilekçe verenler ise OVP hedefleri tuttuğu takdirde 1,366'lık katsayı ve daha düşük emekli aylık zammı sebebiyle çok daha düşük bir rakama razı olmak durumunda kalacaklar. Aradaki farkın yüzde 30'dan daha fazla olacağı hesaplanıyor.

Bu sebeple yüz binlerce kişinin sonraki yılları beklemeden bu yılsonuna kadar emeklilik dilekçesi vermesi tehlikesi yaşanıyor. Bu yığılmanın hem SGK için ciddi bir prim kaybı hem de ağırlaşan bir maaş yükü oluşturacağı hesaplanıyor. Bu sorunun sadece önümüzdeki yılı değil, 2030'a kadar uzun bir periyodu ilgilendirdiği de belirtiliyor.

CNBC'nin haberine göre bulunan formül ise yasal düzenleme yapılarak emekliliğe hak kazanan sigortalının hangi tarihte emekli olursa olsun hak kazandığı tarihten itibaren geçen sürede hangi yıl emekli aylığı daha yüksek olacaksa maaşının o yılın güncelleme katsayısıyla hesaplanması oldu.

Böylece yıllar içindeki yüksek enflasyon farklılıklarının yol açacağı hak kaybının engellenmesi ve çalışanların emekli olmaya değil, çalışmaya yönlendirilmesi hedefleniyor. Kaynaklar, enflasyonun kalıcı tek haneye düşmesi durumunda bu sorunun da otomatik olarak ortadan kalkacağı görüşünde.

Türkiye genelinde 16 milyon 154 bin 322 kişi Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan (SGK) emekli aylığı alıyor.

Emekli olduktan sonra çalışmaya devam eden milyonlarca vatandaşın maaşlarının kesilmesi an meselesi olabilir.

Emekli olduktan sonra tekrar çalışanların 02 kodlu Sosyal Güvenlik Destek Primi’nden girişinin yapılması zorunlu.

Bunun yerine 01 kodlu Tüm Sigorta Kolları üzerinden kayıt gerçekleştirilirse emekli maaşınızın bir süre sonra kesileceği anlamına geliyor.

Emekli çalışanların prim kodu eğer, yanlış yatırılırsa maaşları kesiliyor.

Milyonlarca çalışan emekli yéanlış kod mağduru olanlar ve mağduriyetten kaçınmak isteyenler bu durumda ne yapmalı?

Yeni Şafak’ta yer alan haberde, SGK Uzmanı Emin Yılmaz, İş verenin çalışan emeklinin SGK primlerini yanlış bir kodla yatırması halinde neler yapılabileceğini anlattı.

Sehven de olsa emekli çalışanların bu tür sıkıntılar yaşayabileceğini belirten Sosyal Güvenlik Müşaviri Emin Yılmaz şunları söyledi: “Hemen sigortanızı yapan ilgili şirkete başvurarak, hatalı girişin düzeltilmesini isteyin.

İşveren gerekli müdahaleyi yaptıktan sonra bağlı bulunduğunuz SGK’ya durumu bildirin. Emekli aylığınızın kayıp olmadan ödenmesi gerektiğine dair talebinizi iletin.

Böylece ödenmemiş olan emekli maaşınızın tamamını yaklaşık 20-25 gün gibi bir süre içerisinde alacaksınız” dedi.

Tüm Sigorta Kolları'nda yüzde 37,5, emekli çalışanda ise yüzde 32 prim kesildiğini hatırlatan Yılmaz, “Eylülden itibaren iş kazaları ve meslek hastalıkları nedeniyle bu orana yüzde 0,25 ekleme yapılacak” bilgisini verdi.