2018-03-14 14:37:17 Tarihi İncirli Hamamı - Bursa
Osmanlı İmparatorluğu’nun ilk başkenti Bursa, yüzyıllar boyunca hamamları ve kaplıcaları ile meşhur bir "su kenti" olmuştur. Hamam kelimesi Arapça "ısıtmak" anlamındaki “hammama”dan türeyen ve "ısıtan" anlamı taşıyan "hammam"dan gelmektedir. Osmanlı hamam geleneğinin ilk oluşumlarının ve gelişimlerinin görüldüğü Bursa’da saray, konak vb. büyük evler dışında orta halli ve küçük evlerde yıkanma dolabı dışında bir hamam kısmı bulunmamaktadır.
Halk yıkanma ihtiyacını "halk hamamı" veya "çarşı hamamı" denilen genel yıkanma yapılarında karşılamıştır. İslam dininin emrettiği "boy abdesti" ihtiyacını karşılaması ve özellikle gelir sağlayan bir tesis olması nedeniyle hamamlar Osmanlı sınırları içinde yapımına öncelik verilen bir yapı türü olmuştur. Sultan veya önde gelen devlet adamları ile varlıklı kimseler bu yapıları cami, medrese, imaret gibi hayır yapılarına gelir getirmesi amacıyla "vakıf" olarak veya doğrudan hayır için bölge halkının karşılık ödemeksizin yıkanabilmesi amacıyla yapmışlardır.
Kendi adı ile tanınmış meşhur semtin biricik hamamı olarak inşa edilmiş olan İncirli Hamamı, Meydancık Mahallesi’nde Hamam Sokağı ile İncirli Caddesi’nin kesiştiği köşede yer almaktadır. Yapımı ile ilgili olarak kaynaklarda, II. Bayezid döneminde, Molla Fenari’nin torunlarından Fenari Ahmet Paşa’nın kardeşi Kadıasker Alaaddin Ali tarafından 1488 yılında yaptırıldığı ve vakfedildiği yazmaktadır. Hamam Sokak cephesinde bulunan kapı üzerinde ise 1945 tarihi görülmektedir. Albert Gabriel’in Bursa ile ilgili hazırladığı eserde de bu tarih doğrulanmakta, yapının 1945’te onarım geçirdiği belirtilmektedir.
Orta boyutlu bir "tek" hamam plan şemasına sahip olan İncirli Hamamı, İncirlice Hamamı olarak da bilinmektedir . Son derece özel bir mimariye sahip olan hamam içindeki üç boyutlu hareketlilik ve mekânların birbiri içine akışı ile içinde dolaşanlara sanki büyük bir kayanın içi oyularak oluşturulmuş izlenimi vermektedir. Soğukluğu ve su deposuna yapışık iki sıcak halvet dışında, göbek taşının çevresindeki eyvan ve halvetleri, ılıklık girişi, ılıklık ve eyvanlarının 60 derecelik açılarla elde edilmiş olması belirgin bir özelliği olup; bu plan şemasının şekilcilikten değil yapım sisteminden kaynaklandığı söylenmektedir.