'Stratejik tarım ürünlerinde bulunurluk sıkıntısı yaşamadık, yaşamıyoruz'

Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci, yerel kalkınma ile refahı arttırmak için attıkları adımları anlattı.

Kent tarımına geçiliyor

Tarımsal üretimin ve verimliliğin yükseltilmesinde toprağın suyla buluşturulmasının büyük önem taşıdığını belirten Kirişci, sözlerini şöyle sürdürdü: “Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğümüzün faaliyetleri çerçevesinde 2003-2022 döneminde 9 bin 561 tesisi devreye alarak 450 milyar TL tutarında yatırım hayata geçirdik. 275 metreyle kategorisinde ülkemizin en yüksek, dünyada ise 5’inci sırada olan Yusufeli Barajı’nı Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın katıldığı törenle açtığımızı belirtmeyi borç bilirim. Yerinde üretim-yerinde tüketim anlayışıyla taze, ucuz ve en az fireyle sebze-meyveye ulaşımı sağlamak amacıyla kent tarımı uygulamalarını yaygınlaştıracağız.

Bu kapsamda jeotermal, rüzgâr, güneş ve biyokütle gibi yenilenebilir enerji kaynaklarının da kullanılacağı tarıma dayalı ihtisas organize sanayi bölgelerini hızla yaygınlaştırıyoruz. Böylelikle kent tarımı uygulamalarımıza da önemli bir ivme kazandırmış olacağız. Çiftçilerimizin güçlendirilmesi, tedarik zincirinin kısaltılması, maliyetlerin azaltılması ve fiyatların istikrara kavuşturulması amacıyla üretici birliklerinin kurumsal kapasitelerini geliştireceğiz. Üretici birliklerimizin derecelendirilmesi çalışmasıyla niteliği yüksek, birleşen ve güçlü örgütlerin ortaya çıkmasını amaçlıyoruz.”

Arazilerin bölünmesi önlendi

Kirişci, pandemi ile Rusya-Ukrayna savaşından ötürü tarım ve gıdanın stratejik önemini daha da belirgin hale getirdiğine işaret etti. Bu durumun tarım ve orman sektörünün yeni bir vizyonla geleceğe hazırlanması kaçınılmaz kıldığına dikkat çekti. Kirişci, “Mottosu ‘Sen Üret Yeter’ olan yeni dönem vizyonumuz, köklü değişimleri ve ilkleri barındırmaktadır. Bir kısmında uygulama başladı, bir kısmında teknik çalışmalar tamamlandı ama uygulamaya geçilmesi için birtakım kanun değişikliği gerekmektedir” ifadelerini kullandı. Kirişci, son 20 yılda yaptıkları çalışmalarla tarım arazilerinin bölünmesini önlediklerini; büyük ovaları koruma alanı ilan ettiklerini hatırlattı. Kirişci, şöyle devam etti: “Bizim dönemimizde çıkarılan 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu’yla 92 milyon dekarlık 429 ovayı büyük ova kapsamına aldık. Bölünebilir en küçük arazi büyüklüğünü 10 dekardan 20 dekara çıkardık. Yine bizim dönemimizde 2006 yılında başlattığımız Tarım Sigortası TARSİM’in uygulama alanını yaygınlaştırdık. Gelir koruma sigortasını da devreye aldık, TARSİM’in bu yeni poliçesini 2023’te tüm ülkeye yaygınlaştıracağız. Toplulaştırma, sulanan tarım arazilerini artırma ve modern sulama sistemlerini yaygınlaştırma gibi yapısal dönüşümlere ağırlık verdik. Sınırlı üretim alanlarımıza rağmen akıllı sulama yatırımları, AR-GE faaliyetleri ve mekanizasyon kullanımını yaygınlaştırarak verim ile kaliteyi yükselttik. Böylelikle hem halkımızın gıda arz güvenliğini sağladık hem de tarımsal ürün ihracatımızı arttırdık.

Önemli düzenlemeler yapıldı

Başta Tarım Kanunu olmak üzere yaptığımız yasal düzenlemeler, piyasa regülasyon faaliyetleri ve sağladığımız tarımsal desteklerle önemli değişimlere imza attık. Gelişmiş ülkelerde bile gıda arz güvenliğine yönelik endişelerinin arttığı bir dönemde eli öpülesi çiftçilerimiz sayesinde stratejik tarım ürünlerinde bulunurluk sıkıntısı yaşamadık, yaşamıyoruz. Hatta bırakın tedarik sıkıntısı yaşamayı, tarım sektörümüz son 19 yılın 15’inde büyüme gösterdi. Tarımsal hasılamız, 2002 yılında 25.1 milyar dolardan yüzde 78.1 artışla 2021 yılında 44.7 milyar dolara çıktı. Tarımsal ihracatta dikkate değer bir artış trendi içinde olduğumuzu ifade etmeliyim.” Kirişci, tarım ve gıda ürünleri ihracatının 2002’de 3.8 milyar dolar iken 2021’de 6.5 kat artarak 25 milyar dolar seviyesine geldiğini bildirdi. Kirişci, “Son 20 yılda 87 milyar dolar dış ticaret fazlasıyla tarım ve gıda ürünlerinde net ihracatçı konumundayız. İlk 9 ayda da ihracatımızın 21.2 milyar dolarla yüzde 22 arttığını görüyoruz. 2022 sonu itibarıyla tarım ve gıda ürünleri ihracatımızın 30 milyar dolara ulaşmasını bekliyoruz” açıklamalarında bulundu.

ÇKS Belge sayısı 1.1 milyonu geçti

Kirişci, üreticilerin hayatlarını kolay kılmak için Çiftçi Kayıt Sistemi’ni (ÇKS) devreye aldıklarını anımsattı. Sistemden pek çok üreticinin yararlandığını vurguladı. ÇKS belgesi sayısı 1 milyon 143 bini geçtiğinin altını çizdi.

Örtü Altı Kayıt Sistemi’nin (ÖKS) e-Devlet entegrasyonunun ise 2023 başı itibarıyla tamamlanması hedeflendiğini aktaran Kirişci, şu bilgileri paylaştı: “Tarım Cebimde’ mobil uygulamasının fazlandırılmış yazılım geliştirme sürecinde son aşamaya gelindi, Ocak 2023 itibarıyla ilk fazının hayata geçirilmesini planlanmaktayız. Pamuk, soya, kanola, aspir ve mercimek gibi seçilmiş ürünlerde ÇKS kayıtlarının coğrafi bilgi sistemi ile doğrulanması çalışmamız hızla devam ediyor. Biliyorsunuz, bu yıldan itibaren tarımsal destekleme sistemimizi değiştirdik ve ödemelerimizi öne çektik. Artık çiftçilerimiz, ekim döneminde girdi maliyetlerini düşünmeden üretim yapabiliyor.”