Özel Başakşehir Ortodonti Ağız ve Diş Sağlığı Polikliniği Diş Hekimi Ahmet Mustafa Zeren, diş ve yüz düzensizliklerin teşhisi, önlenmesi ve tedavisinde uzmanlaşmış diş hekimliği dalı olan Ortodonti ile ilgili açıklamalarda bulundu.
Özel Başakşehir Ortodonti Ağız ve Diş Sağlığı Polikliniği Diş Hekimi Ahmet Mustafa Zeren, diş ve yüz düzensizliklerin teşhisi, önlenmesi ve tedavisinde uzmanlaşmış diş hekimliği dalı olan Ortodonti ile ilgili açıklamalarda bulundu.
Konuşan: Mehmet Yılmaz
ORTODONTİ NEDİR?
Ortodonti diş ve yüz düzensizliklerin teşhisi, önlenmesi ve tedavisinde uzmanlaşmış diş hekimliği dalıdır. Ortodontide düzeltici apareylerin tasarımı, uygulanması ve kontrolü, tellerin uygulanması, yüz dengesini sağlamak için çeneler, dudaklar ve dişler doğru hizaya getirilmesi profesyonel beceri gerektirir.
ORTODONTİ TEDAVİSİNİ KİM UYGULAR?
Tedaviniz uzman ortodontisler tarafından yapılır. Ortodontistler de diş hekimidir, ancak diş hekimlerinin yaklaşık yüzde 6 lık dilimini oluşutururlar. Diş, çene ve yüz düzensizliklerinin teşhisi, önlenmesi ve tedavisi konusunda uzmandır. Olağan 5 yıllık hekimlik eğitimi sonrasında uzmanlık eğitimini tamamlaması gerekir.
DİŞLERİ HİZAYA SOKMANIN YAŞI OLUR MU?
Hem çocuklar hem yetişkinler tedavi olabilir çünkü sağlıklı tüm dişler hareket ettirilebilir. Fakat genel görüş 7 yaşından önce ortodontik tedavinin başlamaması yönündedir çünkü ortodontik sorunların yönetilmesi için gözlem, büyüme ve gelişme çok önemlidir. Bazı sorunlar erken yaşlarda doğru tedavilerle engellenebilir. Daimi dişlerin sürmesi çenelerin gelişmesi sorunların çözülmesini zorlaştırabilir. Çene ve dişler ile ilgili herhangi problem tespit edilmişse yaşınız ne olursa olsun ortodontik değerlendirme önerilir.
DİŞLERİN ÇARPIK OLMASININ NEDENİ NEDİR?
Ortodontik sorunlara kötü kapanışı ifade etmek için teknik olarak maloklüzyon denir. Kötü kapanış genel olarak kalıtımsal yani ırsidir. Diğer bir yol ise kazanımsal sorunlardır. Kalıtsal sorunlar diş çapraşıklığı, dişler arası aşırı boşluk olması, fazla veya eksik diş bulunması gibi çene, diş ve yüzün çeşitli düzensizliklerini kapsar.
Kazalar, parmak emme alışkanlığı, hava yolu tıkanıklığı, diş hastalıkları süt veya daimi dişlerin erken kaybedilmesi kazanımsal kötü kapanışa sebep olur. Kalıtsal veya kazanımsal olsun, bu sorunlar dişlerin sadece uyumunu değil, aynı zamanda yüz gelişimini ve görünümünü de etkiler. Erken müdahale edilmeyen bazı vakalar ileride ancak estetik cerrahi ile tedavi edilecek kadar ilerleyebilir.
EN ÇOK HANGİ SORUNLARLA KARŞILAŞILIYOR?
Bu sorunları sırasıya açıklayalım. İlk olarak, çapraşıklığı ele alalım: Çapraşıklık, Diş arkının küçük olması veya dişlerin büyük olması sonucunda kötü hizalanmasıdır. Şiddetli çapraşıklık durumunda kemik ve diş eti çekilmeleri görülebilir. Gömülü dişler kötü ısırış ilişkisi ve istenmeyen görünüş çapraşıklığın olağan sonuçlarıdır.
En çok görülen bir başka sorun ise Overjet veya ön dişlerin ileride oluşudur. Bu tip durumlarda üst ön dişlerin alt ön dişlerle ilişkisi normal seviyeden daha öndedir. Dişler yaralanmaya eğimli, sıklıkla arka dişlerde kötü kapanış mevcut ve çene gelişimleri eşit değildir. Parmak emme alışkanlığı da üst kesici dişlerin öne gelmesine neden olabilir.
Bu sorunlardan biri de Derin Kapanıştır. Derin Kapanışta, üst ön dişlerin alt ön dişlerin üzerini tamamen örter. Bu şekilde alt dişler damağı veya diş etlerini yaralamaya yatkındır. Derin kapanış kesici dişlerin aşırı aşınma neden olur.
Bir başka sorun ise Açık kapanış... Burada görülen alt ve üst ön dişlerin bir birine temas etmediği durumdur. Ön dişler temas etmediği için bütün yük arka dişlere düşer ve daha verimsiz çiğnemeye neden olur.
Ayrıca bir çok hastamızda gördüğümüz önemli bir sorun ise Boşluklar. Bu durum en sık şikayetlerin başında yer alır. Dişler erken kaybedilmişse veya geniş bir çenede küçük dişler mevcutsa boşluklar oluşur.
ÇAPRAZ KAPANIŞ NASIL OLUYOR?
Genelde üst dişler alt dişlerin gerisindedir. arka veya ön bölgedeki çapraz kapanış ısırma güçlüğüne yol açar.
Unutmadan belirtelim bir sorun da Alt çenenin geride kalmasıdır. Yaklaşık yüzde 3-5 dilimlik kısımı kapsar. Alt çene gelişimi üst çeneye göre yetersizdir. Bu hastalar çene büyüme vve gelişmelerinin izlenmesi gerekir.
NEDEN ORTODONTİK TEDAVİ YAPILMALI?
Çapraşık ve düzensiz dişlerin temizliği ve bakımı zordur. Bu dişlerin kolay çürümesine, diş eti haastalıklarına ve en sonında diş kayıplarına yol açabilir. Diğer ortodontik problemler kronik baş ve boyun ağrılarına, verimsiz çiğnemeye, diş etlerinde ve diş çevrelerinde aşırı strese, çene eklemlerinde problemlere sebep olur.
Tedavi edilmediğinde ortodontik problemler ilerleme eğilimi gösterir. Bir uzman tarafından tedavi edilemezse sorunlar ileriki yıllarda tekrar gelişebilir ve daha ciddi sorunlara yol açabilir.
Çekici bir gülümsemeyi kimse göz ardı edemez. Hoş bir görünüm özgüveninizi artırır, orantılı dişler, dudaklar ve yüz özsaygınızı gelişitirir. Bu sayede ortodontik tedavi sosyal ve iş hayatında başarı sağlar. Bunun yanı sıra kişinin hayata karşı genel tutumunu değiştirir.
TEDAVİNİN MASRAFI NEDİR?
Gerçek maliyet detaylı bir muayaneden sonra ortaya çıkar. Tedaviye başlamadan önce ücret ve ödeme şekillerini görüşmek mümkündür. ortodontistler hastalara uygun ödeme planları sunarlar.
ORTODONTİK TEDAVİYİ KISALTMANIN YOLU VAR MI?
Sadece lazer bulunan kliniklerde uygulanan biyomodulasyon yöntemiyle ve piezocerrahi cihazıyla yapılan kortikotomi işlemiyle ortodontik tedavi hızlandırılabilmektedir. ayrıca tedavilerde kapaklı braket kullanılması tedavinin daha kontrollü bitmesini sağlamaktadır
Aktif tedavi süresi 6 ay-3yıl arasında değişmektedir. tedavi süresi sorunun şiddetiyle doğru orantılıdır. Hastaların kararlılıkla devam etmesinin mükafatı sağlık dişler ve ömür boyu süren güzel bir gülümsemedir.
TELLERİN GÖRÜNTÜSÜ RAHATSIZ EDER Mİ?
Tabii ki, tedavi başlangıcında bu endişelerini bize belirten hastalarımızı porselen (beyaz renkli) braketlere, şeffaf plaklarla yapılan tedavilere ve lingual (dil tarafından) yapılan tedavilere yönlendiririz. Her bir ekniğin kendi içinde avantaj ve dezavantajları vardır.
ORTODONTİK ÇALIŞMA KAYITLARI NELERDİR?
Kayıtlarortodontik problemi belgelemek ve tedavi seyrini belirlemeye yardımcı olması için yapılır. Hastalığın öyküsü, klinik muayane, alçı modeller, fotoğraflar x-ışını ve sefalometrik filmlerle kapsamlı bir inceleme yapılır.
Güzel bir ortodontik tedavi için çürükler, gömülü ve eksik dişler, diş eti problemleri, ağız içi problemler önceden belirlenir. dişlerle alakalı belirlenen sorunların ortodontik tedavi öncesinde tedavi edilmesi gerekir.
TEDAVİ NASIL YAPILIR?
En çok uygulanan yöntem olan braket takılması teller,braketler ve lastikler kullanılarak yapılır. Braketler dişlerin üzerine yapıştırılır, teller ise braketlerden geçirilerek dişlere kuvvet uygular. Böylece dişler kademeli olarak hareket ettirilerek düzgün konumlandırılmaları sağlanır. Çocuk veya gençlerde çene büyümelerini yönlendirmek için başlıklar, bionator, çene genişletme apareyleri kullanılabilir.
TELLERİN AZ GÖRÜNME ŞANSI VAR MI?
Günümüzdeki teller eskiye oranla daha az belirginlik gösterir.
DİŞ TELLERİ RAHATSIZ EDER Mİ?
Diş telleri takıldığı ilk zamanlar biraz rahatsızlık oluşturur. dişler üç ila beş gün hafif ağrılı ve ısırmaya karşı duyarlı hale gelebilir. Çoğunlukla yaygın bir baş ağrısı şeklinde kendini gösterir. dudaklar, yanaklar ve dil bir iki hafta içinde bu yeni duruma kendini adepte eder. Bu rahatsızlıklar kısa ömürlü ve kolay geçirilebilir ağrılardır.
ÖZEL BİR BAKIM GEREKLİ Mİ?
Tellere zarar vermemek için beslenmeye dikkat etmek gerekir. aşırı sert ve yumuşak gıdalardan uzak durulur. Kalem, tırnak gibi sert şeyleri ısırma alışkanlığından vazgeçilmelidir. Aksi halde braketler hasar görür ve tedavi süresini olumsuz etkiler.
Dişleri ve braketleri temiz tutmak hassaslık ve zaman gerektirir. Bu temizlik her gün tekrarlanmalıdır.
DİŞ HEKİMİ İLE İŞBİRLİĞİ ÇOK ÖNEMLİ
Başarılı bir ortodontik tedavi hasta ve ortodontist arasında iki şekildedir. Tedavi planını başarıyla tamamlamak için hasta dişlerini çok iyi temizlemeli, randevulara zamanında gelmeli, braketlerini korumalı ve kullanması için verilen lastikleri ihmal etmemelidir.
