Dünya Gazetesi'nden Kerim Ülker, "Yunanlılar emekli gemileri Aliağa’ya gönderiyor" başlıklı bir yazı kaleme aldı. Yazıda, Yunanistan'da emekli olan gemilerin Türkiye'ye gönderildiği ifade edildi. İşte o yazı...

Gemi üretimi kadar sökümü de dünyanın en tartışmalı konularından biri. Sağlık ve çevresel etkileri nedeniyle tartışılan söküm işlemlerinde Türkiye, AB içinde en fazla işlem alan ülke olarak biliniyor.

Dünya gemi söküm konusunda liderlik ise Asya bölgesinde. 2020 yılı verilerine göre Bangladeş, Hindistan, Pakistan, Türkiye ve Çin toplam boş gemi ağırlığının yüzde 98’ininin sökümünü gerçekleştiriyor. Bangladeş ülkeler arasında yüzde 35 ile lider konumda. İkinci Hindistan yüzde 33, üçüncü Pakistan yüzde 15, dördüncü Türkiye ise yüzde 14’lük pazar payına sahip.

Dünyada sökülen gemi sayısı ise yıllara göre değişiklik gösteriyor. Örneğin en üst limiti 2014 yılında 1139 gemi ile rekor kırılarak gerçekleşti. 2019’da rakam 616, 2020’de ise 599 oldu. 2020 yılında 599 geminin 203’ünü Hindistan, 144’ünü Bangladeş, 99’unu Pakistan, 94’ünü ise Türkiye yaptı. Türkiye’de sökülen gemilerin önemli kısmı yolcu, platform, tanker. Askeri gemilerin oranı giderek azalıyor.

Türkiye’de ise bu işin merkezi Aliağa. Dünyanın en önemli savaşlarına katılan gemilerin, son yolculuğu Aliağa’da noktalanıyor. Dünyanın en büyük cruise gemilerinin bazıları geçtiğimiz yıllarda peş peşe Aliağa’da söküldü.

Bu konuda en tartışmalı olan ise Brezilya’dan gelen uçak gemisiydi. 2021 yılında emekliye ayrılan Brezilya donanmasına ait Nae Sao Paulo adlı uçak gemisinin içerdiği asbest nedeniyle Türkiye’ye girişi engellenmişti. Gemi söküm konusunda şimdilerde ilginç bir süreç yaşanıyor.

Ege’nin karşı kıyısındaki gemicilik şirketleri, söküm için Türkiye’ye gelmeye başladı. Yunan denizcilik şirketi Anen, bu yılın ocak ayında satın aldığı feribotun sökümünü Türkiye’de gerçekleştirecek. Türk şirketle anlaşan Anen, 1976’da inşa edilen 10.700 grosstonluk Taxiarchis gemisini söküm için Pireus (Pire) Limanı’ndan Aliağa’ya gönderdi.

Norveç yapımı gemin, uzun süre Nel Lines'ın Yunanistan sularında çalışıyordu. Gemiye 2015 yılında operatörün batmasının ardından el konuldu. Taxiarchis Aliağa’ya gelen ilk gemi. Eski filo arkadaşları, Pire Liman İdaresi (PPA) devreye girip sonunda onları açık artırmaya çıkarana kadar Pire yakınlarında çürümeye bırakılmıştı.Yakın zamanda 5.700 grosstonluk 1973 yılında inşa edilen Panagia Agiasou gemisinin de Aliağa’ya doğru yola çıkacağı belirtiliyor.