İşte Pentapostagma'da çıkan analizin detayları...

KAAN, her türlü hava koşulunda muharebeye hazır, son teknolojiye sahip, çift motorlu bir hayalet savaş uçağıdır.

Açıkça hava üstünlüğü misyonlarına ve saldırı çabalarına hakim olmayı amaçlayan, yüksek manevra kabiliyeti ve gizlilik özelliklerine sahip yenilikçi mühendisliğin bir örneğidir.

Ankara, onu operasyonel hale getirmek için en az 10 yılını harcayacak.

Nihai montaj ve motor entegrasyon süreçlerinin tamamlanmasının ardından uçağın Haziran sonu hazır olacağı tahmin ediliyor.

Bu ikinci prototip daha sonra bir dizi kapsamlı uçuş testinden geçecek. Türk Savunma Bakanlığı'nın stratejik planlarına göre 2028 yılına kadar Türk Hava Kuvvetleri en az 20 KAAN tipi uçakla donatılacak.

Türk KAAN prototip uçağı, 21 Şubat 2024'te 13 dakikalık uçuş yaparak görücüye çıkmıştı. Bu önemli uçuş 8.000 feet yükseklikte 230 knot hıza ulaştı.

TUSAŞ, bu ikinci prototipin montajını uçağın sürekli geliştirilmesinde önemli bir kilometre taşı olarak görüyor.

Yaklaşan kapsamlı uçuş testleri, bu uçakla ilgili birçok soruya çok hayati yanıtlar sağlayacak. Bu tür projelerde ikinci prototipin geliştirilmesi ve test edilmesi her zaman kritik bir dönüm noktası olarak nitelendiriliyor.

KAAN savaş uçağının hava testinin ilk aşamasında teknisyenlerden oluşan ekip, uçağın uçuş kabiliyetini kapsamlı bir şekilde değerlendirecek.

Buna, uçağın manevra kabiliyetinin, stabilitesinin ve kontrolünün çeşitli irtifa ve hızlarda test edilmesi ve performansının uluslararası standartların beklentilerine uygun olmasının sağlanması da dahildir. Bu yapıldıktan sonra KAAN'ın yetenekleri performans testi aşamasında değerlendirilecek.

Burada teknik ekip hız, menzil ve dayanıklılık gibi hayati performans parametrelerini değerlendirecek ve ardından uçak sistem testine girecek. Bu aşamada aviyonik, navigasyon, haberleşme ve silah sistemleri gibi tüm entegre sistemlerin kapsamlı bir incelemesi yapılıyor.

Elbette bu süre içerisinde tespit edilen aksaklıklar incelenecek ve mümkünse düzeltilmeye çalışılacaktır. Yapısal testler aynı zamanda uçağın uçuş streslerine dayanabileceğini doğrulamak için değerlendirme sürecinin bir parçasıdır.

Bu aşamada gerçekleştirilen testler arasında aerodinamik yüklerin, titreşimlerin ve diğer yapısal gerilimlerin etkisinin kontrol edilmesi yer alır. Son olarak uçak operasyonel testlerden geçecek. Bu, kalkış, iniş, manevra kabiliyeti ve göreve özel senaryoların test edilmesi de dahil olmak üzere gerçek operasyonel koşulları simüle eden koşullar altında uçacağı anlamına geliyor.

Uçuş testlerinden veri toplamak ve yorumlamak, uçak geliştirmenin iyileştirme aşamasında kritik bir adımdır ve Türkler buna büyük önem vermektedir. Bu veriye dayalı yöntem, potansiyel zayıflıkların veya daha fazla ilerlemeden faydalanabilecek alanların belirlenmesine yardımcı olur. Aralık 2015'te Türkiye, yeni nesil savaş uçağının tasarımını geliştirmek için Birleşik Krallık'tan BAE Systems ile stratejik olarak işbirliği yapmaya karar verdi.

Tasarım ve geliştirme sözleşmesi Ağustos 2016'da tamamlandı ve TAI bu sözleşmeye 1,18 milyar dolarlık devasa bir kaynak ayırdı. Ancak proje Türkiye'nin mali kaynaklarının büyük bir kısmını tüketme eğiliminde.

Tabii bu durum şu soruyu gündeme getiriyor: “ Türkiye, [2024 yılı itibariyle] sadece 40 milyar dolar savunma bütçesi ile beşinci nesil savaş uçağını nasıl geliştirebilir? Cevap oldukça mantıklı ama ilginç. KAAN programı, savunma bütçesinden gelen fonlara güvenmiyor. Yani savunma bütçesi kaynaklarını araştırma ve geliştirmeler için kullanmıyor.

Savunma Sanayii Başkanlığı'nın kontrolünde bulunan TAI, TEI, Aselsan, Aspilsan ve Roketsan gibi şirketler, finansmanlarının bir kısmını savunma bütçesini bypass ederek KAAN programına aktarıyor. Bu fon benzersizdir, bu da bol miktarda meblağ sağlar. Ancak Türk vergi mükellefleri de KAAN savaş uçağının mali yükünü önemli ölçüde azaltabilir.

Azerbaycan'ın denkleme girdiği yer burasıdır. Ağustos 2023'te TAI ve Azerbaycan, Savaş Uçaklarının Geliştirilmesinde İşbirliğine İlişkin Ulusal Protokol imzaladı. Hedef, Azerbaycan'ın Türkiye'nin beşinci nesil savaş uçağı programı TAI TF-X ya da kısaca KAAN'a katılması. Bu protokolün amacı, ortaklar arasında başarılı işbirliği için yönergeleri ve çalışma prosedürlerini tanımlamaktır.

Motoru General Electric F110 turbofandır. Uçağın tahmini boyutları yaklaşık 19 metre uzunluğunda, kanat açıklığı 12 metreye ve toplam yüksekliği 5,5 metreye kadar çıkıyor.

MOTORUN YERLİ OLMAMASI KONUSUNDA UYARDILAR! Yerli ve milli motora vurgu yapan Yunanlılar, ABD ve İngilizlerin sözüne sadık kalmayabileceği ve Türkiye'nin bu konuda mağdur olabileceğini yazdı. Gazete, "Amerikan motoru ve İngiltere ve diğer ülkelerden gelen sistemlerle Türkiye bunların rehinesi olacak ve herhangi bir ambargoda ciddi sorun yaşayacaktır" ifadelerini kullandı.

KAYNAK, ÇEVİRİ: HERMES