Haber Merkezi Giriş Tarihi: 2025-11-10 08:16

'F-35'in 4 katı' deniyordu! Türkiye Eurofighter savaş uçaklarına fazla ödeme mi yapacak?

Türkiye, Birleşik Krallık ile 20 adet Eurofighter Typhoon Tranche 4 savaş uçağı alımı için tarihi bir anlaşmaya imza attı. Ancak 8 milyar sterlinlik (10,7 milyar dolar) fiyat etiketi, “Türkiye fazla mı ödüyor?” tartışmalarını gündeme taşıdı. Forbes, Türkiye'nin savaş uçakları için fazla ödeme yapıp yapmadığını aktaran bir analiz haber yayımladı.

Anlaşma, İngiltere Başbakanı Keir Starmer’ın 27 Ekim’de Ankara’ya yaptığı ziyarette duyuruldu. Londra, bu anlaşmanın 20 bin İngiliz işine destek sağlayacağını ve “İngiliz savunma sanayii için önemli bir kazanım” olduğunu açıkladı.

Türkiye’ye 2026’dan itibaren Umman ve Katar’dan 24 adet ikinci el Tranche 3A jetin teslim edilmesi, ardından 2030’da sıfır Tranche 4 uçakların gelmesi planlanıyor.

Bazı Türk savunma analistleri fiyatı yüksek buluyor. Analistlere göre paket, “bir jet için yaklaşık 400 milyon sterline” denk gelebilir. Bu rakam, “dört uçağın parasına bir uçak” yorumlarına yol açtı. Karşılaştırma yapmak gerekirse, ABD yapımı F-35A Lightning II’nin ortalama birim maliyeti bugün 100 milyon doların altına düşmüş durumda.

Türkiye ayrıca 40 adet F-16 Block 70 uçağı için Lockheed Martin’le 7 milyar dolarlık yeni bir anlaşmaya hazırlanıyor. Bu rakam, modernizasyon kitleri hariç tutulduktan sonraki tahmini maliyeti yansıtıyor.

Ankara ise anlaşmanın toplam değerinin aslında 5,4 milyar sterlin (7,1 milyar dolar) olduğunu açıklayarak tartışmalara yanıt verdi. Yetkililere göre bu tutar, uçakların yanı sıra mühimmat, bakım, eğitim, simülatörler ve yedek parçaları da kapsıyor.

CEPA uzmanı Steven Horrell, fiyatın yüksek görünmesinin nedeni olarak kapsamlı paketi gösteriyor: “Bu sözleşmede yalnızca uçaklar değil, ömür boyu destek maliyetleri de yer alıyor. Bakım, simülatörler, pilot eğitimi ve yedek parçalar pakete dahil.”

Anlaşmanın Meteor hava-hava füzesi ile Brimstone hava-yer mühimmatı gibi gelişmiş silah paketlerini içermesi de maliyeti artıran unsurlar arasında. Uzmanlar, modern savaşlarda “uçağın kendisinden çok taşıdığı mühimmatın belirleyici olduğunu” vurguluyor. Katar Üniversitesi’nden Dr. Ali Bakır, fiyat farkının “uçak, silah, eğitim, entegrasyon ve hizmetleri içeren paket anlaşmadan kaynaklandığını” belirtiyor. Ayrıca Katar’dan 2026’da gelecek ikinci el jetler sayesinde Türkiye’nin bekleme süresi kısalacak.

Horrell’e göre anlaşma, Türkiye ile Birleşik Krallık arasında uzun vadeli savunma işbirliğinin de kapısını açıyor: “Bu fiyatın bir kısmı gelecekteki ortak projelerin veya fikri mülkiyet haklarının ön finansmanı olabilir.”

Dr. Bakır’a göre Typhoon anlaşması, “yalnızca savaş uçağı alımı değil, Türkiye’nin teknolojik rekabet gücünü koruma ve savunma bağımsızlığını pekiştirme stratejisinin bir parçası.”

Yeni Typhoon’ların envantere girmesiyle Türkiye’nin 4.5 nesil jet gücünün, Yunanistan’ın Rafale filosuna denk veya sayısal olarak iki katına çıkabileceği belirtiliyor. Uzmanlara göre bu hamle, Ege’deki dengeyi yeniden kurabilir. Ankara’nın uzun vadeli hedefleri arasında 2028’de F-35 programına geri dönmek ve aynı yıl milli stealth savaş uçağı TF-Kaan’ı envantere katmak yer alıyor.