İnşallah araştırmalar insanlar üzerinde de olumlu sonuçlar verirse, halkımızın muz niyetine yediği bu bitki, kansere çare olacak.
Işgın hakkında bulunan keşif bilim dünyasında büyük bir heyecan oluşturdu. İngiliz Daily Express gazetesinde "Işgın hayatınızı kurtarabilir" başlığıyla yayımlanan haber dünya basınında büyük yankı buldu. Meğer Anadolu'nun bu endemik bitkisi "kansere çare" imiş. Fareler üzerinde yapılan ilk deneyler son derece etkili olmuş.
Zaten öteden beri her derde deva olduğu söylenen halk dilinde uçkun ya da ışkın olarak adlandırılan bitki, doğal ilaç olarak nitelendirilmektedir.
SANKİ HER DERDE DEVA
Özellikle lösemi kanserinin önlenmesinde ve tedavisinde faydalı olan ışgın her yörede değişik alanlarda kullanılıyor.
Van, Bitlis, Erzurum gibi illerde kökleri basur tedavisinde kullanılmaktadır. Erzurum'da ayrıca boşaltım sistemi enfeksiyonlarında kullanılmaktadır. Kars'ta çiçek sapı taze olarak yendiği gibi kökü de diyabet için kullanılmaktadır.
Kökü Tunceli'de diyabet tedavisinde kullanılır. Şırnak Cizre'de kökleri şeker hastalığına karşı kaynatılarak içilir ve gövdesi de yüksek tansiyonu indirmek ve mide rahatsızlıklarını gidermek için yenilir.
Kökü Ürdün'de hipertansiyon, diyabet, böbrek taşı ve obezite için kullanılır. İran Horasan eyaletinde idrar söktürücü, kan temizleyici ve sarılık giderici olarak kullanılır.
Bingöl'de ışkın kökü kurutulup öğütüldükten sonra yoğurtla karıştırılıp yüzdeki sivilce ve lekelere karşı kullanılır.
Elazığ yöresinde şap hastalığına karşı ışgın kökü kaynatılarak hayvana içirilir.
Mideyi rahatlatan ve sindirimi kolaylaştıran bitki, aynı zamanda kusmayı da önlemektedir.
Şeker, tansiyon hastalıklarına da deva olan uçkun, afrodizyak özelliğine de sahiptir.
Kabız gidermekte başarılı olmasının yanı sıra, astım, nefes darlığı, soğuk algınlığı, ishal, hemoroid, ülser gibi vakalara da iyi gelmektedir.
Grip, ateşli hastalıklar, böbrek rahatsızlığı, yorgunluk, uykusuzluk, stres gibi durumlarda büyük yararı dokunmaktadır.
Kan şekerini düzene sokmakta başarılıdır.
İştah açma özelliğine sahip olan bitki, kişinin kendini zinde ve dinç hissetmesini sağlamaktadır.
Özellikle hamilelik esnasında oluşan lekeler için fayda sağlar. Kabuklarının iç kısmını, lekeli bölgeye sürerek, vücudunuzdaki lekelerden kurtulabilirsiniz.
Işgın, kalp rahatsızlarının oluşmasını da engellemektedir.
Kırışıklıkları gideren ve cildi yenileyen bitki, yaşlanmanın da önüne geçmektedir.
Bağışıklık sistemini güçlendirerek, daha sağlıklı bir bünyeye sahip olmanızı sağlar.
SAPI MUZ GİBİ SOYULUYOR
Türkçede ışgın ya da ışgın otu, ışkın, ıçgın, ıçkın, uçkun, uçgun, uşgun, uşkun, aşgın, aşkın, eşkin, eşgin denir. Divânu Lügati't-Türk'te ışgun diye geçer ve "şerbeti çiçek hastalığı için iyi gelen, çiçeği kırmızı bir ot" olarak tanıtılır.
Sapı muz gibi kolayca soyularak yendiği için "yayla muzu", "dağ muzu" dendiği gibi Hakkâri'den Erzurum'a her il ve ilçede o ilin ilçenin adı ile anılan bir muz olur.
Azeriler "frenküzümü ravendi" derler.
Şimdilik Türkiye'de tehlike altında bulunmasa da, ticari amaçlı aşırı toplanması ışgının geleceğini zora sokacak gibidir. Hele bu kansere deva haberlerinden sonra hükümetin acil tedbirler alması gerekecektir.
Turşusu, reçeli, kapuskası, ekşilisi..
Kabuğu muz gibi soyulduktan sonra genelde tuza bandırılıp çiğ olarak yenebilir. Ekşi ve biraz da mayhoş lezzette olan ışgının kiviye yakın bir tadı vardır. Hakkâri'de "uşkunlu dondurma", Bitlis Adilcevaz'da turşusu yapılır. Tunceli'de ve Bitlis'te pişirilerek yendiği de olur. Erzurum'da sebze olarak değerlendirilir. Elazığ'da "ışgınlı yumurta" yapılır. Van'da "kavurmalı uşgun ekşilisi" adlı yemek yapılır. "Işgınlı kapuska" adlı yemekte de kullanılır.
Batı yörelerinin mutfağından ışgınlı kek, pasta, tart, krambil, reçel yapılmaktadır.
