Metabolik sendrom nedir? Metabolik sendrom diyeti nasıl yapılır?

Metabolik sendrom, ortak genetik ve çevresel ortamlarda gelişen, bel çevresi kalınlığı, yüksek tansiyon, kan yağlarında kalitatif ve kantitatif bozukluk, kan şekeri yüksekliği ile karakterize bir kardiyometabolik risk faktörleri demektir.

Metabolik sendrom diyeti nasıl yapılır?

Sebze, meyve, zeytinyağı ve balık çok tüketilir; alkol, aşırı kırmızı et ve tatlı tüketimi daha sınırlı düzeyde tutulur.  Yiyeceklerinizi çok pişirmeyin. Metabolik sendromda yağ tüketiminin minimuma indirilmesi çok iyi sonuç verir. Bir kilo sebzeye iki-üç çorba kaşığından fazla yağ koyulmamalıdır.

Metabolik sendrom nedir? Metabolik sendrom tanı kriterleri

Metabolik sendromun kesin nedeni bilinmemektedir. Metabolik sendromun birçok özelliği insülin direnci ile ilişkilidir. Metabolik sendromun altında yatan ana faktörün obezite olduğu düşünüldüğünde, sağlıklı kilo aralığına inmek ve fiziksel aktiviteyi arttırmak oldukça önemlidir. Kilo verimi aşamasında sağlıklı kilo verimi için profesyonel destek almanız metabolik sendrom risklerini bertaraf etmenize ya da oluşumunu önlemenize yardımcı olacaktır. 

Metabolik Sendrom,  kalp hastalıkları, tip 2 diyabet ve inme gibi hastalık risklerini artıran risk faktörleri bütünüdür. Bu risk faktörlerine sendrom x, dismetabolik sendrom ya da insülin direnci sendromu isimleri de verilmektedir. Metabolik sendrom riski yaşla birlikte artar. 

Metabolik sendrom belirtileri

Ülkemizde Türk erişkinlerinde de metabolik sendrom sıklığının çok yüksek ve giderek artma eğiliminde olduğunu göstermektedir.

Giderek artan veriler bel çevresi kalınlığının kardiyometabolik riskin en önemli prediktörlerinden biri olduğunu ortaya koymaktadır. IDF kriterlerine (erkeklerde bel çevresi sınırı >94 cm, kadınlarda >80 cm alındığında) göre ülemizde bel çevresi kalınlığı sıklığı kadınlarda %73.8, erkeklerde %43.2 bulunmuştur . 

Metabolik sendrom sıklığı hızla artıyor: nasıl önlem almalıyız?

Egzersiz: Düzenli egzersiz vücut ağırlığını ve yağ oranını azaltır, HbA1c, LDL kolesterol ve trigliseridleri düşürür, HDL kolesterolü artırır. Önerilen egzersizler arasında yüzme, bisiklet kullanma, tempolu yürüyüş ve koşu yer almaktadır. Bu amaçla orta yoğunluktaki bu egzersizlerin günde 30 dakikadan az olmamak üzere, haftanın çoğu günü, ideali hergün yapılması önerilmektedir. Diyabet Önleme Çalışmasında diyet ve orta-yoğunlukta bir fizik aktivite ile sağlanan %7’lik bir kilo kaybının metabolik sendrom gelişimini %41 azalttığı gösterilmiştir. 

Beslenme: Beslenmenin düzenlenmesi yalnızca obezitenin tedavisinde değil, kan basıncı, glisemi ve lipid profilinin düzeltilmesinde, diyabetin ve kardiyovasküler komplikasyonların önlenmesinde de etkilidir. Doymuş yağlardan kısıtlı, kompleks karbonhidratlardan zengin diyet metabolik sendromlu kişlilerde önerilen bir diyet modelidir. Son zamanlarda Akdeniz diyeti gibi dengeli diyet modellerinin koroner kalp hastalığı ve farklı kanser türlerinin yanı sıra obezite, dislipidemi ve kan basıncı yüksekliği gibi metabolik bozuklukların sıklığında azalma ile ilişkili oldukları bildirilmektedir.

Metabolik Sendromun oluşturacağı sağlık riskleri

• Kalp damar hastalıkları ve felç
• Yüksek tansiyon ve buna bağlı hasarlar
• Böbrek fonksiyonlarında bozulma
• Damar içi pıhtılaşma riski artar
• Diyabet ve diyabete bağlı komplikasyonlar
• Karaciğer yağlanması ve tedavi edilmezse siroz

metabolik asidoz nedir?

Metabolik Asidoz, böbrekler yoluyla atılması gereken asit iyonlarının birikmesi veya aşırı bikarbonat iyonunun kaybedilmesi durumudur.