Kontrol edilmeden alınan araçların satın alınması ile yaşanan maddi kayıplar, araç alma aşamasında yaşanan riskler, zaman kaybı gibi birçok husus ikinci el araç alım satımlarında yaşanılan en sık problemlerdir.

Yılda 1 milyon ikinci el aracın el değiştirdiğini düşünecek olursak bu süreç için konuşulması, dikkat edilmesi gereken 10 maddelik riskli durum ve çözümü mutlaka incelemenizi tavsiye ediyoruz. (Ototespit.com)

1-) RİSK: Araçların geçmiş hasar kayıtlarının tespiti nasıl olur? - ÇÖZÜM: 2003 yılından itibaren trafik kaza tespit tutanağı tutulan araçlar, yetkili serviste Kasko/Trafik tarafından takip altında işlem gören araçların hasar geçmişleri, trafik sigorta gözetim merkezi (SBM-5664) tarafından kayıt altında tutulmaktadır. Fakat, Polis ve Jandarma tarafından işlenen kaza kayıtları bu sorgulama sistemine dahil tutulmamıştır. ÖRN: Yaralanmalı ya da ağır hasarlı bir kaza sonucu polis ya da jandarma tarafından tutulan tutanaklar doğrultusunda Sigorta gözetim merkezi (SBM-5664)(Bkz: sbm.org .tr) kaza anında tutulan kayıtlara erişememektedir. DİKKAT: Bu durumda hasar kaydı görünmediği için PERT (Ağır Hasar) ya da hasar kaydı işlenmez.

2-) RİSK: Pert (Ağır Hasarlı) kayıtlı araçların tespiti nasıl olur? - ÇÖZÜM: Pert (Ağır hasar sorgulama) araçların sorgulaması oldukça önemli bir süreç gerektirir. İlk aşama olarak daha önce çalıştığınız Sigorta/Kasko şirketi ile iletişime geçilerek Plaka/Şase ve mutlaka motor numarası ile sorgulama talebinde bulunabilirsiniz. ikinci kontrol aşaması ise, ruhsat üzerinde bulunan aracın trafiğe çıkış tarihi, plaka değişikliği, sigorta/kasko'sunda uzun süre ara verilip verilmediği, iptallerine kadar detaylı olarak incelenmesidir. DİKKAT: Hasar kayıtsız Pert araçların sadece plakası satılabiliyor. Bu durumda piyasadaki kazalı araçlar ile değiştirilme (change) edilme ihtimali olabilir. Aracın mutlaka noter kayıtları, servis kayıtları ile ruhsat bilgilerini alıp motor üzerinde yazan bilgilerle karşılaştırma yapmak gerekiyor.

3-) RİSK: Aracın Orijinal KM Kontrolleri nasıl anlaşılır ? - ÇÖZÜM: Aracın geçmiş km bilgilerini muayene giriş tarihlerinden, servis kayıtlarından resmi olarak ilk incelemeler yapılabilir. Genel olarak yaşanan en büyük sıkıntılar 3 yaşını doldurmamış araçların muayene hiç girmemiş olmalarıdır. Bu durumda ilk yine servis kayıtlarının sorgulanması yoludur. Araç özel serviste bakımı yapılmışsa detaylı olarak ekspertizde inceleme yapılmalıdır. Km düşürülmesi, sıfırlanması anlamına gelmemektedir. 10bin km, 3bin km gibi ufak değişiklik yapılmasına bile imkan sunuluyor. Bu durumda eğer ki araç dijital donanımlı bir modelse şanzıman beyni, motor beyni, abs/esp vb. donanımlardan dolayı hata kaydını km ile kaydedebilir. Detaylı inceleme sonrasında bu bilgilere ulaşmak mümkün olabilse de bu bilgilerinde sıfırlanması ne yazık ki mümkündür. Fakat tek tek sorgu yapılmasında fayda vardır. DİKKAT: Aracın km' si düşürülmesi ile beraber aracın motor, iç ve alt kısımlar komple detaylı olarak yıkanabilir. Bu durumda aracın yağ yakmasını, motor alt kaçaklarını anlaşılması zor ve düşürülmüş km' lerin tespitini yapmanız güç olacaktır. Bu durumda mutlaka motoru yeni yıkanmış bir araç alırken çok dikkat edilmelidir.

4-) RİSK: Araç sahibi ile görüşmeler nasıl olmalıdır? - ÇÖZÜM: İnternet üzerinden ya da farklı şekilde bulduğunuz araçları ekspertiz yaptırmadan önce mutlaka ön izlemeyi kendiniz yapınız. Araç uzakta ise mutlaka ile gitmeden önce telefon ile ön görüşme sağlayınız. Sorulması gereken en önemli hususlar; Aracın ne zaman alındığı, neden satıldığı gibi sorgularının yanında aracı servise/ekspertiz'de işleme aldıracağınızı belirtmeniz durumda vermiş olduğu ilk tepkiler ile, bir sonraki adıma adım atmak ya da vazgeçmek gerekebilir. DİKKAT: Aracına güvenen ve alırken de ekspertiz yaptıran insanlar genel olarak servise mutlaka gelmektedirler. Kapıda ustanızın ile gelip bakın gibi sözleri mutlaka dikkate almayın. Araçların kapıda bakılarak ekspertiz yapılması ile doğru sonuca asla ulaşamassınız. Mutlaka serviste alt kontrollerin yapılarak teknik cihazlar ile kontrol edilip servis raporu ile ekspertiz yaptırmanız gerekmektedir.

5-) RİSK: Aracın Ekspertiz öncesi ilk bakılması gereken yerler? - ÇÖZÜM: Araca ekspertiz öncesi kendinizde basit kontrollerle karar verebilirsiniz. Aracın iç deformasyon sonucu aracın nasıl kullanıldığını görebilirsiniz. Araç sehir halinde iken titremesi, aşırı ses çıkarması, frenleme mesafesi, klima ve dijital gözlemler gibi teknik bilgi gerektirmeyen hususları inceleyebilirsiniz. DİKKAT: Aracın hasarının olup olmadığını kaporta bağlantı yerlerindeki vidaların aşınması, işlem görmesi ya da kapıların fitil kısım macunlarının tazeliği, aracın kaporta hatlar, kapı çizgilerinin doğru olması gibi hususlarda ilk dikkat edilmesi gereken yerlerdir.

6-) RİSK: Bulduğunuz aracı kendi imkanlarınızla nasıl sorgularsınız? - ÇÖZÜM: İlk olarak satın almak istediğiniz araçları mutlaka e-devlet (bkz: turkiye.gov.tr) sitesinden araç sorgusunu mutlaka yapınız. Plaka sorgusu ile aracın en son satın alma bilgilerine ulaşabilirsiniz. Aracın haciz bilgilerini ve hak mahrumiyetin detaylarını görebilirsiniz. DİKKAT: Araç hacizli ise noter satışı yapılamaz. Alıcı kişiye asla kapora ödeme vb. girişimlerde bulunmayınız. Hak mahrumiyeti olan araçlarda satışa engeldir. Hak mahrumiyetini kaldırılması için para talep eden kişilerden mutlak mertebe uzak durunuz.

7- ) RİSK: Aracın kazalı/hasarlı olduğunun tespit edilememe riski ? - ÇÖZÜM: Yetkili servislerin ekspertiz raporu vermekten çekinmesi ile özel ekspertiz firmalarından destek alınan bir döneme girdik. Özel ekspertiz firmalarının yetkili servislerden eksileri olduğu kadar artılarıda vardır. Bunlar, özel ekspertiz cihazları, ekipmanlar, işleme odaklı teknikerler gibi sadece oto ekspertiz servisliğine yatırım yapmalarıdır. Ekspertiz firmalarında dyno testleri, yanal kayma test üniteleri gibi teknik cihazlar bulunmaktadır. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli husus aracın motor performansında kaç hp'lik güç ürettiği olmamalıdır, araca uygulanan 101 nokta ekspertiz diye tabir edilen işlemlerin detaylı olarak yapılmasıdır. Unutulmamalıdır ki, aracın en ufak bir noktasına dahi bakılmaması ciddi masraflar çıkarabilmektedir. DİKKAT: Aracın km kontrolleri için yıpranma analizleri yapan, motor verilerini sunan, şanzıman ve alt kontrolleri için kartel korumasının sökülüp analiz yapılmasını sağlayan ve en önemlisi test sürüşü gibi konularının atlanılmadan kontrol edilmesini sağlamak.

8- )RİSK: il dışında olup ya da vakti olmayan insanlar için riskler ? - ÇÖZÜM: Farklı şehirlerde olup, istanbul, ankara, izmir gibi büyük şehirlerden araç almak zorlu bir süreçtir. Araç sahibi doğru bilgiler verdimi? araç gittigimde satılmış olurmu? aracın kazası var mı? hatta en önemlisi kazası ya da hasar olmadan yıpranmış olması, bakım gerektirecek parçaları bulunması vb. hepsinin cevabını bilmeden hareket etmeniz gerekmektedir. DİKKAT:Böyle durumlara çözüm getirecek kuruluşlar bulunmaktadır. Bu kuruluşlar, sizler nerede olursanız olun, sizlerin adına görevlendirdiği sertifikalı kişi/kişiler aracılığıyla araç sahibi ile sizlerin adına buluşup, anlaşmalı servislerde detaylı oto ekspertiz raporu'nu hazırlatıp, aracın tüm detaylı resimlerini çekip gönderimini sağlıyorlar. Bu durumda ekspertizi yapılmış, resimleri sizlere ulaştırılmış bir araç için karar vermiş olursunuz. Aracın hasarlı çıkması durumunda il dışından gelip daha çok masraf yapmanızı ya da iş yerinizden izin alma gerekçeniz kalmadan, servise gitmeden zamanınızın boşuna harcanmasının önüne geçebilirsiniz.

9-) RİSK: Hak mahrumiyeti olan araçların satılma riski? - ÇÖZÜM: Hak mahrumiyeti olan araçların ( Banka kredisi ) borcu bitmeden satışa sunulması ile alım/satımda doğacak risklerden uzak durmanız gerekmektedir. Bu noktada yaşanan en büyük sorun, araç sahibi krediyi kapatmak için satış yapılmadan ödeme talep etmektedir. Bu durumda hiçbir söz hakkınız bulunmamaktadır. İlk aşamada kredi için aracınızın uygun olup olmadığını sorgulayabilmeleri için Ruhsat bilgilerinizi araç sahibine paylaşmanız istenmektedir. Aracın krediye uygun olup olmadığı tespiti yapılır. DİKKAT: 5 yaşını doldurmayan araçlara kredi kullanılmaktadır. Aracınız buna uygun değilse bu şekilde işlemler için kesinlikle ruhsat göndermeyin! Araç sahibine güvenipte göndermek istediğiniz takdirde dahi aracın sadece şaşe bilgileri olan kısmını gönderin, Tc kimlik bilgileri yazan sayfayı göndermeyin. Banka aracılığı ile teminat mektubu oluşturarak işlem yapabilirsiniz. Araç satış görüldüğü an ödemeyi alacaklı hesabına yatırılır. Fakat bu durumda da ciddi açıklar söz konusudur, çok dikkat edilmelidir.

10-) RİSK: Noter satışlarında yaşanan riskler? - ÇÖZÜM: Noter'de yapılan işlemler için alınması gereken birkaç önemli husus vardır. Alıcı ve satıcı içinde bu durum şöyle olmalıdır; Alıcı kişi parayı noter işlemleri tamamladıktan sonra parayı elden vermeyi teklif edebilir. Fakat, alıcı sahte para çıkma ihtimalini düşünür ya da yüklü miktarı üzerinde taşımak istemeyebilir. Bu durumda paranın kontrolü için önceden bankadan onay almanız gerekebilir ya da internet bankacılığını kullanabilirsiniz. Ödeme yaparken açıklama kısmına "34 ABC 34 Satın alma ücreti" yazılarak Havale/EFT ile ödeme yapılarak işleme geçilir. DİKKAT: EFT ile yapılan ödemeler hesaba hemen geçmeyebilir. Bu durumda ödeme hesaba geçmeden satışa onay vermeyin. Ödeme yapmadan önce mutlaka işlemleri başlatıp, aracın satışa engel sorgusunu tamamlayın. Satışa engel bir durum yoksa ödeme işlemleri aynı anda yapılabilir. Ödeme makbuzunu yatırdıktan sonra noter huzurunda son imzalar atılarak aracın devri sorunsuz yapılır.