AA Giriş Tarihi: 2025-09-29 21:59 Güncelleme Tarihi: 2025-09-29 22:00

Üçhöyük’te 3 fırın ve 2 ocak bulundu! Kayıp şehir Puruşhanda’nın izleri Afyon’da mı?

Afyonkarahisar’ın Bolvadin ilçesinde yer alan Üçhöyük kazılarında, Anadolu’nun arkeolojik sırlarını aydınlatacak yeni bulgular gün yüzüne çıkarıldı.

Afyonkarahisar Müze Müdürlüğü koordinasyonunda 2020'de Üçhöyük'te başlayan kazılar, 2024'ten itibaren Selçuk Üniversitesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Özdemir Koçak'ın başkanlığında Cumhurbaşkanlığı kararıyla kazı statüsünde devam ediyor. Afyonkarahisar Valiliği, Selçuk Üniversitesi Rektörlüğü, Bolvadin Kaymakamlığı ve belediyenin desteğiyle süren kazıda, bugüne kadar mühürler, tekstil üretimiyle ilgili ağırşaklar (ağırlık), bakır ve kurşundan iğneler ve küpeler, taş bıçaklar, çanak-çömlekler, metal döküm kalıbı, heykelcikler, iri küpler ve bir kısım duvarlar bulundu. Bu yıl "Geleceğe Miras Projesi"ne de dahil edilen Üçhöyük'te Japon bilim insanların da katıldığı kazı çalışmalarında ise yine buluntulara rastlandı.

Orta Anadolu çevresinde olduğu değerlendirilen ve arkeolojik olarak henüz yeri tespit edilemeyen kayıp şehir Puruşhanda'nın ismi, filoloji çalışmalarında Akad Krallığı'yla ilgili yazılı belgelerde geçiyor. Puruşhanda'nın milattan önce 2000'li yıllarda Anadolu'da ticari organizasyonu yöneten merkezi bir kent olduğu değerlendiriliyor.

Prof. Dr. Koçak, Üçhöyük kazısının arazide sürdürülen çalışmalarının her yıl imkanlar ölçüsünde büyüdüğünü söyledi. Aralık ayına kadar sürecek kazıda Japon bilim insanları ve öğrencilerin bulunduğu 23 kişinin görev aldığını anlatan Koçak, şöyle konuştu: "Önceki yıllarda dar bir alanda çalışıyorduk. Bu yıl daha geniş alanlarda çalışma imkanı oldu. Bu alanda daha çok yeri görme, daha çok alanı inceleme fırsatı doğdu. Kuzey Tepe diye adlandırdığımız alanı genişlettik ve çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Bu yıl 1,5-2 metre yüksekliğinde büyük kısmı da kerpiç duvarlarla örülmüş, bazı yerleri sıvanmış mekanlarla karşılaştık. Atölye olduklarını düşündüğümüz bu alanlarda 3 fırın ve 2 ocak bulduk. Burada bir üretim faaliyeti var. Ama bu üretim faaliyeti özel bir alana, saray veya yöneticilere hizmet etmek için. Burada çanak çömlek ve gıda üretimi yapılıyor."

Koçak, mekanlardaki önemli buluntular olan toprak kerpiçten yapılmış fırın ve ocakları restorasyonla ayağa kaldırarak ilerleyen yıllarda ziyarete açmayı planladıklarını dile getirdi. Buluntuların milattan önce 1600'lü yıllara tarihlendiğine dikkati çeken Koçak, "Burası inanılmaz bir üretim merkezi. Üretilen malzemeler de etrafa pazarlanıyor. Fırın ve ocakların yanı sıra bakır disk, iğneler ve küpeler de çıktı. Mesela dericilikte kullanılan taştan yapılmış bıçaklar da var. Üçhöyük, bölgenin en büyük üretim ve toplama merkezi. Biz burasını bir anlamda "kargo merkezi" olarak tanımlıyoruz. Üretim faaliyetlerini kanıtlayan Üçhöyük'teki malzemeler, buradaki kentin zenginliğine işaret ediyor."diye konuştu.

İl Kültür ve Turizm Müdürü Yusuf Altın da Üçhöyük kazısının çalışma ekibinin genişlediğini, buluntuların arttığını vurguladı.

Kazıdaki buluntularla kayıp şehir Puruşhanda'nın ana merkezinin burası olduğu yönünde ilerleme kaydedildiğine değinen Altın, "İlerleyen yıllarda da kazılarda yazılı tablet, metin ve somut bir bulguya ulaşıldığında buranın önemli bir merkez kanaati oluşacaktır. Bunu da inşallah, bilim dünyasına Afyonkarahisar'dan duyuracağız ayrıca iki yıldır Üçhöyük kazısına katılan Japon bilim insanlarıyla çalışmalara devam edeceğiz." ifadesini kullandı.