Haber Merkezi Giriş Tarihi: 2025-12-15 14:51

Öyle bir uyarı geldi ki... Çocuğunuza sabah aç karnına pekmez vermeyin! Pekmez yerine…

Birçok ebeveyn, çocuklarının zekâsı, demir düzeyi ve gelişimi için güne sabahları bir kaşık pekmezle başlamayı tercih ediyor. Bunun temel nedeni, pekmezin demir açısından zengin olduğu ve iyi bir besin kaynağı olarak görülmesi. Ancak bu inanış sanıldığı kadar doğru değil.

Akşam'a açıklamalarda bulunan Beslenme ve Diyet Uzmanı Diyetisyen Gamze Çakaloğlu, pekmezle ve demirle ilgili doğru bilinen yanlışlara dikkat çekti.

1. Çocuklara sabah aç karnına pekmez vermek doğru mu? Pekmezin besin öğeleri çocuk sağlığını nasıl etkiler? Pekmez; basit şeker, mineral ve antioksidan içeren bir gıdadır. Ancak sabah aç karnına 1 kaşık pekmez vermek, sanıldığı kadar masum değildir. Çünkü yüksek glisemik indekslidir aç karnına verildiğinde çocuğun kan şekerini hızla yükseltir, ardından ani düşüş yaratabilir. Bu durum çocuklarda ani acıkma, huzursuzluk, dikkat dağınıklığı ve gün içinde karbonhidrat isteğini artırabilir.

Pekmezde demir olsa da içeriğindeki şekere bağlı olarak emilimi sınırlıdır. Pekmez enerji verir ancak bu enerji kısa süreli ve şeker ağırlıklıdır, uzun süreli tokluk sağlamaz.

Bilimsel olarak; pekmezin besin kalitesi yüksek, ancak şeker yükü ağırdır. Çocuğun güne başlaması için ideal bir enerji kaynağı değildir.

2. Pekmez demir eksikliğini önlemede etkili midir? Hangi sağlık sorunlarına karşı faydalı olabilir? Pekmez, özellikle karadut ve keçiboynuzu pekmezi, demir ve antioksidan açısından zengindir. Ancak; pekmezdeki demir bitkisel formdadır (non-hem) emilimi hayvansal kaynaklara göre çok daha düşüktür. Emilimin artması için C vitamini ile birlikte alınması gerekir. Tek başına sabah aç karnına verilmesi, demir eksikliğini gidermede çoğu zaman yetersizdir. Bilimsel çalışmalar, demir eksikliğinin tedavisinde pekmez yerine demir takviyelerinin çok daha etkili olduğunu göstermektedir.

3. Pekmezin yüksek şeker içeriği nedeniyle çocuklarda olası zararları nelerdir? Aileler nelere dikkat etmeli? Pekmez yüzde 50-70 oranında serbest şeker içerir. Bu nedenle; fazla tüketildiğinde karaciğer yağlanması riskini artırabilir. Diş çürüklerini tetikler. İştahı artırabilir ve öğünlerde dengesiz yemeye sebep olabilir. Kan şekeri dalgalanmalarına yol açabilir. Fazla enerji alımı sebep olarak çocukluk çağı obezitesine zemin hazırlayabilir.

4. Aileler neye dikkat etmeli? Aileler pekmezi aç karnına değil, mutlaka protein veya sağlıklı yağ içeren bir öğünle birlikte vermelidir.

Pekmez yüksek şeker içerdiği için tek başına hızlı kan şekeri yükseltir; ancak tahinle birlikte verildiğinde yağ içeriği sayesinde bu yükseliş yavaşlar ve kan şekeri daha dengede kalır.

Yine de pekmez bir şeker kaynağıdır ve günlük alışkanlığa dönüşmemelidir. Demir eksikliği şüphesinde ise pekmez tek başına çözüm değildir; kan tahlili ve doğru tedavi şarttır.