AA Giriş Tarihi: 2025-12-17 15:30

İsrail inadı Eurovision’u bitiriyor! En ağır krizlerden birini yaşıyor

Soykırımcı İsrail’in 2026 Eurovision Şarkı Yarışması’na katılımına izin verilmesi, 70’incisi düzenlenecek yarışmayı, birçok ülkenin boykot kararı ve ödül iadeleriyle tarihinin en büyük krizlerinden birine sürükledi. Avrupa Yayın Birliği (EBU) Genel Kurulunda İsrail'in gelecek sene Avusturya'nın başkenti Viyana'da düzenlenecek yarışmaya katılmasına izin verilmesi sonrası bu karara tepkiler büyüyor. Rusya-Ukrayna Savaşı'nın patlak vermesi sonrası Doğu Avrupa ülkelerinin boykot tehdidi nedeniyle EBU, kısa süre içerisinde Rusya'nın yarışmadan men edilmesine karar verdi. Ancak 2 yılı aşkın süredir Gazze'de soykırım yapan İsrail aleyhine yapılan boykot uyarıları ise EBU'yu harekete geçirmedi.

İsrail'in ihracı, "Gazze'de işlediği soykırımın" yanı sıra "hükümetinin son şarkı yarışmasına müdahale ettiği ve etkinliği siyasi bir araç olarak kullanması" nedeniyle de istendi. EBU'nun yaptığı bir araştırmada, İsrail hükümetine bağlı resmi bir kuruluşun, bu ülkenin Eurovision finalindeki temsilcisinin oylarını artırmak için dijital reklam kampanyası yürüttüğü ortaya çıktı, uzmanlar da Eurovision'daki halk oylamasında bir kişinin bir telefon ve bir kredi kartıyla bir ülke için 20 kereye kadar oy kullanabilmesi nedeniyle sistemin "manipüle edilebilir" olduğunu savunuyor. Hollanda'nın kamu yayıncılarından AVROTROS'tan eylülde yapılan açıklamada, "İsrail hükümetinin son şarkı yarışmasına müdahale ettiği ve etkinliği siyasi bir araç olarak kullandığı kanıtlandı." denildi.

İsrail'in yarışmaya müdahale iddialarının ardından EBU, oylama sisteminde bazı değişikliklere gitti. 4 Aralık'ta yapılan Genel Kurul toplantısında bu güncelleme kabul edildi ve İsrail'in ihracına ilişkin oylamadan kaçınıldı. İspanya, Hollanda, Slovenya, İrlanda ve İzlanda devlet televizyonları, kararı protesto ederek Eurovision'dan çekilme kararı aldı. Eurovision'da doğrudan finale kalma hakkına sahip ülkelerden biri olan İspanya'nın devlet radyo ve televizyonu RTVE Başkanı Jose Pablo Lopez, yaptığı açıklamada, "EBU Genel Kurulunda yaşananlar, Eurovision'un bir şarkı yarışması değil, jeopolitik ve parçalanmış çıkarların egemen olduğu bir festival olduğunu doğruluyor." denildi.

İrlanda kamu yayıncısı RTE, EBU'nun kararının ardından katılmama kararını resmen açıkladı. RTE'den yapılan açıklamada, "Gazze'deki korkunç can kaybı ve çok sayıda sivilin hayatını riske atan insani kriz nedeniyle, İrlanda'nın katılımının vicdanen kabul edilemez olduğunu düşünüyoruz. " ifadesini kullandı.

Slovenya'nın kamu yayıncısı RTV de "İsrail katılımcı ülkeler arasında yer aldığı sürece Slovenya, Eurovision'a katılmayacak." açıklamasını yaptı. RTV'nin Yönetim Kurulu Başkanı Natalija Gorscak, 9 Aralık'ta AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Gazze'nin yüzde 92'sini yok eden, 20 binden fazla çocuğu, 250'den fazla gazeteciyi öldüren İsrail ile aynı sahneyi paylaşamazdık. İnsan haklarına saygı duymayan bir rejimin temsilcileriyle birlikte müziğin birleştirici rolünden bahsedemeyiz. Bizler kamu yayıncısıyız ve yüksek etik değerlerimiz olmalı." diye konuştu.

Hollanda'nın kamu yayıncılarından AVROTROS, yarışmaya katılmama kararının kapsamlı bir değerlendirme sürecinin ardından alındığını aktararak, mevcut koşullar altında katılım sağlamalarının, kamusal değerlerle bağdaşmayacağı sonucuna vardıklarını kaydetti. Açıklamada, "AVROTROS, 12 Eylül 2025'te, Gazze'deki ciddi insani acıların, basın özgürlüğüne getirilen kısıtlamaların ve Eurovision Şarkı Yarışması'nın son edisyonunu çevreleyen siyasi müdahalelerin, savunduğumuz değerlerle bağdaşmadığını belirtmiştir." denildi.

İzlanda kamu yayın kuruluşu RUV Genel Müdürü Stefan Eiriksson, 2026 Eurovision Şarkı Yarışması'na katılmama kararının alındığını kaydederek, "Çünkü mevcut durumda yarışmayla ilgili barış ve neşe yok. Öncelikle bu yüzden, durum böyle olduğu sürece geri adım atıyoruz." dedi. RUV Yönetim Kurulu Başkanı Stefan Jon Hafstein, İzlandalıların, herkesin bildiği nedenlerden dolayı Eurovision'a katılmayacaklarını bildiğini vurguladı.

2024 Eurovision Şarkı Yarışması'nı kazanan İsviçre'nin temsilcisi Nemo, İsrail'in 2026'daki yarışmaya katılmasına izin verilmesine tepki olarak aldığı ödülü geri göndereceğini açıklayarak Eurovision tarihinde ilk kez görülen bir adım attı. Nemo, "Eurovision, birlik, kapsayıcılık ve tüm insanlar adına haysiyet için var olduğunu söylüyor ve bu değerler, bu yarışmayı benim için çok anlamlı kılıyor ancak BM'nin bağımsız uluslararası soruşturma komisyonunun soykırım olduğu sonucuna vardığı bir dönemde, İsrail'in yarışmaya devam etmesi, bu idealler ile EBU'nun aldığı kararlar arasında açık çelişki olduğunu gösteriyor." değerlendirmesinde bulundu.

1994 Eurovision Şarkı Yarışması'nın kazananı İrlandalı şarkıcı Charlie McGettigan da İsrail'in 2026'daki yarışmaya katılmasına izin verilmesine tepki olarak, ödülünü geri gönderme kararı aldığını bildirdi. Küresel Vatandaşlık Platformu Avaaz'da, İsrail'in, Eurovision Şarkı Yarışması'na katılmasının yasaklanması için başlatılan imza kampanyasında, şu ana kadar 615 binden fazla kişi katıldı.

Tüm yayıncılar ve EBU'ya hitaben yapılan açıklamada, "İsrail hükümeti, Gazze'deki sivillere yönelik acımasız saldırılarını sonlandırıp, gazetecileri ve ailelerini hedef almayı bırakıp, uluslararası insani hukuka uymaya başlayana kadar İsrail'in katılımını yasaklamalıdır." çağrısı yapıldı. Öte yandan 2026'da yapılacak yarışmaya 35 ülkenin katılması bekleniyor. Bu sayı, son 20 yılın en düşük katılımının olacağını gösteriyor.