Haber Merkezi Giriş Tarihi: 2025-11-01 15:53

Baykar üretime hazırlanıyordu! 32 tane F-35 için görüşmelere başladılar

Star'da yer alan habere göre, Savunma sanayi alanında çok sayıda ülkenin öncelikleri arasında gösterilen F-35 jetleri için dikkat çeken bir iddia ortaya atıldı. ABD ve Fas arasında olası bir F-35 anlaşması için görüşmelerin başladığı vurgulandı. Habere göre anlaşmanın değerinin 17 milyar dolar olarak tahmin edildiği ve 32 uçağın inceleme altında olduğu belirtildi.

Satışın, 32 adet F-35'ten oluştuğu ve 45 yıllık bir süre boyunca tedarik, eğitim ve uzun vadeli bakımı içerecek şekilde yapılandırıldığı aktarıldı. Washington'ın diplomatik kanalları tarafından desteklenen ve "İsrail Niteliksel Askeri Üstünlüğü" çerçevesi altında yürütülen görüşmeler, Rabat ve Washington'daki istişarelerin ardından ileri bir aşamaya ulaştı.

Yabancı basında yer alan habere göre, İsrail'in anlaşmaya karşı çıkmadığı ve sınırlı teknik işbirliği sağlayabileceği ifade edildi. Görüşmeler, askeri tedarikin ötesine, olası Boeing ticari uçak satışlarını da içerecek şekilde genişledi ve daha geniş bir havacılık müzakeresini gösteriyor.

Anlaşma imzalanırsa Fas, düşük gözlemlenebilirlik ve sensör füzyon yeteneklerini Kraliyet Fas Hava Kuvvetleri'ne entegre ederek beşinci nesil uçakları işleten ilk Arap ve Afrika ülkesi olacak. F-35, devam eden ikili savunma iş birliğinin derinliğini sembolize ederek, Kral 6. Muhammed'in Yüksek Himayesi altında 2024 Marakeş Hava Gösterisi'nde sergilendi.

Müzakerelerin, Fas'ın ABD'nin onayını almak için İsrail'den yardım istediği 2020-2022 yılları arasında başladığı bildirildi. Fas Savunma Bakanı Abdellatif Ludiyi ile İsrail eski Savunma Bakanı Benny Gantz arasında Kasım 2021'de gerçekleşen bir toplantı, görüşmelerin ilerlemesinde çok önemli olarak nitelendirildi.

Bu görüşmeler, Cezayir ile Batı Sahra konusunda gerginliğin arttığı ve Cezayir'in Su-34 ve Su-35 uçaklarının yanı sıra 14 adet Su-57 Felon gizli savaş uçağı için bir sözleşme imzaladığı sırada gerçekleşti. Fas'ın amacı bölgesel eşitliği korumak ve Cezayir'in teknolojik modernizasyonunu dengelemek olarak yorumlandı. Analistler, F-35 müzakerelerini, ABD-İsrail-Fas savunma koordinasyonu için kanallar açan İbrahim Anlaşmaları normalleşmesinin bir uzantısı olarak görüyor. Planlanan satın alma, eğer tamamlanırsa, Fas'ı Batı savunma ağına daha sıkı bir şekilde bağlayacak ve hava gücü mimarisini birlikte çalışabilirlik ve ortak operasyonlar için NATO standartlarıyla uyumlu hale getirecektir.

F-35 Lightning II'nin Fas'ın olası hizmetine girmesi, ülkeye Su-57'nin tam olarak kopyalayamayacağı yetenekler kazandırarak bölgesel hava gücü dengesini yeniden tanımlayacaktır. F-35'in düşük radar kesiti ve gelişmiş elektronik harp sistemi, rakiplerini görülmeden çok önce tespit etmesini, izlemesini ve çatışmaya girmesini sağlayarak uzun menzilli çatışmalarda belirleyici bir avantaj sağlayacaktır. Sensör füzyon sistemi, radar, kızılötesi ve elektronik istihbaratı tek bir operasyonel görüntüde birleştirerek diğer platformlar ve yer sistemleriyle koordineli hedef paylaşımını mümkün kılmaktadır.

Manevra kabiliyeti ve hıza daha fazla dayanan Su-57'nin aksine, F-35 entegre bir ağın parçası olarak çalışacak şekilde tasarlanmıştır ve bu da Faslı pilotların düşman sensörlerine neredeyse görünmez kalırken hassas saldırılar veya savunma amaçlı müdahaleler gerçekleştirmelerine olanak tanır. Gizlilik, veri entegrasyonu ve iş birliğine dayalı çatışmanın bu birleşimi, bölgesel hava hakimiyetini Fas'ın lehine çevirecek ve Fas Kraliyet Hava Kuvvetleri'ne, tespit veya müdahale riskini önemli ölçüde azaltarak tartışmalı hava sahasında faaliyet gösterme olanağı sağlayacaktır.

Yabancı basında yer alan habere göre, stratejik olarak, F-35 tedarikinin ABD ortaklığına uzun vadeli bir bağlılığın göstergesi olacak ve Eurofighter Typhoon'larını modernize eden ve Fransız-Alman Geleceğin Savaş Hava Sistemi programına katılan İspanya'yı da içeren bölgesel dengeyi etkileyebilir. Analistler, Fas'ın beşinci nesil uçakları benimsemesinin, komşu ülkeleri kendi kuvvet yapılarını yeniden değerlendirmeye sevk edebileceğini öngörüyor. Fas'ın savunma bütçesi 2025'te 13,32 milyar dolara yükselirken, Cezayir'in savunma bütçesi, zıt stratejik öncelikleri yansıtarak 25,1 milyar dolara yükseldi. Teslimat için resmi bir takvim açıklanmamış olsa da, devam eden müzakereler, Fas Kraliyet Hava Kuvvetleri'nin 2035 civarında ilk F-35 operasyonel hazırlığına ulaşabileceğini gösteriyor.