Aşılamanın Türkiye genelinde yayılımının artması, hastalık seyrinin ve rakamların aşağıya çekilmesi, yaz ayları ve yaklaşan bayramla birlikte tatilcilerin de kendilerini tatil yörelerine atmalarını sağladı.

Pandeminin başında yaygınlaşmaya başlayan karavan turizmi talebi bu sene de devam ediyor. Özgür tatilin tadını alanlar pandeminin başında keşfettikleri karavan turizminden vaka sayılarının görece gerilediği 2021 yazında da vazgeçmediler.

Sektör, pandemiden bağımsız olarak, Avrupa’da da olduğu gibi bir macera tatili olarak gören yeni bir tüketici kitlesi kazanmaya başladı. Motokaravan kiralaması yapan şirketlerin sayıları her geçen gün artmaya devam ederken çekme karavan da yeni gözdeler arasında yer aldı.

Hürriyet'ten Cem Özenen'in haberine göre karavansever maceraperestlerin ve izole seyahat tercih eden tatilcilerin aklındaki bazı sorulara cevaplar oluşturabilmek için bir karavan rehberi derlendi. Fiyatları, maliyetleri, ehliyet gereksinimlerini, nerelere park edilebileceği, otoyol ve köprü geçişleri, tüketim verileri, rotaları, çekme karavan ve motokaravan farkları bir araya toplandı.

Çoğu tüketim ürününde olduğu gibi özellikle otomotiv sektöründe tüketicinin odağında ilk olarak fiyat yer alıyor. Yine tıpkı genel otomotiv sektöründe olduğu gibi karavan fiyatlarında da artış göze çarpıyor. Talebin artması ve döviz kurlarındaki değişim ile birlikte bir önceki yıla göre özellikle ikinci elde fiyatlar neredeyse 2 katına çıkmış durumda.

Geçtiğimiz sene ilan sitelerinde uygun fiyatlı karavanların sayısının daha fazla olduğunu gözlemlerken bu sene, ikinci elde dahi ortalama satış fiyatının 200 bin seviyelerine çıktığını gözlemliyoruz. Bu rakamlar lüks karavanlarda ise 2-3 milyon TL seviyelerine kadar çıkabiliyor.

Karavan alacak veya kiralayacak tüketicinin bilmesi gereken önemli maddelerden bir tanesi karavan tipleri. Çekme karavan ve motokaravan olarak ikiye ayrılan bu tiplerden hangisinin seçileceği ise hem ihtiyaca hem de kendi aracınızın olup olmamasına göre değişiklik gösteriyor.

Kendi aracını kullanmak isteyen ve aracının motor gücü arkasında karavan çekmeye yetecek kişilerin tercihi genellikle 750 kilogramın altında ağırlığa sahip olan O1 sınıfı olarak adlandırılan karavanlar oluyor.

Özel aracını kullanmak istemeyenler ise şu sıralarda bazı kurumsal firmalardan araç ile birlikte karavan kiralayabiliyor. Bir diğer çözüm olan motokaravan ise genellikle minivan tipi araçların arka bölgesinin karavana dönüştürülerek bu amaçla kullanılması şekline verilen isim. Bu tip araçlar tatil için olduğu kadar, film setleri gibi ticari olarak da kullanılabiliyor.

Panelvandan karavana dönüştürülen veya satın alınan araçlar, içerisine eklenen donanımlarla birlikte toplam ağırlığı 3 bin 500 kilogramı aşmadığı sürece B sınıfı ehliyet ile kullanılabiliyor.

Azami yükleri 3 bin 500 kilogramın üstünde olan ve yük taşımalarda kullanılan araçlar mevzuatta kamyon olarak geçiyor ve B sınıfı ile değil C sınıfı ehliyet ile kullanılabilir.

Motokaravana dönüştürülen araçların çoğu da bu sebeple bu ağırlığın altında tutuluyor. Çekme karavanda da durum benzer şekilde ağırlığa göre işliyor.

Karavanlar yarı römork sınıfına giriyor B, C, D sınıflarından herhangi birisinden ehliyeti olanlar yüklü ağırlığı 750 kilogram ve altında olan hafif römorkları takarak kullanabiliyor. Yükle birlikte ağırlık eğer 750 kilogramı geçerse BE sınıfı olarak geçen karavan ehliyetinin alınması zorunlu hale geliyor.

Motorlu araçtan dönüştürülerek yapılan motokaravanların en büyük dertlerinden bir tanesi vergilendirme konusu. Ticari olarak alınan araçlar kasaları karavana dönüştürülürken karavan ruhsatı almak durumunda olduğu için 5 yaş ve altındaki araçlarda yüzde 160’lık bir ÖTV ile karşılaşılıyor. Bu sebeple Türkiye’de özellikle 6 yaşında ve daha yaşlı araçları trafikte görüyoruz.

Yıllık olarak ödenen Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) ise yine hem yaşına hem de motor hacmine bağlı olarak ödeniyor. Bu rakamlar ise 2021 yılında 570 TL ile 2 bin 311 TL arasında değişiklik gösteriyor. Motorsuz, aracın arkasına takılan 750 kilogram altı bir çekme karavan sahibinin ise yıllık MTV ödeme zorunluluğu yok.

Çekme karavan ile motokaravan geçiş ücretleri farklılık gösteriyor. Çekme karavanlar, otoyollarda ve köprülerde 3 akslı oldukları için 3. sınıf araç olarak geçiyor. 2. sınıf olan motokaravanlardan daha yüksek ücret ödemek zorunda kalıyorlar. İstanbul’daki köprülerden ise, 5 Temmuz Şehitler Köprüsü karavan ile kullanamıyor. FSM köprüsünden benzer fiyatlandırma karşılığında geçilebiliyor.

Osmangazi köprüsünde ise motokaravanlar 236 TL öderken, çekme karavanlar 280 TL ödemek zorunda kalıyor. Diğer tüm otoyollarda da benzer şekilde farklar bulunuyor. Deniz otobüsü ve feribotlarda ise araca bağlı römork veya tekne taşıyan römorklara (6m’den az uzunlukta) araçlarda ek olarak araç + karavan ücreti alınıyor.

özel bir engel bulunmuyor. Standart araçların park etme yasağı olmadığı tüm bölgelerde karavan ile de duraklama yapmak ve akşam içerisinde uyumak konusunda bir engel bulunmuyor. Ancak Araca elektrik sağlamak, su tanklarını doldurmak, yiyecek içecek bulmak ve tuvalet ihtiyacı için Türkiye’nin çeşitli bölgelerindeki karavan parklarını kullanmak gerekiyor.

Araçlarda ağırlık arttıkça motorun bu ağırlığı karşılamak için harcayacağı güç ve yakıt da artacaktır. Uzmanların belirttiği ise ortalama otomobile eklenen her 50 kilogram ağırlığın yaklaşık yüzde 2 civarında yakıt tüketimini arttırdığı yönünde. Motokaravan olarak dönüştürülen panelvanlara eklenen malzemeler ve arka kasa ile birlikte ağırlık arttığı için elbette yakıt tüketimi de bu doğrultuda artacaktır.

Standart bir otomobilin arkasına bağlanacak 750 kilogramlık bir çekme karavan ise yaklaşık olarak yüzde 30’a yakın fazladan yakıt tüketmek anlamına gelecektir. Bu hesapla, 100 kilometrede ortalama 7 litre tüketen bir aracın tüketimi, 750 kiloluk çekme karavanla 9 litreye çıkabilir.

Özellikle yaz aylarının gelmesi ile birlikte Ege ve Akdeniz gözde bölgeler haline gelmiş vaziyette. Cunda, Kaş, Fethiye Ölüdeniz, Asos, Kuşadası, Datça, Dalyan, Burdur Salda Gölü, İzmir Foça, Olimpos gibi bölgeler hem karavan parkları hem de sakinlikleri ile bu tarz tatilcilerin ilgisini çeken yazlık tatil bölgeleri arasında yer alıyor. Bunlara ek olarak Bolu Yedigöller, İğneada, Artvin Borçka ve Kapadokya gibi tatil yöreleri de karavan tatilcilerinin ve kamp severlerin ilgi gösterdiği bölgeler olarak dikkat çekiyor.

Satış fiyatları gibi kiralama fiyatları bu dönemde yükseldi. Otel ve uçak fiyatlarındaki muazzam artış yine de tüketiciyi karavana yöneltti. Boyut ve donanıma göre değişmek üzere motokaravan günlük kiralama fiyatları 1.000 TL’den, çekme karavan fiyatları ise günlük 750 TL seviyelerinden başlıyor. Yaz aylarında tavan yapan fiyatlar ise sonbahardan itibaren bir miktar düşüyor. Temmuz ve ağustos aylarında ise kiralamak isteyenler rezervasyonların büyük çoğunluğunun dolması sebebiyle, pastırma yazı olan sonbaharı beklemek zorunda kalabilir.

Koronavirüs salgını nedeniyle talebin artmasıyla karavan üretimine yönelen Trabzon'daki çeşitli firmalar son bir yılda 80'e yakın karavan imal etti.

Ortahisar ilçesindeki Büyük Sanayi Sitesi'nde otomobil bakım ve servis, mobilya, elektrik tesisatı ve araç aksesuarları alanlarında faaliyet gösteren 10'a yakın firma hem karavana talebin artması hem de Kovid-19 sürecinde işlerinin azalması nedeniyle bu sektöre yöneldi.

Salgın dolayısıyla doğada vakit geçirmek isteyen vatandaşların ilgi gösterdiği karavanın üretimine başlayan firmalar, panelvan tarzı araçların içerisinde günlük ihtiyaçların karşılanabileceği bölümler oluşturuyor.

Kentte karavan imalatı yapan firma sahibi İsmail Aydın, AA muhabirine, salgın sürecinde insanların karavana ilgisinin arttığını ve Trabzon'daki bazı firmaların da bu talebe cevap vermeye çalıştığını söyledi.

Aydın, Trabzon'un bu konuda yetkin ustalara sahip olduğunu, mobilya, tesisat, izolasyon ve enerji konularında hiç zorluk yaşamadıklarını kaydetti.

Hazırladıkları karavanları bir ayda müşteriye teslim ettiklerini anlatan Aydın, "Karavanla ilk kez tanışan insanlar, içinde her şey olsun istiyor ama karavan sadeliktir. Az eşya, az teferruat rahatlıktır." dedi.

Aydın, bu detayların fiyatı etkilediğini dile getirerek, "Fiyatlar 130 bin liradan başlıyor, 400 bin liraya kadar çıkıyor. Araca ve donanımına bağlı olarak fiyat değişiyor. Trabzon'un yanı sıra şehir dışından da talep geliyor. Yaptığımız işleri görenler müracaat ediyor." diye konuştu.

İnsanların salgın sürecinde doğada olmak, mesafeyi koruyarak tatil yapmak istediklerini aktaran Aydın, "Bazı arkadaşlarımız evini kapatıp karavanda yaşıyorlar. Belki bir yıldır karavanda yaşayanlar var." ifadesini kullandı.

Aydın, Karadeniz Bölgesi'nde karavan turizmi için güzel bir potansiyel bulunduğuna dikkati çekerek, bölgede artık karavanla gezen turistleri çokça gördüklerini belirtti.

Karavanın, Trabzon'un turizmine katkı sunduğunu dile getiren Aydın, "İnsanlar her şey dahil otellere gittiğinde bir haftalık tatil için 5-6 bin lira, belki daha fazla ücret ödüyor.

Karavanda ise yakıtını koyuyor, günlük temel ihtiyaçlarını karşılıyor ve aynı paraya belki bir ay tatil yapmış oluyor.

Ayrıca sabit kalmıyor, geziyor, ülkeyi tanıyor, güzellikleri görüyor. Karavanla seyahat özel bir kültür, daha ekonomik."dedi.

Öte yandan pandemi döneminde birçok insanın sahip olmak istediği karavanların çeşitli modelleri İstanbul’da düzenlenen fuarda karavan severlerle kavuşmuştu.

Fuara karavan almak için gelen Gökhan Kubilay, “Türkiye karavan üretiminde inanılmaz ilerledi. Karavanın gelecekte hem pandemi etkisi hem de kültürel değişimden dolayı çok popüler bir gezi ve tatil aracı olacağına inanıyorum.

Fakat ne yazık ki karavanların fiyatında, pandemi döneminde artan arz ve ham madde maliyetlerinden dolayı artış oldu. Ama buna rağmen insanların tercihi karavanla tatile çıkabilmek, değişik deneyimler yaşayabilmek” dedi.

TÜYAP’ın 2-10 Nisan tarihlerinde düzenlediği İstanbul Karavan ve Ekipmanları Fuarı Karavanist ile karavan tutkunları bir araya geliyor. TÜYAP İstanbul Fuar ve Kongre Merkezi’nde düzenlenen fuarda her bütçeye uygun karavan modelleri bulunuyor.

Değişik ihtiyaçlara göre karavanların fiyatlarının 46 binden başlayıp 1 milyona kadar ulaştığı fuarda Pınar Altuğ’un da bir karavan aldığı öğrenildi.

Fuara sektörle ilgili yüze yakın önemli üreticiler ve dünyanın dev markalarının katıldığını belirten Tüyap Fuarcılık Genel Müdürü İlhan Ersözlü, “Şu anda yüze yakın karavan ve karavanla ilgili ekipman, aksesuarlar sergileniyor. Fuara yoğun ziyaret ve inanılmaz talep var. 4 gün içinde 70’e yakın karavan satıldı. 200’ün üzerinde ise sipariş alındı. Türkiye’deki karavan satışlarına bu fuar yüzde 20 katkıda bulunacak” dedi.

Fuarda her bütçeye uygun karavan olduğunu belirten Ersözlü, “Pandemi döneminde de karavana ilgi oldukça arttı. İnsanların daha çok izole yaşam ve tatil ihtiyacı var. Karavan bu ihtiyaçlar için çok büyük bir örnektir.

Her keseye, bütçeye uygun karavanlar sergileniyor. Karavan çeşidi çok. Örneğin elektrikli ve hibrit karavanlar var. Çekme karavanlar çok ilgi görüyor. Çünkü fiyatı ucuz ve yer sorunu olmadan her yere gidebilecek imkân sağlıyor. Bu yüzden de satışı fazla. Motokaravanı da çekme derdi istemeyen insanlar alıyor” dedi.

Ersözlü, “Fuara gelen ziyaretçiler kozmopolit bir yapıda. Daha çok hayatında doğayı, doğa ile baş başa kalıp sakin ortam yaşamak isteyip yeni yerler keşfetmek isteyen doğa tutkunlarının burayı ziyaret ettiğini görüyoruz. Tabii kültür sanat, sinema ve müzik dünyasından önemli isimlerini de ağırlıyoruz. Örneğin Şevval Sam, Kenan Doğulu ve Pınar Altuğ da davetlilerimiz arasında” diyerek sözlerini sonlandırdı.

Fuara ziyarete gelen Gökhan Kubilay, “Çok önceden beri doğa sporlarına büyük merakım vardı. Uzun yıllar hep çadırlarda gezdim. Şimdi kızımı da doğa sporları akımına çektim. Birazcık daha konfora düşkün olmaya başladık. Ama bizdeki konfor karavan boyutundaki konfor. O yüzden çekme römork ya da motokaravan almayı düşünüyorum.

Türkiye karavan üretiminde inanılmaz ilerledi. Karavanın gelecekte hem pandemi etkisi hem de kültürel değişimden dolayı çok popüler bir gezi ve tatil aracı olacağına inanıyorum. Tek ihtiyacımız olan karavancılığa biraz daha geniş yer ayırabilmek. Türkiye’de ne yazık ki karavan park alanları çok kısıtlı. Devletin ve toplumun buna biraz daha destek vermesi gerekiyor” dedi.

Koronavirüs vakaları sebebiyle vatandaşlar tatil için karavanı tercih ediyor. 75 bin ile 1 milyon arasında değişen fiyatlara karavan imalatı yapan firmalar, siparişlere yetişemez oldu.

Türkiye’de ilk tespit edilen korona virüs vak’asının 11 Mart günü açıklanmasının ardından Sağlık Bakanlığı tarafından alınan tedbirlere rağmen vatandaşlar da kendi korunma yöntemlerini uygulamaya başladı.

Kabalık ortamlardan kaçan tatilciler, sakin ve sessiz mekânları tercih ederken, ne kadar temizlense de başka birisinin yatmış olduğu yatakta yatmak veya yediği tabaktan yemek istemiyor. Bunlar karavanla tatili tercih ediyor. Dağda veya sakin bir sahilde tatil yapma imkânı sunan karavanların maliyeti ise 75 bin liradan başlayıp 1 milyona kadar çıkabiliyor.

Şu anda siparişlere yetişemediklerini belirten VIP Karavan’ın sahibi Erkut Doğan, “Kişiye özel karavanlar yapıyoruz. Şu sıralar karavan çılgınlığı var. İnsanlar başkasının yatağında yatmak veya başkasının yediği tabaktan yemek yemek istemiyor. Otellere soğuk bakıyorlar.

Herkes karavan ile tatile yöneldi. Son 7 aydır tatil yapacakların hepsi karavan yaptırmak istiyor. Biz kişiye göre karavan yaptığımız için ön plana çıkıyoruz. Yaptırmak isteyen kişi, bize içerisinde ne olsun ve olmasın diye rengine kadar belirliyor.

Kalitesinden özelliklerine göre 75 ile 1 milyon arasında fiyatlar değişiyor. Karavanların olmazsa olmazı ’webasto’dur. Kışın tatil yapmak için en önemli özelliktir.

Daha sonra yatak sayısından televizyon sayısına, tezgâhından oturma alanlarına kadar istenilen özelliklerde yapabiliyoruz.

Türkiye standartlarındaki 90 ile 120 metrekare arasındaki bir evi biz 3,5 metrekareye sığdırıyoruz. Karavan kullanımı için 2 kişi mükemmel, 3 kişi karar, 4 kişi ise zarardır. Kalabalık ailelere biz genellikle çekmeli karavan veya 20-30 kişilik minibüslerden imâl ediyoruz” dedi.

Müşterilerin kendisinde araç varsa onları ilk öncelik olarak değerlendirdiklerini belirten Doğan, “Ancak bu işe ilk defa heves eden veya bize danışanlara araç alınımda da yardımcı oluyoruz.

Arabanın bakımında tutun süsüne kadar tepeden tırnağa yapıyoruz. 45 ilâ 65 gün arasında da teslim ediyoruz. Şu anda iki dükkânımız da full olarak çalışıyor.

30’a yakın aracımız kaldı. Bunlar bittikten sonra yeni siparişleri almaya başlayacağız.

Yoğunluğumuzdan karavan yaptırmak isteyenleri üzülerek geri çevirmek zorunda kalıyoruz. İsterleriyse bir ilâ 3 ay arasında sıraya alıyoruz.

Bütün meslektaşlarım şu anda bu durumu yaşıyor” şeklinde konuştu.