“Üzerinde Güneş Batmayan İmparatorluk” olarak adlandırılan dünyanın en büyük sömürge ülkesi Birleşik Krallık’ı “dağılma korkusu” sardı. Yarın İskoçya’da yapılacak referandumda, bağımsızlık yönünde karar çıkarsa, 307 yıllık birlik tehlikede. İskoçya’da çıkacak muhtemel bağımsızlık kararı, başta Avrupa olmak üzere dünyanın çeşitli yerlerinde ve Birleşik Krallık’ın diğer bölgelerindeki bağımsızlık hareketlerini tetikleyeceği öne sürülüyor.
İskoçya’da yarın yapılacak referandum 307 yıllık birliği tehdit ederken, bağımsızlık ihtimali dünyanın çeşitli yerlerinde ve Birleşik Krallık’ın diğer bölgelerinde “ayrılıkları” tetikleyeceği öne sürüldü. İskoçya’daki referandumdan bağımsızlık yanlısı karar çıkması ihtimali İngiltere’yi kara kara düşündürüyor. 307 yıllık sömürge imparatorluğunun dağılmasından korkan İngiltere’de ve sömürge ülkelerinde gözler yarın yapılacak referaduma çevrildi.
GALLER DE REFERANDUM SONUCUNU BEKLİYOR
Birleşik Krallık’ın batısında, İskoçya gibi bir diğer özerk bölge olan Galler de İskoçya referandumunun sonucunu heyecanla bekliyor. 3 milyon kişinin yaşadığı Galler’de, İskoçya gibi bağımsızlık isteyen bir grup bulunuyor. Ancak İngiliz basını, bu grubun nüfusun yüzde 15’inden fazla olmadığına ve İskoçya’daki gibi bir bağımsızlık referandumunun yapılmasının olası gözükmediğine dikkati çekiyor. Muhtemel İskoçya bağımsızlığının ayrıca, Flaman bölgesi, Grönland özerk bölgesi, Venedik gibi yerler için de örnek teşkil edebileceği kaydediliyor.
SNP, 1934’TEN BU YANA BAĞIMSIZ İSTİYOR
1999 yılından bu yana özerk bir parlamentonun bulunduğu İskoçya’da daha fazla bağımsızlık talebinin dile getirilmesinin, ekonomik ve tarihi nedenleri bulunuyor.
İskoçya’nın ekonomik ve siyasi bağımsızlığı konusunda başlatılan kampanyalar 1700’lü yıllara uzanıyor. Ülkede son 300 yıldır çeşitli siyasi gruplar, partiler ve kişiler bağımsızlık konusunda kampanyalar yürütüyor. İskoçya’da 1999 yılından bu yana özerk bir parlamento bulunuyor. SNP, 2011’deki son parlamento seçimiyle 1999 yılından beri ilk kez oyların çoğunluğunu almış ve iktidara gelmesiyle İskoçya’daki bağımsızlık talebini daha güçlü şekilde dile getirmeye başlamıştı. İngiliz ile İskoç hükümetleri, 15 Ekim 2012’de referandumun yapılmasına dair Edinburgh Anlaşmasına imza koymuştu. 1998 tarihli İskoçya ile ilgili, İşçi Partili Tony Blair’in İngiltere Başbakanı olduğu dönemde onanan yasayla kurulan İskoç özerk parlamentosu, eğitimden, sağlığa, tarımdan sanata kadar birçok alanda kendi politikalarını uygulayabiliyor. Ancak İngiliz Parlamentosunun İskoç milletvekilleri üzerinde, dış politika, savunma, göç, kamu yardımları, enerji gibi alanlarda söz hakkı bulunuyor. İngiliz Parlamentosu ayrıca, İskoçya’da uygulanan vergi oranlarına da karar veriyor.
İskoç Ulusal Partisi’nin (SNP) lideri Alex Salmond’ın başını çektiği ayrılıkçılar, bağımsız İskoçya’nın ülke halkının refahı için iyi olacağını savunuyor. Ancak İskoç milliyetçiliğinin tarihi boyutları da bulunuyor. İngilizler tarafından yönetilmeyi sevmeyen ayrılıkçı İskoçlar yıllardır bağımsızlık kampanyaları yürütüyor. 1707 yılında, Kraliçe Anne döneminde İskoçya ile İngiltere’nin birleştirilmesinden bu yana, çok sayıda İskoç bağımsızlık hayali kuruyor. Ayrılıkçı İskoç Ulusal Partisi (SNP) ise kurulduğu 1934 yılından bu yana bağımsızlık taleplerini siyasi arenaya taşıyor.
“BRAVEHEART” ETKİSİ
İskoçya’nın, Oscar ödüllü “Braveheart (Cesur Yürek)” filmine konu olan “özgürlük savaşçısı” William Wallace’dan bu yana bağımsızlık mücadelesi verdiğini düşünenler olsa da birçok uzman, bu mücadelenin 13. yüzyılda verildiğini ve İskoçya’nın 307 yıl önce Birleşik Krallık’a gönüllü olarak dahil olduğuna işaret ediyor.
Referandumdan “bağımsızlığa evet” sonucunun çıkması halinde, İskoçya’nın Birleşik Krallık’la bütün bağlarını kesmesi beklenmiyor.
