Haber Merkezi Giriş Tarihi: 2025-12-22 01:48

Türkiye'ye yaptıkları gibi ambargo uyguladılar! Pişman edecek gelişmeyi açıkladılar

Çinli bilim insanları, hız ve enerji verimliliği açısından Nvidia’nın en güçlü yapay zeka GPU’larını belirli görevlerde açık ara geride bırakan yeni nesil fotonik (ışık tabanlı) mikroçipler geliştirdiklerini duyurdu.

Araştırmacılar, bu çiplerin özellikle görüntü ve video üretimi gibi dar kapsamlı üretken yapay zeka iş yüklerinde 100 kata varan hız avantajı sağladığını belirtiyor.

Ancak uzmanlar, bu gelişmenin Nvidia GPU’larının tamamen devre dışı kalacağı anlamına gelmediğinin de altını çiziyor.

Mevcut yapay zeka altyapısının bel kemiğini oluşturan GPU’lar, transistörler üzerinden akan elektronlar ile çalışıyor. Bu sayede son derece esnek bir yapı sunuyorlar: aynı anda farklı yazılımlar çalıştırabiliyor, model eğitebiliyor ve çok çeşitli hesaplamaları yerine getirebiliyorlar.

Bunun bedeli ise yüksek enerji tüketimi, yoğun ısı üretimi ve ileri düzey yarı iletken üretim teknolojilerine duyulan ihtiyaç.

Çinli araştırmacıların geliştirdiği yeni nesil çipler ise bu yaklaşımı tamamen tersine çeviriyor. Elektronlar yerine fotonlar (ışık parçacıkları) kullanılıyor. Hesaplama, ışığın girişim özellikleri üzerinden analog biçimde gerçekleştiriliyor. Bu yöntem, hızı dramatik biçimde artırırken enerji tüketimini de ciddi ölçüde düşürüyor.

Fotonik çipler, belirli matematiksel işlemleri inanılmaz bir hızda yapabiliyor. Ancak bunun bir bedeli var: esneklik. Bu çipler genel amaçlı değil; önceden tanımlanmış, dar kapsamlı yapay zeka görevleri için tasarlanıyor.

Basit bir benzetmeyle: Nvidia GPU’ları, çok amaçlı ve programlanabilir bir süper bilgisayar gibi çalışıyor. Fotonik çipler ise tek bir işi olağanüstü hızla yapan özel amaçlı analog makineler gibi.

Tsinghua Üniversitesi tarafından geliştirilen ACCEL, fotonik bileşenlerle analog elektronik devreleri bir araya getiren hibrit bir mimariye sahip. Daha eski üretim süreçleriyle üretilebilen bu çiplerin, son derece düşük güç tüketimiyle 4,6 petaFLOPS seviyesinde performans sunduğu ifade ediliyor.

Ancak kritik bir nokta var: ACCEL kod çalıştırmıyor, bellek yoğun işlemleri yerine getirmiyor ve model eğitmiyor. Yalnızca önceden tanımlı analog matematiksel işlemleri gerçekleştiriyor. Bu nedenle görüntü tanıma, düşük ışıkta görme ve benzeri görevlerde çok güçlü; fakat CPU veya GPU’nun yerini alabilecek bir yapı değil.

İkinci dikkat çekici geliştirme ise LightGen. Bu çip, Şanghay Jiao Tong Üniversitesi ile Tsinghua Üniversitesi’nin ortak çalışmasıyla geliştirildi.

LightGen, ACCEL’den farklı olarak tamamen optik bir yapıya sahip ve 2 milyondan fazla fotonik “nöron” içeriyor.

Görüntü üretimi, Stil transferi, Gürültü giderme, 3B görsel işleme gibi görevlerde, geleneksel Nvidia GPU’larına kıyasla 100 katın üzerinde hız sunabiliyor. Üstelik bunu çok daha düşük enerji tüketimiyle başarıyor.

Araştırma ekipleri, LightGen’i “fotoniğin gerçek üretken yapay zeka uygulamalarında işe yaradığını gösteren en güçlü kanıtlardan biri” olarak tanımlıyor.

Ancak aynı zamanda bunun çok sınırlı kullanım alanları için geçerli olduğunun da altını çiziyorlar.

Özetle: Bu çipler, Nvidia GPU’larının doğrudan alternatifi değil.

Ancak belirli yapay zeka görevlerinde, özellikle görüntü ve video üretiminde, oyun değiştirici bir potansiyele sahipler.

Bu gelişme, gelecekte yapay zeka donanımlarının tek bir “her işi yapan” çipten ziyade, özel görevler için optimize edilmiş hibrit sistemlere doğru evrilebileceğini gösteren güçlü bir işaret olarak değerlendiriliyor. Haber Kaynağı: Interesting Engineering