NASA, UUİ'yi 2030 yılına kadar emekliye ayırmak istediğini, ancak güvenli bir emeklilik sağlamak için iniş sırasında UUİ'yi yönlendirmek için hassas manevralar ve hesaplamalar gerekeceğini söyledi

Amerikan uzay ajansı NASA, göründüğünden daha zor bir görev olan Uluslararası Uzay İstasyonu'nu (ISS) güvenli bir şekilde geri almanın yolları üzerinde beyin fırtınası yapıyor. NASA bu konuyu son derece ciddiye alıyor, çünkü yanlış giderse insanların üzerine düşmesi gibi bir olasılıkla Dünya'da bir felakete yol açabilir.

Perşembe günü düzenlenen bir brifingde, uzay ajansının Havacılık ve Uzay Güvenliği Danışma Paneli (ASAP), istasyonun yörüngeden çıkarılmasının yerde herhangi bir insan kaybına neden olmayacak şekilde planlanmasını istedi.

Uzay ajansının bulduğu bu tür zararsız ve doğru yöntemlerden biri de "uzay römorkörü" kullanmaktır. Uzay römorkörü, uzaydan taşınan kargoyu bir yörüngeden diğerine aktarmak için kullanılan bir uzay aracıdır. Ancak bu yöntem hiç de uygun maliyetli değildir ve Joe Biden hükümetinin uzay bütçesini artırmasını gerektirecektir.

Uluslararası Uzay İstasyonu 1980'lerin sonunda 15 yıllık bir ömür öngörülerek inşa edildi. Ancak ISS uzaydaki süresini çoktan aştı ve son 24 yıldır yörüngede bulunuyor.

Space Policy Online'ın aktardığına göre, ASAP Başkanı Patricia Sanders brifingde şunları söyledi:

"İstasyon'un ömrünün sonuna geldiği gün kaçınılmaz olarak gelecek ve o günü dikte edemeyebiliriz, İstasyon'un kontrolsüz bir şekilde yörüngeden çıkmasına izin vermek düşünülemez."

NASA, UUİ'yi 2030 yılına kadar emekliye ayırmak istediğini, ancak güvenli bir emeklilik sağlamak için iniş sırasında UUİ'ye rehberlik etmek üzere hassas manevralar ve hesaplamalar yapılması gerekeceğini söyledi.

Bunun basit cevabı UUİ'nin devasa boyutudur. Devasa boyutu nedeniyle, dikkatli bir şekilde indirilmediği takdirde, Dünya'nın geniş bir alanındaki nüfus için aşırı bir tehlike oluşturabilir.

Uzay aracının yörüngeden çıkarılması NASA için yeni bir şey değil, ancak ISS'nin büyüklüğü daha büyük bir risk oluşturuyor ve daha fazla hassasiyet gerektiriyor.

NASA UUİ'nin yörüngesinden çıkması için bir uzay römorkörü kullanmayı planlıyor.

Uzay römorkörü istasyonu atmosfere doğru itecek, burada yeniden giriş sırasında yanmaya başlayacak ve okyanusun Point Nemo adı verilen uzak bir kısmına düşecektir.

Bu plandaki ana zorluklar hassasiyet ve bütçe olmaya devam ediyor. NASA, römorkörü "geliştirmeye başlamak" için yaklaşık 180 milyon dolar ayırdığını söyledi. Ancak gerçek yapımında maliyet 1 milyar dolara kadar çıkabilir.

Bu maliyetleri karşılamak üzere NASA gelecek yıl için 27,2 milyar dolarlık bir bütçe artışı talep etti, ancak Haziran ayında Başkan Joe Biden tarafından imzalanan 2023 Mali Sorumluluk Yasası uzay ajansının muhtemelen bütçe kesintilerine maruz kalacağı anlamına geliyor.

Sanders, bu kesintilerin gerçekleşmesi halinde NASA'nın "zor seçimler" yapmak zorunda kalacağını söyledi, ancak Space Policy Online'a göre uzay römorkörünün "isteğe bağlı olmayan birkaç alandan" biri olduğunu vurguladı.

Uluslararası Uzay İstasyonu yirmi yılı aşkın bir süredir çalışmaya devam ediyor ve 15 yıllık beklenen operasyonel ömrünü geride bıraktı.

Ancak NASA insanlığın uzaydaki en istikrarlı mürettebatlı dayanağını eninde sonunda sona ermek zorunda olduğunu açıkladı.

Bu nedenle NASA, ISS'yi 2030 yılına kadar emekliye ayırmak için yeni bir plan araştırmak istiyor: yörüngeden çıkarmak için bir "uzay çekicisi" kullanmak ve ardından ISS'nin Dünya atmosferinde Point Nemo olarak bilinen güvenli bir alanda yanmasına izin vermek.

Planın ilk işaretleri NASA'nın geçen hafta Beyaz Saray tarafından açıklanan 2024 yılı bütçe talebinde ortaya çıktı. ABD Başkanı Joe Biden ve NASA'nın istediği olursa, uzay ajansına bu yıla kıyasla yaklaşık 2 milyar dolar daha fazla, 27.2 milyar dolarlık bir bütçe tahsis edilecek.

Pazartesi günü düzenlenen bir basın toplantısında NASA yetkilileri, ajansın uzay römorkörü planının "geliştirilmesini başlatmak" için yaklaşık 180 milyon dolar kullanmak istediğini açıkladı.

NASA'nın insan uzay uçuşları şefi Kathy Lueders basın toplantısında yaptığı açıklamada, "Elimizdeki maliyet tahmini yaklaşık 1 milyar doların biraz altındaydı" dedi.

Lueders'e göre mevcut plan halihazırda var olan bir uzay aracını kullanmak: Rusya'nın ISS'ye ikmal yapan harcanabilir bir kargo gemisi olan Progress.

Gizmodo teknoloji sitesinin aktardığına göre Lueders, "Progress araçlarının güvenli bir şekilde yörüngeden nasıl çıkarılacağı konusunda Rus meslektaşlarımızla birlikte çalışmaya devam ediyoruz" dedi.

Diğer ISS ortaklarının halihazırda yörüngeden çıkma kabiliyetleri olmasına rağmen, ABD'nin "yedekliliğe sahip olmak için" kendi planını geliştirmek istediğini de sözlerine ekledi.

ABD ve Rusya arasındaki diplomatik ilişkilerin Ukrayna'nın işgalinden bu yana kötüleşmesi ve iki ülkenin uzayda işbirliği yapma çabalarını büyük ölçüde zora sokması nedeniyle bu ihtiyatlı bir adım gibi görünüyor.

Geçtiğimiz yaz Rusya'nın Roscosmos şirketi, 2024 yılından sonra ISS'den çekileceğini ve kendi uzay istasyonunu inşa etmeyi planladığını açıkladı.

Dahası, Progress ve Rusya'nın mürettebatlı Soyuz uzay araçlarının her ikisi de sızıntılarla boğuştu ve son yıllarda platformların güvenilirliği sorgulanır hale geldi.

Lueders, "Geçmişte ve geçtiğimiz yıl boyunca gördüğünüz gibi, bu yedeklere sahip olmamız hem kendimiz hem de ortaklarımız için çok ama çok önemliydi" dedi.