Hollanda Uluslararası İlişkiler Enstitüsü (Clingendael) tarafından yayınlanan bir rapora göre, İran, Rusya ve Türkiye, Kafkasya'da küresel liberal piyasa ekonomisinden bağımsız yeni bir alt sistem oluşturarak bölgeyi bir ekonomik merkez haline getirmeyi amaçlıyorlar. Bu plan, yeni değer zincirleri, altyapı, ulaşım yolları ve düzenleyici çerçeveler oluşturmayı içeriyor.

Rapor, bu iş birliğinin Suriye'deki iç savaş, Ukrayna'daki savaş ve Gazze'deki çatışmalar gibi bölgesel gelişmelerden etkilendiğini savunuyor. Bu gelişmeler, üç ülkeyi ortak çıkarlar ve endişeler temelinde daha yakın bağlar kurmaya teşvik etti.

Yeni alt sistem, Kafkasya'yı üç ülke arasındaki ticareti ve yatırımı teşvik eden bir merkeze dönüştürmeyi amaçlıyor.

Gazze'deki çatışma ve İsrail'e karşı ortak muhalefet, bölgesel güvenlik konusundaki endişeleri artırdı.

Üç ülke arasındaki ilişkiler ortak çıkarlara dayansa da, Güney Ermenistan, Azerbaycan ve Ermenistan ile ilişkiler gibi bazı konularda görüş ayrılıkları da mevcut.

Ukrayna'daki savaş, Rusya'nın Kafkasya'daki rolünü zayıflattı ve İran ve Türkiye'nin bölgede daha fazla nüfuz kazanmasına yol açtı.

Clingendael raporu, İran, Rusya ve Türkiye'nin Kafkasya'da yeni bir jeopolitik düzen oluşturmaya çalıştığını gösteriyor. Bu plan, bölgenin ekonomik kalkınması ve istikrarı için bir fırsat sunmakla birlikte, artan bölgesel rekabet ve gerilime de yol açabilir.

İran, Rusya'nın Kafkasya'daki nüfuz alanının bir parçası olarak görülmek istemiyor ve bölgede daha aktif bir rol oynamak istiyor.

Türkiye, Gazze'deki çatışmada Hamas'ı destekleyerek İsrail'e karşı güçlü bir tutum sergiliyor.

İran ve Ermenistan arasında son zamanlarda artan bir güvenlik iş birliği var.

Azerbaycan ve Türkiye arasındaki yakın ilişkiler, İran'ı endişelendiriyor.

Kaynak: X/TARİH VE POLİTİKA