Sivas kent merkezine uzaklığı 152 kilometre uzaklıkta olan Divriği Ulu Cami ve Darüşşifası Anadolu Selçuklu Devleti’ne bağlı Mengücek Beyliği döneminde Ahmet Şah ve eşi Melike Turan Melek tarafından Muğis oğlu Ahlatlı Hürrem Şah’ın 1228 - 1243 tarihleri arasında yaptırıldı. 800 yıldır zamana meydana okuyan Divriği Ulu Camii ve Darüşşifasında tarihin çok yönlü restorasyon çalışmalarında sona yaklaşıldı. Birbirinden farklı 10 binden fazla motifin yer aldığı ve belirli saatlerde cennet kapısı ve taç kapıda beliren namaz kılan insan siluetine sahip Divriği Ulu Cami ve Darüşşifasında restorasyon sürecinde yağmur, çamur ve kardan zarar görmemesi için geçici olarak yapılan çelik konstrüksiyondan membran örtü ile kaplanmış çatı kaldırıldı. Çatının kaldırılmasıyla Dünya’da eşli benzeri olmayan cami adeta yeniden gün yüzüne çıktı. Caminin 2024 yılında bahar ayında açılması planlanıyor.

Mimarın ilk ve tek eseri Divriği Ulu Cami imamı Nail Ayhan, caminin Anadolu Selçuklular zamanında Mengücek Beyliği tarafından yapıldığını söyleyerek, ” Divriği Ulu Cami ve Darüşşifası, 1228 tarihinde Anadolu Selçuklular zamanında Mengücek Beyliği tarafından yapılmıştır. Aynı tarihte Ahmet Şah’ın eşi Melike Turan tarafından caminin hemen bitişiğinde Darüşşifası inşa edilmiştir. Divriği Ulu Cami ve Darüşşifası baş mimarı Muğis oğlu Ahlatlı Hürrem şahtır. Bu mimarımızın Divriği Ulu Camiden önce ve sonrasında bir eseri yoktur. İlk ve tek eseri Divriği Ulu Cami ve Darüşşifasıdır.

Eserin kapılarına ve diğer motiflerine bakıldığında uzaktan simetrik, detaya inildiğinde göreceli asimetri hakimdir. Eserin ikinci ana özelliği ise eserin tamamında binlerce motif vardır. Hiçbir motif kendini bir daha tekrar etmez. Bu cami için en yakışan sözü Evliya Çelebi, Seyahatname adlı kitabında bahsetmiştir.

Ama asıl sözü camiyi yaptıran Ahmet Şah ile camiyi yapan baş mimar Muğis oğlu Ahlatlı Hürrem şah söylemiştir. Bu camiyi yapmasında ki ana amacı ve her şeyi Cennet Kapısında ana kitabenin başlangıç ve bitiş noktalarına yerleştirmiştir” dedi.

“Cami hak ettiği değeri gördü" Ayhan, Divriği Ulu Camisinin hak ettiği değeri gördüğünü belirterek,” Burada çok güzel bir restorasyon çalışmaları gerçekleştiriliyor.

Açılmasını hasretle bekliyoruz. Camiyi özleyenlerde eminim ki caminin açılmasını hasretle bekliyorlardır. Cami hak ettiği değeri gördü. Bundan sonraki nesillere de hak ettiği şekilde bırakılır diye ümit ediyoruz” diye konuştu.