Fransa, İngiltere, Almanya ve Belçika başta olmak üzere Avrupa'nın birçok ülkesinde artan yaşam maliyetlerinin yol açtığı "uygun fiyatlı konut sıkıntısı" ve "sosyal konut eksikliği" nedeniyle sokaklarda yaşamak zorunda kalanlara her geçen gün yenileri ekleniyor. "Dünya Evsizler Günü" ilan edilen 10 Ekim'de küresel evsizlik sorunu konusunda farkındalık oluşturulmasına ve ihtiyaç sahiplerine yardım sağlanmasına çalışılıyor. AA muhabirleri, Avrupa'nın önemli başkentlerindeki evsizlerin durumunu inceleyerek yaşadıkları sorunları derledi.

Fransa'da evsizler, çoğunlukla başkent Paris başta olmak üzere kuzeydeki Lille ve Almanya'ya komşu Strazburg gibi büyük kentlerde sokaklarda yaşıyor. Paris'in hemen hemen her bölgesinde sokakta yaşayan insanlara rastlanıyor. Bazı evsizler, sokakta köpekleriyle kalıyor. Düzensiz göçmenler, yaşamak için başkenti yoğun olarak tercih ederken barınma sorunuyla karşı karşıya kalan göçmenler ise Paris'te köprü altındaki çadırlarda yaşıyor. Sokakta kalan refakatsiz göçmenler ve çocuklu göçmen aileler, zaman zaman Paris Belediyesinin ve Danıştayın önünde çadır kurarak barınma talebiyle eylem düzenliyor. Ülkede artan kira fiyatları ve büyük kentlerde yeterli sayıda kiralık ev olmaması, barınma sorununun en önemli nedenleri arasında.

Abbe Pierre Vakfının şubatta yayımladığı rapora göre ülkede 4,1 milyon kişi, kötü barınma koşullarında hayatını sürdürmeye çalışıyor. Fransa'da 330 bin evsiz bulunuyor, yaklaşık 14,8 milyon kişi barınma sıkıntısı çekiyor. Aynı vakfın 2019'da yayımladığı raporda sokaktaki her 4 reşit evsizden birinin çocukken devlet himayesinde olduğu ortaya konuldu. Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonunun (UNICEF) verilerine göre, Fransa'da bin 990 çocuk sokaklarda yaşıyor.

Dünyanın en pahalı şehirlerinden İngiltere'nin başkenti Londra'nın sokakları da çok sayıda evsize ev sahipliği yapıyor. Caddede yürüyen insanlar ya da trafikte araçlarıyla seyreden sürücülerden para ve yiyecek dilenerek hayatta kalmaya çalışan evsizler, kaldırım köşelerinde ya da buldukları herhangi bir yerde kıvrılarak uyumaya çalışıyor. Özellikle artan yaşam maliyetleri ile uygun fiyatlı konut sıkıntısı, Londra'da daha fazla kişiyi evsizliğe iterken hayat pahalılığının süregelen etkisi, evsizlerin sayısının daha da çoğalacağına ilişkin endişeleri de beraberinde getiriyor.

Londra'da lüks mağazaların bulunduğu dünyaca en ünlü alışveriş caddelerinden Oxford Street, gündüz ışıltısının aksine geceleri çok sayıda evsize mekan oluyor. İngiltere'de evsizlere barınma desteği ve danışmanlık hizmeti sunan "Shelter" adlı yardım kuruluşunun 11 Ocak'ta yayımladığı veriler, ülkede 123 bini çocuk en az 271 bin kişinin evsiz olduğunu ortaya koydu. Bunlardan 2 bin 400'ü sokaklarda kalıyor, 15 bini pansiyonlarda ya da destekli konaklama yerlerinde ve yaklaşık 250 bini ise geçici konaklama alanlarında barınıyor. Shelter, geçici konutlarda yaşayanların sayısının son 10 yılda yüzde 74 gibi endişe verici oranda arttığına dikkati çekti.

Ülkede sokaklarda uyuyan evsizlere ilişkin çalışmalar yapan Birleşik Evsizlik ve Bilgi Ağının (CHAIN) son yayımladığı veriler, nisan-haziran döneminde başkentte 3 bin 272 kişinin zor şartlarda uyuduğunu ortaya koydu. Bu sayı, geçen yılın aynı döneminde 2 bin 998 olarak kayıtlara geçmişti. Buna göre sokaklarda, mağazaların girişlerinde, parklarda veya metruk binalar gibi açık alanlarda uyuyan evsizlerin sayısı, bir yıllık süreçte yaklaşık yüzde 10 arttı. CHAIN'in verileri, Londra'da sokakta kalanların yaklaşık yarısının psikolojik desteğe ihtiyacının olduğunu gösterdi. Evsizlere ilişkin çalışmalar yürüten CHAIN, hiç kimsenin sokaklarda yaşamak zorunda kalmamasını sağlamak için daha fazla sosyal konut sunma planı dahil gerçek ve uzun vadeli çözümlerin gerektiğini savunuyor.

Belçika'da art arda yapılan sayımlar, son 14 yılda evsizlerin sayısında artış olduğunu gösteriyor. Başkent Brüksel, bu sorunun giderek büyüdüğü kentlerin arasında başı çekiyor. Brüksel'de evsizlerle ilgili çalışan şemsiye kuruluş niteliğindeki Bruss'Help'in, AA muhabiriyle paylaştığı verilere göre 2022'de evsizlerin sayısı 6 bin 317 olarak kayıtlara geçti. Bu, bir önceki sayımın yapıldığı 2020'ye göre yaklaşık yüzde 19'luk artışa tekabül etti. Bu kişilerin yüzde 53,8'i en az bir yıldır evsizken yüzde 78'i bekar, yüzde 13'ü çocuklu ve yüzde 42,7'si Belçikalılardan oluşuyor ancak gerçek tablonun, bundan çok daha vahim olduğu belirtiliyor. Öte yandan, Ocak 2022'de resmi ulusal kanallardan RTBF'de yayımlanan araştırma, ülkenin tüm büyük şehirlerinde evsizlerin sayısının arttığını ortaya koydu. Araştırmada başkent Brüksel'de 4 bin 380 yetişkin ve 933 çocuğun, Gent'te 1472 yetişkin ve 401 çocuğun, Limburg'da 932 yetişkin ve 285 çocuğun, Liege'de 422 yetişkinin evsiz olduğu kaydedildi.

Evsizlerle ilgili yardım çalışmaları yürüten Brüksel merkezli "Infirmieres de Rue" (Sokak Hemşireleri) derneğinden Aralık 2021'de yapılan açıklamada, evsizlerin sayısının giderek arttığı, halihazırda 5 binden fazla evsizin tespit edildiği ancak gerçek sayının çok daha fazla olduğu bildirilmişti. Açıklamada, evsizlerin arasında kimsesiz göçmen çocukların sayısının dikkati çektiği vurgulanmıştı. Evsizlerin sayısındaki yükselişin, Kovid-19 sonrası dönemde baş gösteren ekonomik krizle düzensiz göç ve sığınma başvurularındaki artıştan kaynaklandığı belirtiliyor. Ülkede yeterli kapasite olmadığı gerekçesiyle barınacak yer gösterilmeyen göçmenlerin sokaklarda kalması da evsizlerin sayısını artırıyor. Almanya'da Federal İstatistik Dairesinin en son 31 Ocak 2023'te açıkladığı verilere göre, yerel yönetimlerin çeşitli barınma alanlarına yerleştirdiği evsizlerin sayısı 372 bin 60 olarak kayıtlara geçti. Bu sayının içinde savaştan dolayı kaçan yaklaşık 130 bin Ukraynalı da yer alıyor. Barınma sağlanan evsizlerden yüzde 31'ini çocuklu çiftlerin, yüzde 29'unu bekarların, yüzde 16'sını tek başına çocuk yetiştirenlerin ve yüzde 3,6'sını çocuksuz çiftlerin oluşturduğu bilgisi paylaşıldı. Kuzey Ren Vestfalya eyaletinin, 84 bin 690 kişiyle en fazla evsize barınma sağlandığı bildirilen açıklamada, bu eyaleti 76 bin 510 kişiyle Baden-Württemberg ve 39 bin 375 kişiyle başkent Berlin'in izlediği belirtildi. Bu verilerin arkadaşlarının veya tanıdıklarının yanında kalanlar veya herhangi bir konaklama yeri olmadan sokakta yaşayan evsizleri kapsamadığı kaydedildi.

Almanya'da Evsizlere Yardım Derneği (BAGW) Başkanı Werena Rosenke, arkadaşlarının veya tanıdıklarının yanında kalanlar ve herhangi bir konaklama yeri olmadan sokakta yaşayan evsizleri kapsaması için Federal İstatistik Dairesinin verilerine yaklaşık 90 bin kişinin daha eklenmesi gerektiğini söyledi. Rosenke, geçen yıl yapılan araştırmada sokakta yaklaşık 38 bin evsizin yaşadığının ifade edildiğini belirterek, "Biz ise 40 ile 45 bin arasında insanın evsiz olarak sokaklarda yaşadığını varsayıyoruz." dedi. Sokakta yaşayan evsizlerin 3'te birinin Alman vatandaşlığının bulunmadığına dikkati çeken Rosenke, "Bunların arasında Polonya, Bulgaristan ve Romanya gibi Doğu Avrupa’daki Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkelerinden gelenler var. Alman vatandaşlığı olmayan ve sokaklarda evsiz yaşayan insanların çoğunun geldikleri ülkeler bunlar." şeklinde konuştu. Rosenke, BGAW'nin toplam evsizlerin sayısına ilişkin tahmini verileri kasım ayında açıklayacağı bilgisini paylaşarak, son tahminin 2020'de yapıldığını, evsizlerin toplam sayısının 420 bin olarak verildiğini bildirdi. Werena Rosenke, özellikle yerel yönetimler tarafından barınma alanlarına yerleştirilen evsizlerin sayılarında ciddi artış olduğunu belirterek, bunun da önemli ölçüde Ukrayna’daki savaştan kaçanlarla ilgili olduğunu ancak Afganistan, Irak ve Suriye’den kaçanların da evsizlerin önemli bölümünü oluşturduğunu anlattı. Almanya'da evsizlerin sayısının artmasındaki en büyük sorunun uygun fiyatlı konut eksikliği olduğuna işaret eden Rosenke, "Özellikle de en fazla evsizin bulunduğu metropollerde konut maliyetleri artmaktadır. Uygun fiyatlı ve sosyal konut eksiği var." dedi. Rosenke, kira sözleşmeleri iptal edilen ve geliri iyi olmayanların da uygun fiyatlı konut bulma sıkıntısı yaşadıklarına işaret etti. Evsizlere karşı ön yargılı olunduğuna dikkati çeken Rosenke, "Uygun fiyatlı konut arayanların sayısı fazla. Bunların arasında işi olanlar da var. Evsizler, bir evi kiralamak için sıraya girdiklerinde kuyruğun en sonunda yer alıyorlar. Bu, büyük bir sorun." şeklinde konuştu.