Haber Merkezi Giriş Tarihi: 2025-12-31 11:28

5 asırlık buz gibi gelenek! Yaz sıcaklarına hazırlık için 7 metrelik kuyulara kar dolduruyorlar

Modern buzdolaplarına ve şehir şebekesine meydan okuyan yarım milenyumluk bir gelenek, Erciyes Dağı’nın gölgesinde devam ediyor. Kayseri’nin Hacılar ilçesinde yaşayan vatandaşlar, atalarından miras kalan 300’e yakın aktif kar kuyusunu sezonun ilk karlarıyla doldurmaya başladı. Eskiden su ihtiyacını karşılamak için kullanılan, günümüzde ise yaz aylarında doğal bir buzdolabı vazifesi gören bu kuyular, imece usulüyle doldurulup kapakları yaza kadar mühürleniyor. "Biz son nesiliz" diyen ilçe sakinleri, toz karları çuvallarla taşıyıp yerin 7 metre altına hapsederek, yazın üzerine pekmez döküp yiyecekleri o meşhur kar helvasının ve buz gibi kar suyunun hayalini kuruyor.

Kayseri'nin Hacılar ilçesinde Erciyes Dağı eteklerinde yaklaşık 500 yıl öncesine dayanan ve o yıllarda su ihtiyacını karşılamak amacıyla yapılan 1200 kuyudan yaklaşık 300’ü, günümüzde yaz aylarında soğuk su elde etmek için kullanılıyor. Derinliği 7 metreye ulaşan kuyular, kış aylarında tonlarca karla dolduruluyor. Kasım ayında temizliği yapılan kar kuyularına, kentte etkili olan kar yağışı sonrası sezonun ilk karları atılmaya başlandı. Bölgede kar kuyusu bulunan Ahmet Gengeç (67), "Şebeke suyumuz var ama biz geleneğimize sahip çıkma adına imece usulü kar kuyularını doldururuz. Sezonun ilk karları kuyuya attık” dedi.

Erciyes Dağı eteklerindeki Hacılar ilçesinde derinliği 7 metreye ulaşan kuyular, kış aylarında tonlarca karla dolduruluyor. Yöre halkı, kasım ayında temizliği yapılan kuyulara sezonun ilk karlarını atmaya başladı. Özellikle kayalık ve gölge alanlarda biriken temiz ve bölgeye has toz karları çuvallarla getirip, kuyulara basan yöre halkı bölgede kuyuların büyük bölümünü imece usulü kar kütleleriyle doldurarak, kapaklarını da yaza kadar açılmamak üzere kapatacak.

Yaz başından itibaren açılan ve bir nevi buzdolabı gibi kullanılan kuyulardaki karın kısmen erimesiyle elde edilen su, kovalarla çekilip içiliyor. Kovalarla çıkarılan kar ise tabak ve kaselerde üzerine yoğurt, pekmez, ceviz, fındık dökülerek yeniyor. İlçe halkı, yaz aylarında 35 dereceye ulaşan sıcak havada kuyulardaki kar ve buz gibi suyla serinliyor.

‘YAZIN DAĞITACAĞIZ’ Yazın sıcaklarda isteyene ücretsiz olarak kar dağıttıklarını söyleyen Ahmet Gengeç, "Biz her yıl bu kuyuları dolduruyoruz. Yazın da gelene gidene dağıtıyoruz. Yıllardan beri bu kuyuları hep doldurduk. Şebeke suyumuz var.

Ama, biz geleneğimize sahip çıkma adına imece usulü kar kuyularını doldururuz. Sezonun ilk karları kuyuya attık. İnşallah tamamen doldurup, yazın gelene gidene dağıtacağız. Bizim nesil son nesil. Yeni nesil bu kuyulara sahip çıkmıyor. Biz, sağlığımız el verdiği sürece bu geleneğe sahip çıkacağız" dedi.

‘DEDELERDEN BİZE MİRAS’ Kar kuyusu geleneğinin yeni nesil tarafından yaşatılmamasına üzüldüklerini de belirten Gengeç, “Bu gelenek ata geleneği. Bizim için nostalji. Aksu sohbet grubu isimli bir grubumuz var. Kar yağdığı zaman bir araya gelir ve birbirimizin kar kuyularını hep birlikte doldururuz.

300-500 yıllık kar kuyuları var. Bizi görüp tebrik edenler oluyor. Önceden Hacılar’da şebeke suyu yokmuş. Derelerden kuyulara su çekilmiş. Bizim şu an şebeke suyumuz var. Ama, biz o günlerin sıkıntılarını çektiğimiz için kuyumuzda her zaman su bulunsun istiyoruz. Bu iş bizim dedelerimizden bize miras kalan ve devam ettirdiğimiz bir iş. Bu nesil artık son nesil. Bunun devamı gelmez. Başkası gelmez. Biz becerebildiğimiz kadar bu işi yapacağız. Kar suyunun çayı çok güzel olur. Yazın üzerine pekmez döküp yeriz. Ayranı da sıcak günlerde çok iyi olur” ifadelerini kullandı.

‘BİZDEN SONRAKİ NESİL BU İŞİ YAPMAZ’ İlçede yaşayan Mustafa Özdemir (80) ise, “Hacılar’ın tanıtımı adına birçok önemli işe imza attık. Biz artık son nesiliz. Bizden sonra gelen nesil bu işi yapmaz. Kar suyu çok kıymetlidir. Yazın sıcak günlerde insanlar soğuk su arar. Her kuyuda da olmaz. Buralara gelip su götürenler olur. Hacılar’da şebeke suyu var. Ama bu kar suyu başka bir su. Eskiden gelen bu geleneğimizi devam ettiriyoruz. Biz, buradaki ekiple yaz-kış hep beraber otururuz. Yazın yaylalarda kışın da buralarda hep bir arada oluruz” dedi.