Edirne’deki Çanakkale Şehitliği ve Edirne Sarayı

Millet ve devlet olarak var olma mücadelesi verdiğimiz Çanakkale Muharebelerinin şehitleri ve gazileri, sadece Gelibolu Yarımadası’nda değil, bütün bir memleket sathındaki, mezarlıklarda yatmaktadır.

İşte bu illerimizden birisi de Çanakkale Savaşıyla birlikte, Balkanlar’dan İstiklal Harbine kadar nice şehitlerimizin yattığı Edirne’dir ama esas, 1364 yılındaki Sırpsındığı Savaşı’ndan bugüne topraklarımızı vatan eden Mehmetçiklerin koyun koyuna yattığı nadir illerimizdendir.

Edirne, Devlet-i Aliye’nin ikinci başkenti olarak tarihimizin ve medeniyetimizin amentü yüklü canlarıyla savundukları bir vatan tapusudur.

Şimdi bu tapunun görünür belgesi olan II. Murad devrinde başlanıp, Fatih Sultan Mehmet tarafından tamamlanan Edirne Sarayı ile II. Mahmut Kışlası, Cumhurbaşkanlığı Milli Saraylar Başkanlığı tarafından milletimize-devletimize arz ediliyor.

Bu konuya tekrar döneceğiz ama dün, 18 Mart 1915 Çanakkale Deniz Zaferi’nin 109. yılıydı. Sözü Edirne Askeri Şehitliğindeki intibalarımızla sürdürelim.

•

Bugün Cumhurbaşkanlığı Milli Saraylar sınırları içerisinde bulunan ve bir tek duvarı kalan tarihi alandaki Edirne Askeri Hastanesi, Edirne Valisi ve Kumandanı Müşir Veysel Paşa tarafından 1889 yılında yaptırılmış.

Balkan ve Birinci Dünya Savaşı sırasında; Makedonya, Romanya, Galiçya ve Çanakkale cephelerinde savaşan askerlerimizle subayların tedavisi burada yapılmış.

Tedavileri sırasında vefat eden askerlerimiz bu bölgeye defnedilmişler. Sayılarının 5 bini aşkın olduğu kaydedilmektedir.

Milli Sarayların arazisi dışında kalan alana, şehitlerimizin anısına bir şehitlik yapılmış ve bütün isimler, doğum yılı ve yerlerine kadar şehitliğin dört bir duvarına yazılmış.

Bu şehitlik timsali olarak yapılmışsa da sanırım bölgenin çeşitli yerlerinde şehit mezarlarımız vardır.

Çanakkale Savaşları Gelibolu Alan Başkanı İsmail Kaşdemir, bölgede bir araştırma yaptırabilirse, yeni mezarlar bulunacağı kanaati yaygın.

Dağların, taşların şüheda gövdesine büründüğü bu muazzam zaferin yıl dönümünde, Çanakkale destanının tüm kahramanlarını bir kez daha Fatihalarla yâd edelim.

İslam ile şereflenmiş bu vatana sahip olmanın nasıl büyük bir izzet ve şeref olduğunu ancak bu topraklar uğruna şehit olan Mehmetçiklerimiz anlatabilir.

•

Askeri Şehitliği ziyaret ettikten sonra bugüne kadar geçirdiği deprem-yangın-işgal ve savaş sebebiyle günümüze sayılı yapısı ulaşabilen Edirne Sarayı’ndaki kazı-ikmal-inşa-teşhir-tanzim ve çevre düzenleme çalışmalarını gördük.

Malum, Edirne Sarayı, 18 Ekim 2022 tarihinde Cumhurbaşkanlığı makamının onayı ile Milli Saraylar İdaresine devredilmişti.

Milli Saraylar Başkanı Dr. Yasin Yıldız’ın yönetiminde, Edirne Sarayı’ndaki çalışmalar hummalı şekilde devam ediyor.

Cihannüma Kasrı yükselmeye başlamış, namazgâh bitmiş, saray havzası içerisindeki eserlerin çalışması sürüyor.

II. Mahmut Kışlasının da restorasyonuna yakında başlanacakmış. Böylece Edirne, toprak altında kalmış ve ihmal edilmiş tarihi kimliğine yeniden kavuşuyor.

Ezcümle:

Yukarıdaki ifadeyi tekrarlamak istiyorum. “Bu topraklara ve gönül coğrafyamıza sahip çıkmak, bir izzet, haysiyet ve şeref meselesidir”.