Aydınlık'ta yer alan habere göe, Türkiye, önümüzdeki süreçte savaş uçağı filosunu yenilemek amacıyla çeşitlik ülkelerle görüşmelere devam ediyor. Modernize edilmiş F-16 ve Eurofighter savaş uçaklarının tedariki ön plandayken ABD'den ve Avrupa ülkeleri konsorsiyumundan olumlu cevap alınamadı. Peki, Türkiye hangi uçakları alabilir?

Türkiye'nin alternatifi sadece bu iki uçak mı? Elbette hayır. Ekonomim'in haberine göre Türkiye'nin gündemindeki savaş uçaklarının listesi şu şekilde:

F-16 FIGHTING FALCON: Türkiye'nin tedarik listesinde ilk sırada bulunan F-16 Fighting Falcon, çok amaçlı, tek jet motorlu, 4. nesil savaş uçağı. General Dynamics şirketi tarafından, ABD Hava Kuvvetleri için geliştirilmiştir. Hafif avcı uçağı olarak tasarlanmış olmasına rağmen birçok başka amaç için de kullanılmakta olan avcı uçağıdır. Geniş kullanım alanı ve yüksek manevra kabiliyeti sayesinde birçok ülkeye ihraç edilmiştir. F-16 it dalaşı için sayısız yenileştirmeye girmiş, daha iyi bir görüş için kanopi su damlası şeklinde yapılmış, yüksek G kuvvetiyle yapılan dönüşlerde pilota kolaylık sağlaması için kontrol kolu sağa alınmış ve pilota etki eden G kuvvetini azaltmak için pilot koltuğu arkaya doğru eğik yapılmıştır. Çok yönlü taktik ve avcı uçağı olan F-16 uçakları havadan havaya ve havadan yere savaş kabiliyetine sahiptir.

EUROFIGHTER: Türkiye'nin yakın zamanda 40 adet almak istediği ancak üretim ortaklarından olan Almanya'nın satışına engel koyduğu Eurofighter'ın tasarımı Fransız Dassault Rafale, İsveçli Saab Gripen ve Rus MiG 1.44 uçakları temel alınarak yapılmıştır. İki adet Eurojet EJ200 motoruna sahip, tek ve çift pilotlu versiyonları olan, en yüksek hızı 2.390 km/s olan av-bombardıman uçağıdır. İngiltere, Fransa, Almanya, İtalya ve İspanya'nın "Geleceğin Avrupalı Savaş Uçağı" projesi kapsamında üretilmiştir. Herbir kanatta dörder ve gövde altında beş adet olmak üzere toplam 13 adet harici yük yuvası bulunmaktadır. 4 tanesi gövde altında olmak üzere 6 adet AIM-120 AMRAAM veya kısa menzilli AAMler taşınabilmektedir. Laser güdümlü bombalar ve gelişmiş anti-zırh silahları yer hedeflerine karşı taşınan silahlar arasındadır. Uçağın sol tarafında 1 adet 27 mm Mauser BK-27 top bulunmaktadır.

RAFALE: Dassault Rafale Fransa merkezli havacılık şirketi Dassault tarafından tasarlanan ve üretilen, çift motorlu, kanart delta kanatlı, çok rollü savaş uçağıdır. Geniş bir silah yelpazesine sahip olan Rafale, hava üstünlüğü, yasaklama, havadan keşif, yakın hava desteği, derinlemesine saldırı, anti-gemi saldırısı ve nükleer caydırıcılık görevlerini gerçekleştirmek için tasarlanmıştır. Rafale, Dassault tarafından "omnirole" uçak olarak bilinir.

F-35 LIGHTNING II: Lockheed Martin F-35 Lightning II, hem hava üstünlük hem de saldırı görevlerini yerine getirmek ve savaştaki her amaç için farklı uçak geliştirmenin masraflı olmasından dolayı tek bir uçağın tüm görevleri yerine getirmesi amacıyla tasarlanan ve üretilen, 5. nesil, tek kişilik ve tek motorlu, tüm hava koşullarına uygun çok görevli bir Amerikan savaş uçağı ailesidir. Aynı zamanda elektronik harp ve istihbarat, gözetleme, hedef tespit ve keşif (ISTAR) yeteneklerini etkili bir şekilde sağlayabilir. Lockheed Martin, ana ortakları Northrop Grumman ve BAE Systems ile birlikte ana F-35 yüklenicisidir. Görünmezlik şeklini korumak için, F-35'in dört silah istasyonuna sahip iki iç silah bölmesi vardır...

SU-35: Suhoy Su-35, Su-27 'Flanker'ların geliştirilmiş iki ayrı türevinden biridir. Suhoy tarafından tasarlanan ve Komsomolsk-on-Amur Uçak Üretim Ortaklığı (KnAAPO) tarafından üretilen tek koltuklu, çift motorlu süper-manevra kabiliyetli çok amaçlı avcı jetleridir. Düşman izlemesine karşı savunma için Su-35, L175M Khibiny-M elektronik karşı önlem sistemi ile donatılmıştır, mühendisler Su- 35'lerin frontal radar kesitini yarıya indirmek ve düşman radarlarındaki görünürlük aralığını en aza indirmek için motor girişlerinde ve motor kompresörünün ön kademelerinde radyasyon emici malzemeler kullandılar. Çok rollü Su-35, 300 km menzilli havadan havaya füzeler, Oniks gemisavar seyir füzesi ve ayrıca çok sayıda havadan karaya füze taşıyabilir.

GRIPEN: Saab JAS 39 "Gripen" İsveç uzay ve havacılık şirketi Saab tarafından üretilen hafif tek motorlu çok maksatlı savaş uçağıdır. İsveç hava kuvvetlerindeki Saab 35 Draken ve 37 Viggen uçaklarının yerini alması için tasarlanmıştır. Uçak şu anda İsveç, Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Güney Afrika ve Brezilya hava kuvvetlerinin hizmetindedir. Dizaynında performans, etkinlik ve hava muhaberelerinde hayatta kalma özellikleri öne çıkmıştır. JAS'ın açılımı şöyledir. Jakt (hava-hava), Attack (hava-yer) ve Spaning (gözetleme). İsveç'in F-16 veya F/A-18 alımı yerine üretmeyi tercih ettiği bir uçaktır. Eurofighter ve Rafale uçakları bu uçağın aerodinamiği temel alarak geliştirilmiştir.

JF-17 THUNDER: AC JF-17 Thunder, Çin'in Chengdu Aircraft Corporation (CAC) ve Pakistan Havacılık Kompleksi (PAC) tarafından ortaklaşa geliştirilen çok amaçlı bir savaş uçağıdır. Pakistan Hava Kuvvetleri'ndeki (PAF) eski uçakların yerini almak üzere tasarlanmıştır ve önleme, kara saldırısı, gemisavar ve hava keşfi gibi çeşitli rolleri yerine getirme yeteneğine sahiptir. Havadan havaya ve havadan karaya füzeler ve 23 mm GSh-23-2 çift namlulu otomatik top dahil olmak üzere çeşitli mühimmatla donatılmıştır. JF-17, Guizhou WS-13 veya Klimov RD-93 art yanmalı turbofan ile güçlendirilmiştir ve Mach 1.6 azami hıza sahiptir. Diğer Batılı avcı uçaklarına göre uygun maliyetli bir alternatiftir ve blok II varyantı yaklaşık 25 milyon dolara mal olmaktadır.

MIG-29: Mikoyan MiG-29, Mikoyan Gureviç tarafından 1977 yılında üretilmiştir. Dördüncü jenerasyona ait, üstün manevra yetenekli bir kısa menzil hava muharebe ve savunma uçağıdır. Birçok ilklere imza atan MiG-29, ilk iki alternatifli hava alıklarına sahip uçaktır. Ham zeminli pistlerden kalkış yaparken yerden fırlayan yabancı cisimlerin motora zarar vermemesi için ön hava emişlerini kapatıp gövde üstünde, kokpitin iki yanındaki klapeleri açarak emiş yapar. MiG-29 aynı zamanda ilk turbofan motorlu hava muharebe uçağıdır. Pilot fırlatma koltuğu yere 200 metre mesafede dahi çalışmaktadır. Bu da pilot güvenliğini arttırıcı bir etkendir. Her biri kilotonluk olmak üzere 6 tane nükleer bomba taşıma kapasitesine sahiptir.

KAAN: TUSAŞ Kaan, proje adıyla Milli Muharip Uçak (MMU), TUSAŞ tarafından geliştirilen ve Türkiye'nin 2020'li yılların sonunda seri üretim aşamasına getirmeyi planladığı çift motorlu, düşük görünürlük, sensör füzyonu, hava-hava ve havadan-yere hakimiyetlerde üstün özellikleri bulunan beşinci nesil jet muharip uçak projesidir. Uçağın birebir ölçülerde hazırlanan maketi ilk defa 2019 Paris Havacılık Fuarı'nda kamuoyuna tanıtılmıştır. Haziran 2021'de ise Türk Hava Kuvvetleri'nin basına yaptığı sunumda MMU'nun tasarım özellikleri ve ihtiyaçları açıklanmıştır: Yüksek manevra kabiliyeti ve güçlü bir itki sistemi, süperseyir kabiliyeti, uzun harekât yarıçapı, radarda düşük görünürlük, sensör füzyonu, gelişmiş veri bağı kabiliyetleri, yüksek hassasiyete sahip mühimmatlar atabilme kabiliyeti...

Bu uçakların konseptleri, diğer bir ifadeyle kullanım şekilleri farklı. F-35 savaş uçağı, görünmezlik teknolojisiyle hedefe yaklaşma ve uzaktan mühimmatı hedefe sevk etme esasına göre tasarlanan bir istihbarat uçağı niteliğindedir. Yazılımı gelişmiş ve anlık veri aktarımı ile görev etkinliği üst düzeyde. Dezavantajı ise uçağın tedarik ve bakım maliyetlerinin yüksek olması ve ABD’den merkezi kontrole tabi tutuluyor olması. Diğer bir ifadeyle, milli görevleri F-35’ler ile icra etmek ABD’nin "oluruna" tabi. Halen yaşanan teknik sıkıntılar ise uçağa yönelik güveni zedeliyor.

Eurofighter Typhoon ve F-16 savaş uçakları ise görünmezlik teknolojisine sahip değil. F-16 savaş uçağı yeni kitlerle modernize edilirse 4,5'uncu nesil bir uçak olabiliyor. Eurofighter, teknoloji ve kapasite bağlamında çok rollü görevler icra edebilecek iyi bir uçak. Servis tavanı yani çıkabildiği irtifa F-16’dan daha iyi. Sürat yüksek olmakla birlikte hız yakıt tüketimini yani görev süresini sınırlıyor. Karşılaştırma yapmak gerekirse Eurofighter, Fransızların Rafale uçaklarına denk bir uçak olmakla birlikte manevra kabiliyeti, servis tabanı ve sürati Rafale’den daha iyi.