Koronavirüs mutasyona mı uğradı?

Marmara Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Bilge Alpaslan Kocamemi, en büyük amaçlarından birinin, bu ölçümleri vaka sayıları ile ilintilemek ve aralarında bir korelasyon kurabilmek olduğunun altını çizen Kocamemi, "Çünkü erken uyarı sistemi için bu çok önemli ve gerçekten vaka sayısındaki artış gözlenmeden, biz atık sulardaki artışı 3-4 gün önce gözlemlemeye başlıyoruz. En büyük ümidimiz bu. Proje ekibi olarak, bir erken uyarı sistemi olup, şehirlerde bu analizlere göre lokal karantina önlemleri alınmasını ümit ediyoruz" dedi.

Koronavirüs mutasyona mı uğradı?

Türkiye'de koronavirüsün atık sulardaki varlığının araştırılması için devam eden çalışmalar sonucunda, virüsün yayılımı haritalar üzerinde gösterildi. Sonuçlara göre şu anda vaka sayılarının en yüksek olduğu iller İstanbul, Bursa ve Ankara. Mayıs ayında atık sulardaki virüsü bir anda görememeye başlayan proje ekibi, bunun nedeninin ise virüsün uğradığı mutasyon olduğunu ifade ediyor.

Marmara Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Bilge Alpaslan Kocamemi, "Mayıs ayında Türkiye genelinde virüsü görememeye başladık. 81 ildeki numunelerde, bıçakla kesilir gibi bütün analizler negatif sonuç vermeye başladı. Biz bunu çok ciddi araştırdık. Haziran, Temmuz, Ağustos aylarımız bununla geçti ve primeri değiştirdik.

N1N2 bölgesine hitap eden primere geçtik. Aynı tarihlerde, dünyada da çıkmış olan yayınlar. O tarihlerde virüste bir mutasyon olduğunu çok net gösteriyor. Biz de numunelerimizi sekans analizine gönderdik, sonuçları bekliyoruz. O mutasyonu herhalde biz de bu sonuçlarda göreceğiz. Yani biz de atık sularda bu mutasyonu çok net olarak görebildik" dedi.
ÖNE ÇIKAN VİDEO

İngiltere mutasyona karşı acil toplanıyor

İngiltere Başbakanı Boris Johnson, geçtiğimiz günlerde ülkenin güneyinde tespit edilen ve vaka sayısı hızlı bir şekilde artan mutasyona uğramış Kovid-19 türünün, nasıl kontrol edilebileceğini görüşmek için hükümeti acil toplantıya çağırdı.

BBC'ye konuşan hükümet yetkililerine göre; Boris Johnson'ın ülkenin güneyindeki bölgelere özel yeni tedbirleri açıklaması ve 4. kademe ikazı yapması bekleniyor. Johnson'ın Noel tatili için de birtakım tedbirleri duyurulması beklentiler arasında.

İngiliz Sağlık Otoriteleri ise, ülkenin güneydoğusunda tespit edilen mutasyonun hastalığın daha hızlı yayılmasına sebep olmadığını, ölüm oranlarını da artırdığına ilişkin yeterli delil bulunmadığını belirtti.

Geçtiğimiz günlerde Avam Kamarası'ndan açıklama yapan, Sağlık Bakanı Matt Hancock, Kovid-19'un mutasyona uğradığını açıklamış, bu yeni türün aşılarına karşı direnç göstereceğine dair bir delil olmadığını söylemişti. Ancak Hancock, yeni mutasyonun çok daha hızlı yayıldığını tespit ettiklerini bildirmişti.

Mutasyon olursa aşı çalışmaları etkilenir mi?

Koronavirüs aşılarının çalışma sistemi ile ilgili önemli açıklamalarda bulunan Prof. Dr. Hakan Oğuztürk, "Genel anlamda değerlendirdiğimizde bu sistem, inaktif virüslerde başak, topuz diye anılan spike proteininin vücutta bağlanacağı yerleri bir şekilde simüle edip farklı bir sistem oluşturan ve onun orijinal reseptörlere bağlanmasını engelleyecek olan bir sistemdir" dedi.

Koronavirüste meydana gelecek mutasyonların aşı koruyuculuğu üzerindeki etkileri hakkında dikkat çeken bilgiler aktaran Prof. Dr. Oğuztürk, "Covid-19'daki koronavirüsler diğer MERS ve SARS'taki koronavirüslerden %25-30 oranında farklı gen dizilimine sahip olan bir virüs grubudur. RNA virüslerinin 'Point mutasyon' dediğimiz noktasal mutasyon özelliği var. Bu noktasal mutasyonlar, virüsün genel yapısını değiştirecek karakterde değiller yalnızca küçük değişikliklere sebep olabilirler. Bu nedenle tam bir mutasyon olayı çok sık görülmeyen bir durum." dedi.

Koronavirüsün başından beri binlerce kez mutasyona uğradığını belirten Prof. Dr. Oğuztürk, sözlerine şöyle devam etti; "Bu mutasyonların hiçbiri büyük bir mutasyon olmadığı için aşı çalışmalarında bu konuda bir risk yok. Bu mutasyon genel bir mutasyon şeklinde olursa belki aşılara bir etkisi olur ancak mutasyonlar virüslerin yaşam tarzında olağan bir durum. İnfluenza virüslerinde de bu mutasyonlar oluyor ama karşılığında aşı çalışmaları her yıl güncelleniyor. Grip aşılarını hatırlatacak olursak, her yıl mutasyona bağlı olarak değişikliklere göre aşı üretilip hemen adaptif mekanizmayla yeni aşı üretilebiliyor. Koronavirüslerde de mutasyonlar böyle sık olursa ona bağlı olarak zaten gen dizilimi büyük oranda bilindiği ve alt yapı da hazır olduğu için aşılarda hemen o değişikliğe bağlı olarak çalışma yapılıp kısa sürede aşı üretilebilir. Bu nedenle, ciddi bir mutasyon olursa aşı çalışmalarında her şey sil baştan yapılmayacak. Var olan çalışmalar sayesinde kısa sürede aşıda mutasyona bağlı değişiklikler yapılabilecek. Zaten koronavirüsün ciddi bir mutasyon geçirmesi çok düşük bir ihtimal. Bunun nedeni; RNA virüslerinde de meydana gelen point mutasyonlar. Bu da beklediğimiz bir durum."

Yapılan aşı çalışmalarında bugüne kadar mutasyonun önemli bir etkisinin olmadığını belirten Prof. Dr. Oğuztürk "Bu mutasyonların hiçbiri aşı çalışmalarında başa dönecek kadar ciddi mutasyonlar değildi. Bu nedenle herhangi bir değişim olmadı. Aşı çalışmalarında virüsün genetik koduna sahip olduğumuz için bu genetik kodunda değişiklikleri rahatlıkla görebiliyoruz. Bu nedenle virüste meydana gelebilecek mutasyonlara karşı hazırlıklıyız. Virüse karşı bildiklerimiz bilmediklerimizden çok fazla. Bu nedenle küçük bir ihtimal olsa da ciddi bir mutasyon söz konusu olduğunda aşı çalışmalarında bu değişimi sağlayabilecek alt yapımız var. " dedi.