Yer altındaki zenginliğe sahip olmak için her yerde kontrolsüzce maden çıkarmaya çalışanlar nedeniyle her şey kontrolden çıkmış durumda. Gasp, yolsuzluk ve şiddet madencilerin ve ülkenin kabusu oldu.

Maden zenginliğiyle uluslararası ekonomi sahnesinde stratejik bir rol oynamaya başlayan ülke elmas üretiminde dünya dördüncü, altında ise on altıncı. Ayrıca enerji ve teknoloji için çok önemli olan kobalt, bakır ve koltan da ülkede çıkarılıyor. Kobalt özellikle pil üretiminde, bakır elektrik malzemesi üretiminde koltan ise elektronik bileşenler için kritik önem sahip.

Ülkenin ana madencilik alanları Katanga ve Kivu'da toplanmış durumda. Katanga'da kobalt ve bakır, Kivu'da ise altın ve elmas çıkarılıyor. Madencilik sektörü genel olarak ülkenin gayri safi hasılasının yüzde 18'ini karşılıyor. Ancak ülkede herkes biliyor ki Kongo'da madenciliğin büyük kısmı gayri resmi olarak gerçekleştiriliyor. Ticaretin büyük kısmı aslında kaçakçılık şeklinde yapılıyor.

Örneğin Kivu'da çok sayıda silahlı grup var ve yıllardır çatışmalar sürüyor. Sebebi ise bölgedeki altın ve elmas madenleri. Bölgeyi istila eden bu silahlı çeteler sürekli birilerini pusuya düşürüyor. Zenginliğin yanı sıra ölümün de kol gezidği bölgedeki çetelerden bazıları komşu ülkeler Ruanda ve Uganda'daki bazı yapılarla ilintili. Geri kalanı ise kendi bölgesini oluşturup korumaya çalışan çetelerden ibaret.

Bölgede gasp, adam kaçırma ve maden kaçakçılığı günübirlik sıradan olaylar haline gelmiş durumda. İşin daha da saçma yönü çeteler elde ettikleri geliri daha çok silah almak için kullanıyor. Bu da sonu gelmez bir şiddet döngüsüne neden oluyor.

Devlet bu yapılarla mücadele etmeye çalışsa da şu ana kadar bir sonuç alabilmiş değil. Bu illegal yapılardan maden alan ülkeler olduğu sürece de Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin zenginliği, laneti olmaya devam edecek. Ek olarak madenlerde çalıştırılanların çoğu çocuk. Ekim 2021'de yapılan bir araştırma koltan madenlerinde çalıştırılan çocuk sayısının 40 binden fazla olduğunu gösterdi. Yoksullukla boğuşan çocukları okulu bırakıp madenlerde yok pahasına çalışıyor. Yetişkin olanlar ise sağlıksız ortamlarda çalıştıkları için sağlık sorunları yaşıyor. Akciğer kanseri en büyük dertleri.

Katanga'da ise işler biraz daha farklı. Buralar Çinli, Kanadalı, Güney Afrikalı ve Avrupalı çok uluslu şirketler tarafından işletilen büyük madenlere evsahipliği yapıyor. Nispeten Kivu'ya göre Katanga'da işler biraz daha kontrollü olsa da burada da çok sayıda yasa ihlali var. Çocuk işçi çalıştırma da bunların en büyüğü. Demokratik Kongo Cumhuriyeti bunca mineralle zenginleşmeyi umarken sadece birkaç kişinin zenginleştiğine tanıklık ettiğimiz onlarca sahneden sadece biri.