AA Giriş Tarihi: 2025-12-19 15:43

Yapay zekâ ile üretilen sahte içeriklere dikkat! Dolandırılma riski 5 kat arttı

Visa'nın Avrupa ülkelerinde gerçekleştirdiği araştırmaya göre, yapay zekâ ile üretilmiş sahte içeriklere inanan kullanıcıların dolandırılma riski 5 kata kadar arttı. Şirketten yapılan açıklamaya göre, sahte reklamlar ve yapay zekâ ile üretilmiş dolandırıcılık içerikleri sosyal medyada hızla artıyor.

Visa'nın Avrupa genelinde gerçekleştirdiği araştırma, dijital ortamda yayılan yanlış bilgilerin, kullanıcıları dolandırıcılık girişimlerine karşı oldukça savunmasız bırakabildiğini ortaya koyarken, dolandırıcılık mağdurlarının ortalama kaybı 165 dolar oldu. Dolandırıcılık vakaları, Avrupa ekonomisine yıllık yaklaşık 9,5 milyar dolarlık zarar olarak yansıyor. Mağdurlar maddi kaybın çok daha ötesinde, duygusal stres, artan kaygı ve düşen verimlilik gibi ciddi etkilerle de karşı karşıya kalıyor. Çevrim içi dolandırıcılık vakalarının ardından yaşanan sorunları çözmek için ortalama 14 iş günü harcanıyor, bu da bir aylık çalışma süresinin yaklaşık yüzde 70'ine denk geliyor.

Kullanıcıların çevrim içi davranışları da dolandırıcılık riskinin artmasında kritik rol oynuyor. İçeriğin doğruluğunu kontrol etmeden paylaşım yapanlar, doğrulama yapanlara kıyasla iki kat daha fazla hedef alınıyor. Sadece başlıkları taramak, içeriği doğrulamadan paylaşmak veya yapay zekâ ile üretilmiş içeriklere güvenmek gibi günlük alışkanlıklar, dolandırıcılar için yeni hedefler yaratıyor. Kullanıcıların yüzde 44'ü, gerçek sandığı içeriğin, yapay zekâ ile üretilmiş olduğunu sonradan fark ettiğini söylüyor. Katılımcıların 3'te biri çoğu zaman içeriklerin sadece başlığını okuyor. Her 5 kişiden biri, içeriğin doğruluğunu teyit etmeden gönderi paylaşıyor.

Sosyal medya üzerinden gerçekleştirilen dolandırıcılık yöntemleri daha karmaşık hale geliyor. Bu durum, tüketici davranışlarını da değiştirerek ekonomi üzerinde belirgin bir etki yaratıyor. Avrupa'da yaklaşık 9 milyon kişinin, dolandırıcılığa maruz kaldıktan sonra çevrim içi alışveriş alışkanlıklarını değiştirdiği tahmin edilirken, bunun neticesinde dolandırılanların yüzde 28'i çevrim içi alışverişi azaltıyor, yüzde 4'ü ise tamamen bırakıyor.

Yapay zekâ, Visa'nın dolandırıcılığı önleme stratejisinin merkezinde yer alıyor. Visa son 30 yıldır ödemelerin güvenliğini sağlamak amacıyla yapay zekâ destekli araçlar kullanıyor. Şirket, son 5 yılda, şüpheli davranışları gerçek zamanlı tespit eden ve dolandırıcılık girişimlerini kullanıcıya ulaşmadan engelleyen akıllı, yapay zekâ destekli teknolojilere 13 milyar dolar yatırım yaptı. Kullanıcıların yüzde 33'ü, yapay zekâ tarafından üretilmiş içeriklerin sosyal medyada dolandırıcılıklarını tespit etmeyi zorlaştıracağını düşünüyor, bu durumda farkındalığın teknoloji kadar kritik bir rol oynadığını gösteriyor.

Visa'nın Türkiye'de Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) ve Habitat işbirliğiyle yürüttüğü "Dijitalde Güvendeyim" projesi, dolandırıcılığı yalnızca teknik bir güvenlik riski olarak değil, toplumsal bir sorun olarak ele alıyor. Projede eğitimler, teorik anlatımlar yerine gerçek dolandırıcılık vakalarına dayanıyor; sosyal mühendislik, oltalama kamu görevlisi taklidi gibi klasik yöntemlerin yanı sıra, yapay zekâ ile üretilen sahte ses ve görüntüler de işleniyor.

Açıklamada görüşlerine yer verilen Visa Türkiye Genel Müdürü Samile Mümin, yapay zekânın, hayatı kolaylaştırırken iş süreçlerini de dönüştürdüğünü belirtti. Mümin, dolandırıcıların artık yapay zekâ araçlarını kullanarak insanları kandırdığını ve çevrim içi kanallara olan güveni zedelediğini vurgulayarak, "Sahteyi gerçekten ayırt etmek her zamankinden daha zor ve bunun gerçek hayattaki sonucu, kaybedilen para, zaman ve güven." ifadelerini kullandı.

Bu sebeple yapay zekâ destekli inovasyona yatırım yaptıklarının altını çizen Mümin, şöyle devam etti: "Sektör genelinde iş ortaklarıyla işbirliği yapıyor, tüketicileri güvende kalmaları için gerekli bilgi ve araçlarla güçlendiriyoruz. Visa olarak son 5 yılda, yapay zeka destekli platformların geliştirilmesi de dahil olmak üzere dolandırıcılığı önlemeye yönelik 13 milyar dolarlık yatırım gerçekleştirdik. Bu yatırımlarımız sayesinde, küresel güvenlik araçlarımızla her yıl 40 milyar doların üzerinde dolandırıcılık girişimini engelliyoruz. Örneğin, 2025 Efsane Cuma döneminde bir önceki yıla kıyasla dünya genelinde yüzde 144 daha fazla dolandırıcılık girişimini tespit ettik ve durdurduk. Online dolandırıcılığı gerçekleşmeden durdurmak için çalışmalarımızı sürdürüyoruz."

Mümin, güvenlik alanındaki uzun yıllara dayanan uzmanlıklarını, "Dijitalde Güvendeyim" projesiyle toplumsal faydaya dönüştürdüklerini anlattı. Eğitimleriyle sosyal mühendislik, oltalama ve yapay zekâ tabanlı saldırı gibi yöntemleri gerçek vakalarla anlattıklarının altını çizen Mümin, "Dolandırıcılık özellikle 55 yaş üzeri bireylerde yoğun duygusal manipülasyonla karşımıza çıkan ciddi bir toplumsal sorun. Bu nedenle eğitimlerde gerçek vakaları ele alıyor ve 'Dur-Düşün-Danış' yani 3D Kuralını yaygınlaştırıyoruz. Daha güvenli bir dijital gelecek için çalışmaya devam edeceğiz." değerlendirmelerinde bulundu.