AA Giriş Tarihi: 2025-12-03 13:02

Küçük ama başarılı formül: İngiltere’de israfa ilginç çözüm

AYDA 1,29 MİLYON ÜRÜN BEDAVAYA VERİLİYOR: İngiltere'de çok sayıda ilçe ya da mahalle bazında paylaşımın yapıldığı sosyal medya platformu bulunuyor. Komşular arası bilgi alışverişi ve taleplerin yer aldığı bu uygulamalarda satılık ürün ya da bedava ürünler de bulunuyor. Bunlar arasında ikisi öne çıkıyor. Biri bilgi, yardımlaşma ve alışveriş amacıyla kullanılırken diğerinde sadece alışveriş yapılıyor. Sadece alışveriş amacıyla kullanılan uygulamadan, aylık 1,29 milyon ürün, bedavaya verilmek üzere uygulamaya yükleniyor. Bu ürünler arasında marketlerde son kullanma tarihi yaklaşan yiyecekler ve çiçekler de yer alıyor. Bu uygulamanın gönüllüleri, mahallelerindeki marketlerdeki ürünleri toplayıp uygulamaya yüklüyor, almak isteyenler ise gönüllülere mesaj atarak bir noktada buluşuyor ve ürünleri teslim alıyor. Uygulamada parayla satılan ürünler de yer alıyor. Kullanıcıların kendi eşyalarını sattığı bu bölümde ise ürünler çok ucuz fiyata alıcısını buluyor. Mahallede bilgi paylaşımı ve alışverişi için kullanılan uygulamanın da ücretsiz alma/verme ve parayla satış kısmı bulunuyor. Bu uygulamanın bir diğer özelliği ise tanınmış sosyal medya uygulamalarındaki gibi yazı, video ve fotoğrafla paylaşım yapabilmek. Bu kısımda ise kullanıcılar, başkalarının yeni sahibine vermek için sokağa bıraktığı ürünlerin fotoğraflarını paylaşarak bir yerde bulunan eşyayla ilgili bilgi verebiliyor. Başka bir uygulamada ise restoran ve kafelerdeki satılmamış ürünlerin çok düşük ücretlere veriliyor. Özellikle kafelerin saat 17.00 gibi kapandığı ülkede çoğu ürün hala tazeyken çok ucuza satılıyor ve israf önleniyor.

OKUNAN KİTAPLAR "KÜÇÜK KÜTÜPHANELERE" GİRİYOR: İngiltere'de sokağa bir eşya bırakmak da paylaşım anlayışının ürünlerinden. Kullanılabilecek durumda ancak ihtiyaç dışı eşyalar, bir notla birlikte genelde evlerin önüne bırakılıyor. "Alabilirsiniz" ya da "Beni al" notuyla bırakılan ürünler genellikle mobilya ve kitap oluyor. Herhangi bir sokakta yürüyen bir kişi, yol kenarına bırakılmış bir mikrodalga fırına, bir çift ayakkabıya, oyuncağa ve çocuk kitaplarına denk gelebiliyor. Kitaplar ise İngiltere'nin yağmurlu havasından etkilenmemeleri için "küçük kütüphane" adı verilen kutulara bırakılıyor. Öyle ki bu kapaklı kitaplıklar şehrin birçok yerinde birer sanat eseri olarak insanların karşısına çıkıyor.

BATI’DA DA TAMİR KÜLTÜRÜ YAYILSIN İSTİYORUZ: Uygulamalarda bedavaya verilen ya da sokaklara bırakılan eşyaların bir kısmı ise tamire ihtiyaç duyuyor. Burada da devreye gönüllü tamircilerin çalıştığı ve tamir eğitimlerinin verildiği "Tamir Kafe" devreye giriyor. Tamir Kafelerde amaç elektronik eşya, kıyafet ve bisiklet gibi ürünleri kullanılabilir hale getirmek, bozuk ya da kullanılmaz halde olduğu için elden çıkarılan eşyaları onarıp yeni bir kullanıcıya bağışlamak. Londra'nın 6 ilçesinde Tamir Kafe çalışmaları yapan "West Central London Fixers" adlı oluşumun kurucusu Alex Horn, hedeflerinden birinin elektronik atıkla mücadele olduğunu anlattı. Kullanılamaz duruma gelen bir elektronik aletin ilk olarak tamir edilmesi, ardından da geri dönüştürülmesi gerektiğini savunan Horn, "Daha çok tamir eğitimine odaklanıyoruz. Yardım çalışması olarak bize bağışlanan eşyaları tamir edip ihtiyaç sahiplerine veriyoruz." dedi. Horn, elektronik atığın en hızlı büyüyen atık türü olduğunun altını çizerek "Bir cep telefonu üretmek için yapılan madencilik çalışması sonucu en az 50 kilogram materyal çıkarılıyor. Bizim amacımız tüm elektronik eşyaların tamirini değil, davranış değişikliği sağlamak. Batıdaki insanların da gelişmekte olan ülkeler dediğimiz yerlerdeki gibi tamire başlamasını istiyoruz. O ülkelerde insanlar zaten mecburiyetten eşyalarını tamir ediyor." değerlendirmesinde bulundu.

AZ GİYİLMİŞ KIYAFETİ ÇÖPE ATMAK SUÇ OLMALI: Tamir ihtiyacı olmayan, kullanılabilir durumdaki ürünler ise mahalli bazdaki takas etkinliklerinde ya da kermeslerde yeni sahiplerini buluyor. Yaşadığı Londra'daki Wendell Park bölgesinde çocuk eşyası takas etkinliği düzenleyen Stefanie Stretton, "Çocuklar çok hızlı büyüyor. Bazı eşyaları hiç kullanamıyorsunuz. Hiç ya da çok az giyilmiş bu kıyafetleri çöpe atmak, dünyada olanları düşündüğümüzde suç olmalı." diye konuştu. Bölgedeki bir kilisenin salonunu takas mekanı olarak kullandıklarını söyleyen Stretton, başta sadece çocuk kıyafetleri takası yapılırken şimdi bebek arabası ve oyuncak takasına başladıklarını da belirtti. Stretton, birçok eşyanın çöpe gitmeden mümkün olduğunca kullanılmasını amaçladıklarını da ifade ederek "Çocuklar, hoppala gibi eşyaları 6 aydan fazla kullanmıyor. Dünyadaki tüm çocuklar yeni hoppala alırsa bu kadar hoppalayı ne yapacağız? Neredeyse yeni bir ürünü çöpe mi atacağız yoksa çocuk bekleyen ve 6 ay boyunca onun keyfini çıkaracak bir arkadaşımıza mı vermeliyiz?" diye sordu. "Yenisini satın almak yerine etrafımızda zaten bulunan eşyaları kullanmak sürdürülebilir bir durum." diyen Stretton, birçok ülkede ailelerin yeni çocuk eşyasına ulaşmakta zorlandığını dile getirdi. Çalıştığı kilisenin etkinliklerde kullandığı yiyecek ve eşyaların da ikinci el olarak satın alındığını, son kullanma tarihi yaklaşan yiyeceklerin ise ucuza ya da ücretsiz alınarak ikram edildiğini anlatan Stretton, takas etkinliğinde bu hafta geçmişte kendi bağışladığı çocuk kıyafetlerini yeniden gördü. Çocuklarına ait kıyafetleri alan kişilerin şimdi de başka çocuklara bağışlamak için geri getirdiğini söyleyen Stretton, takas etkinliğinin bazen de acil ihtiyaçlarla hizmet ettiğini kaydetti. Stretton, buna örnek olarak kilise salonu yanındaki parkta oynarken üzeri kirlenen, kıyafeti yırtılan ya da altına kaçıran çocukların bağışlanan kıyafetlerden alarak oyunlarına devam etmesini gösterdi.

NÜFUSUN YÜZDE 48'İ SOSYAL MAĞAZALARDAN ALIŞVERİŞ YAPIYOR: Ülkede yardım kuruluşlarına yapılan eşya bağışlarının satışa sunulduğu 11 binden fazla mağaza bulunuyor. Bu tür sosyal mağazalarda genellikle kıyafet, oyuncak, ayakkabı ve dekoratif ürünler satılsa da bazılarında mobilya ve mutfak eşyası satışı da bulunuyor. Galler ve İngiltere'de nüfusun yüzde 48'i çok ucuza kaliteli ve kullanılabilir durumda eşyanın satıldığı bu mağazalardan alışveriş yapıyor. Mağazalar sadece ihtiyaç sahiplerine hitap etmiyor, kısa süreli kullanımlarda gerekli kostüm, mayo, gece kıyafeti gibi ürün arayanlar da bu mağazalara uğruyor. Sosyal mağazalar son yıllarda ise sosyal medyanın radarına girdi. İkinci el maceralarını anlatan çok sayıda kullanıcı, İngiltere'nin sosyal mağazalarında hazine arıyor.