Haber Merkezi Giriş Tarihi: 2025-12-13 01:58 Güncelleme Tarihi: 2025-12-13 03:52

Baykar'ın yeni nükleer girişimi! TMRS'nin anlamı büyük dikkat çekti

Baykar Yönetim Kurulu Başkanı Selçuk Bayraktar, Take Off İstanbul 2025 girişimcilik zirvesinde ilk kez kamuoyuna duyurduğu TMRS’nin adının, Türk tarihinin sembol isimlerinden Tomris Hatun’dan geldiğini açıkladı.

TMRS (Türkiye Modüler Reaktör Sistemleri), Baykar’ın Cezeri, Fergani ve Cevheri gibi tarihsel ve bilimsel figürlerden ilham alan girişim isimlendirme geleneğini nükleer enerji alanına taşıyor. M.Ö. 6. yüzyılda Pers Kralı Keyhüsrev’e karşı kazandığı zaferle bilinen Tomris Hatun, girişime hem tarihsel hem de sembolik bir güç atfediyor.

Bayraktar, TMRS’nin arkasındaki temel motivasyonu, yapay zekâ ve yüksek bilgi işlem altyapılarının tetiklediği devasa enerji talebiyle açıkladı. Veri merkezleri, yapay zekâ işlem kümeleri ve yüksek performanslı hesaplama altyapılarının enerjide yeni bir ölçeğe geçtiğine dikkat çeken Bayraktar, “Eğer ciddi bir bilgi işlem gücünüz olacaksa, bu gücü sürekli ve güvenilir şekilde besleyecek kaynağa da sahip olmanız gerekiyor; bu da nükleer enerjiyi kaçınılmaz olarak masaya getiriyor.” yaklaşımını vurguluyor.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar’ın geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamalara göre Baykar, TMRS çatısı altında 40 megavat gücünde, modüler bir nükleer reaktör prototipi üzerinde çalışıyor.

Bu güç seviyesi, SMR (small modular reactor) sınıfının alt segmentine işaret ediyor. Hem savunma sanayiinin yüksek güvenlikli enerji ihtiyaçları hem de sanayi ve kritik altyapıların beslenmesi gibi alanlarda kullanılabilecek kompakt reaktör konsepti, TMRS’yi küresel trendle uyumlu bir noktaya yerleştiriyor.

Türkiye, 2050’ye kadar elektrik üretiminin yüzde 10–15’ini nükleer kaynaklardan karşılamayı hedefliyor. Akkuyu başta olmak üzere en az üç büyük nükleer santral ve toplamda 12 reaktör devreye alınması planlanırken, buna ek olarak 5 gigavatlık küçük modüler reaktör kapasitesi de ulusal strateji içinde yer alıyor. Bu çerçevede TMRS, yalnızca bir özel sektör girişimi değil, aynı zamanda Türkiye’nin orta–uzun vadeli enerji güvenliği ve enerji arz çeşitliliği politikalarıyla da örtüşen stratejik bir teknoloji platformu olarak görülüyor. Türkiye’nin bu alanda Bill Gates’in girişimi TerraPower ile yürüttüğü temaslar da, SMR ekosisteminde çok aktörlü bir gelecek perspektifine işaret ediyor.

Küçük modüler reaktörler, geleneksel büyük nükleer santrallere kıyasla daha kompakt tasarımları, daha düşük ilk yatırım maliyetleri, modüler üretim ve montaj imkânlarıyla öne çıkıyor. Çoğunlukla fabrika ortamında üretilip sahada modüler biçimde birleştirilmeleri, projelerin daha kontrollü ve kademeli şekilde devreye alınmasına fırsat veriyor. 300 megavat ve altındaki güçleriyle yalnızca elektrik üretiminde değil; bölgesel ısıtma, hidrojen üretimi, ileri sanayi prosesleri ve deniz suyu arıtma gibi alanlarda da kullanılabilen SMR’ler, enerji dönüşümünün yeni nesil araçları arasında gösteriliyor. TMRS, yaklaşık bir yıllık geçmişe sahip son derece genç bir nükleer girişim. Türkiye’de nükleer mühendislik, reaktör teknolojileri ve yakıt döngüsü gibi alanlarda sınırlı ama büyüyen bir bilgi birikimi bulunuyor. Baykar, bu yüzden TMRS’nin ilk safhasını “insan kaynağı ve entelektüel altyapı inşası” olarak kurguluyor. Selçuk Bayraktar, TEKNOFEST kapsamında düzenledikleri reaktör tasarım yarışmalarına büyük ilgi olduğuna dikkat çekerek, 100’ün üzerinde gencin reaktör tasarlamak için başvuru yaptığını, asıl hedeflerinin bu alanda çalışacak yeni nesil nükleer mühendisleri, fizikçileri ve sistem tasarımcılarını yetiştirmek olduğunu vurguluyor. Baykar’ın nükleer odaklı TMRS girişimi, grubun genel teknoloji vizyonunun yalnızca bir parçası. Uzay alanında faaliyet gösteren Fergani, kısa süre önce Türkiye’nin ilk yörünge transfer aracı FGN-TUG-S01’i yörüngeye yerleştirmiş, hibrit motorunu uzayda başarıyla ateşlemiş ve aracı 530 kilometrelik dairesel yörüngeden 720 kilometre zirve irtifalı eliptik yörüngeye taşımayı başarmıştı.

Bu görev kapsamında Fergani küp uydusu FRG-10D1 de yörünge transfer aracından başarıyla ayrıldı. Tüm bu adımlar, Selçuk Bayraktar’ın “Uluğ Bey Küresel Konumlama Sistemi” olarak tanımladığı, Türkiye merkezli bir uydu konumlama altyapısının ilk adımları olarak değerlendiriliyor. Fergani Uzay, önümüzdeki 5 yıl içinde 100’ün üzerinde uyduyu uzaya göndermeyi hedefliyor. Baykar ve Türkiye’nin uzay vizyonu, yalnızca uydu ve reaktör teknolojileriyle sınırlı değil. Somali’de inşası süren ve Türkiye’ye tahsisli 30x30 kilometrelik sahada kurulacak uzay istasyonu/fırlatma üssü, bu vizyonun en kritik bileşenlerinden biri olarak öne çıkıyor. Okyanus kıyısındaki stratejik konumu sayesinde, Türkiye bu üs üzerinden uzaya bağımsız çıkış kabiliyeti elde etmeyi planlıyor. Baykar’ın 50 tonluk bir fırlatma sistemi üzerinde çalıştığı, bu sistemin Roketsan’ın faaliyetleriyle birlikte Somali’deki uzay limanından kullanılmasının hedeflendiği ifade ediliyor. Baykar cephesi, TMRS ve Fergani gibi girişimlerin yalnızca savunma odaklı bir vizyonun değil, yüksek teknoloji ihracatından elde edilen kaynaklarla enerji, uzay ve altyapı alanlarında bağımsızlık hedefleyen daha geniş bir stratejinin parçası olduğunu vurguluyor. Nükleer enerji, küçük modüler reaktörler, küresel konumlama sistemi ve bağımsız fırlatma kapasitesi; Baykar’ın önümüzdeki dönemde yalnızca savunma sanayinde değil, enerji ve uzay ekosisteminde de Türkiye’nin oyun kurucu aktörlerinden biri olmayı hedeflediğini gösteriyor.