TÜFE ne demektir?

TÜFE ne demektir?

İDRİS GÜNAYDIN

Eğer insan Allah’tan korkmuyorsa hükümete ve geçmiş hükümetlere söver de söver. Veriştirir de veriştirir. Nitekim veriştiren yok mu? Ya söven? 

Adamın biri. Kelli felli mi aynen öyle. Bir yerde toplantı halindeyiz. “(TÜFE)ye göre” der gibi bir laf çıktı birinin ağzından. Aman Allah’ım! Bu kelli felli adamın ağzından bir küfür çıktı ki! “Bilmem neresine soksun TÜFE’yi dedi. Gıda ürünleri yok, az kullanılan malları doldurmuşlar. Onun için enflasyon az çıkıyor.” 

Merak ettim araştırdım. Bu Tüfe nedir? Türkiye İstatistik Kurumundan (TÜİK) yapılan açıklamaya göre her yıl fiyat derlenen yerleşim yerleri ve iş yerleri, endeks sepetinde yer alan ürünler ve ağırlıkları ile ürünlerin tanımları güncelleniyor. Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) sepeti ve ağırlıkları ile açıklanan değişim oranları tek birey ya da belirli bir gelir grubuna ait olmayıp, ülke ortalamasını ifade ediyor. En çok satış yapan firmalardan fiyat derlemesi amaçlanıyor.

2019 Yılından itibaren Gelir İdaresi Başkanlığından (GİB) iş yerlerine ait ciro verilerinin elde edilmesi ile perakende mal ve hizmet sektöründe yer alan iş yerleri için ciro değerleri kullanılarak iş yeri örneklemi yapılıyor.

Her yıl aralık ayında en güncel ciro verileri incelenerek, il bazında fiyat derlenen iş yerleri gözden geçiriliyor.

Perakende mal ve hizmet sektöründe yer alan iş yerlerinin il bazında ciro büyüklükleri esas alınarak tüketicilerin o ilde yoğun olarak tercih ettiği, en çok satış yapan zincir ve yerel firmalardan fiyat derlemesi amaçlanıyor.

 2022 yılında TÜFE’de 81 ilin tamamı ve 226 ilçe kapsamında 27 bin 261 iş yeri ve 4 bin 274 konuttan (kira), 409 madde, 904 madde çeşidi için her ay yaklaşık 560 bin 392 fiyat derlenecek. Her yıl aralık ayında yapılan güncellemede, ağırlığı artan mal ve hizmetler endeks sepetine dahil edilirken, ağırlığı azalan ürünler sepetten çıkarılıyor.

 Güncellemeye göre sepete giren yeni madde olmadı. 

Sepetten çıkan maddeler ise mısırözü yağı, diğer bakliyat (kuru barbunya) kayısı, kiraz, yeşil soğan ve kanepe (üçlü) olarak belirlendi. 

Ayrıca “elektrik ücreti” “sigara” “otomobil (dizel)” “otomobil (benzinli)” “otoban geçiş ücreti” “cep telefonu görüşme ücreti”, “şehirler arası tren ücreti”, “sıcak içecekler (servis edilen)”, “Magazin ve dergi”, “yurt içi bir hafta süreli tutar”, ve “otel ücreti” maddeleri altında kapsanan madde çeşitleri değiştirildi ve madde çeşit ağırlıkları güncellendi.” 

Buradan anlaşılıyor ki; bir devlet, ister bugünkü yöneten yöneticilerin tanzim ettiği olsun isterse önceki yöneticilerin yönettiği ülke olsun; mutlaka bir kalıba dökülmüş yapısı vardır ve onda değişiklik yapılır ama yok edilemez. Değişiklikte de ekmek, su gibi temel maddeler sepetten çıkarılamaz. 

Şimdi hükümete söven o adama dönelim. Bu ülkenin yönetiminde olan herkesin şimdi o adama sövmesi reva değil midir? Ama inanan insan eleştirse de sövmez. 

Tüfe denilen Tüketici Fiyat Endeksi kişinin keyfine göre değişmez. Devleti yöneten bürokratın da, memurun da, vekilin de, bakanın da, cumhurbaşkanının da bir vicdanı var. Biri vicdanını karalasa da hepsi mi karalar? 

Adama acıdım sonra. Kelli felli olmak, toplumun saygı duyduğu bir makamı işgal ediyor olmak, kemiği olmayan dile hükmetmeyi sağlamıyor.  

Ne oldu? 

 Bir kadın başörtü takmış, hükümete veryansın ediyor. Deprem bölgesinde aç bırakıldıklarını söylüyor. Utanma mı? Yok. 

Allah korkusu mu? Nerede? 

Nasıl olsa imanı olmayana her yol serbest. Vur babam vur. Toprağın altından iskelet sesi geliyor. Vesselam