Türk denizaltılarının deniz altında kalma süresi 5 günden 90 gün gibi rekor bir süreye çıkarılıyor. Türk mühendislerinin üzerinde çalıştıkları sıkıştırılmış karbondioksit kullanan güç üretim sistemi, hayata geçtiğinde TSK envanterine kayıtlı denizaltılarda snorkelsiz su altında kalma süresi nükleer denizaltılar seviyesine çıkacak.

Teknopark İstanbul'da faaliyet gösteren İdealab, karbondioksit gazını kullanarak oluşturduğu yenilikçi güç üretim sistemi ile geleneksel motor sistemlerine göre daha verimli ve yüksek yoğunluklu bir güç üretimi sağlıyor. Sisteminin denizaltılara uyarlanmasıyla denizaltıların suyun altında kalma süresi katlanarak artacak.

AMERİKA DA ÇALIŞIYOR Türkiye son olarak Almanya'dan aldığı sistem yakıt hücresi ile çalıştığı halde snorkelsız olarak 15 gün sualtında kalabiliyor. Nükleer reaktör ile çalışan denizaltıları ise sadece ABD ve Rusya gibi ülkeler üretebiliyor. Nükleer yakıt kullanan bu denizaltılar 3 ay denizin altında kalabiliyor.

İdealab tarafından üretilecek güç sistemi ise nükleer yakıta eşdeğer bir enerji sağlayarak 90 gün su altında kalmayı sağlayacak. 15 bin kilometre menzile sahip olacak bu sistem ile Türkiye stratejik bir güç kazanarak bu alanda sınıf atlayacak. Karbondioksit gazını kullanan güç sistemleri üzerinde Amerika, Almanya ve Güney Kore gibi ülkeler de yoğun olarak çalışıyor. Amerika Enerji Bakanlığı ve ünlü motor üretici firmalara 6 yıl sürecek pilot uygulamalar için fonlamalarını en yüksek seviyelerde sürdürüyor. Buna karşın Türkiye bu alanda daha önde yol alıyor.

25 KAT DAHA AZ YER AVANTAJI SAĞLIYOR Sistemin en önemli özelliği normal motor ve güç sistemlerine göre 25 kat daha az yer kaplaması. Sağlanan bu avantaj denizaltılar için çok kritik özelliğe sahip.

Torpido büyüklüğü kadar bir alana kaplayacak sistem snorkelsiz dalma süresini 90 güne çıkartmasının yanında, 15 bin km menzil, yüksek nitelikli iş gücü istihdamı ve ihracat imkanlarını da sağlaması açısından kritik öneme sahip. Sistem Bin 200 metrelik derinliklerdeki basınca dayanabiliyor.

DERİNLİKLERE SESSİZLİK KATACAK Denizaltılarda en stratejik noktalardan biri ses yayınımı. Dizel motorun sesi 2 bin kilometreden duyuluyor. Karbondioksit yakıt ile çalışan güç düzeni ise sesi 20'da bire indiriyor. İdealab Operasyon Müdürü Hayri Özturan "Denizaltı suyun üzerine çıktığı zaman hemen hedef oluyor.

Suyun altında kaldığı sürece stratejik bir silah. Denizaltının oluşturduğu ses yayınımı ise tespit edilebilirlik açısından hayati öneme sahip" diye konuştu.

Türk mühendislerinin geliştirdiği güç sistemi, buharlı üretim yapan sistemlere benzerlik gösteriyor. Buhar yerine karbondioksit gazı kullanılan sistem, gaz 'süper kritik bölge' olarak adlandırılan alanda bir pompada sıkıştırılıyor. Sonra bir ısıtıcı vasıtası ile basınçlandırılmış gaz ısıtılıyor.

Donanma Komutanlığı Gölcük Tersane Komutanlığı'nın 1975 yılından bu yana denizaltı inşasında edindiği tecrübe, bilgi ve birikimi ile Yeni Tip Denizaltı Projesi kapsamında 'Reis' sınıfı denizaltıları gerçekleştirmek için çalışmalarını sürdürüyor.

Projenin ilk denizaltısı olan 'Piri Reis'in yapımı 2020 yılında tamamlanacak.

'Piri Reis'in ardından aynı sınıfa ait 5 denizaltı daha 2025 yılı sonuna kadar teslim edilecek.

Reis sınıfı denizaltılar, Deniz Kuvvetleri'nin denizlerin altındaki gücüne güç katacak.

Donanma Komutanlığı Gölcük Tersanesi Komutanlığı'nda yeni tip denizaltı inşa projesi ve denizaltılar için batarya üreten fabrika tanıtıldı.

1926 yılında kurulan Gölcük Tersanesi'nde birçok yardımcı sınıf gemi, refakat muhribi, hücumbot, yüzer havuz, çıkarma gemisi, sahil güvenlik botu, fırkateyn olmak üzere irili ufaklı yüzlerce gemi inşa edildi.

Federal Almanya'da inşa edilen Atılay, Saldıray ve Batıray'ın denizaltılarından sonra 1975 yılında ilk kemere kaynağı Gölcük Tersanesi Komutanlığı'nda yapılan Yıldıray denizaltısı 1981 yılında tamamlandı.

1990 yılında 'Ay' sınıfı denizaltılardan 'Doğanay' ve 'Dolunay'ın inşaları tamamlandı.

1993-1999 yılları arasında 'Preveze' sınıfı denizaltıların inşasını gerçekleştiren Gölcük Tersanesi, 2000 yılında başlattığı 'Gür' sınıfı denizaltı inşa projesini 2008 yılında başarıyla tamamladı.

Gölcük Tersanesi geçtiğimiz yıldan itibaren ise yeni tip denizaltı projesi kapsamında 'Reis' sınıfı denizaltıların inşasını gerçekleştirmek için çalışmalara başladı.

'Piri Reis' denizaltısı 2020 yılında teslim edilecek.

Daha sonra 2015 yılına kadar her yıl bir denizaltı daha teslim edilerek toplam 6 denizaltılık proje tamamlanacak.

'Piri Reis' denizaltısının teknesi yapılırken, geminin mühendisleri arasında bir kadın subay da bulunuyor.

Gemi inşa mühendisi Yüzbaşı Özen Masat projede görev alarak, çalışmaları takip ediyor.

Gölcük Tersanesi Komutanı Tuğamiral Aydın Eken, yeni tip denizaltı inşaası ile ilgili şu bilgileri verdi:

"1975 yılından itibaren denizaltılarımızın inşasını başarıyla gerçekleştiren ve inşa ettiği denizaltıların bakım-tutum ve idamesini sağlayan tersanemiz, sahip olduğu altyapı, tecrübe ve bilgi birikimi ile önümüzdeki dönemde Yeni Tip Denizaltı İnşa Projesi kapsamında Reis sınıfı denizaltıların inşasını gerçekleştirecektir.

Yeni Tip Denizaltı Projesi kapsamında inşa edilecek olan gemiler, daha önce Gölcük Tersanesi Komutanlığı'nda inşa edilen denizaltılardan farklı olarak otomatik kaynak teknolojilerinin kullanımına uygun bir yöntemle inşa edilecektir.

'Dikine İnşa' yöntemi olarak adlandırılan bu yöntemle, mukavim tekne sacı ve ona içeriden destek veren kemereler biri yaklaşık 3 metre boyunda yüzükler şeklinde imal edilmekte, daha sonra çevrilip yine otomatik kaynak makineleri ile uç uca birleştirilmek suretiyle geminin teknesini oluşturmaktadır.

Bu uzun silindirik yapının başı ve sonu küresel perdeler ile tamamlanmakta, su geçirmez ve basınca dayanıklı mukavim tekneyi oluşturmaktadır.

Mukavim tekne haricinde, geminin üst güverte, yelken, dalma sarnıçları ve mukavim teknenin içerisindeki iç blokları da donatıldığında geminin çelik teknesi ortaya çıkmaktadır.

Ayrıca, mukavim teknenin bütünlüğü açısından, denizaltı gemisinde ana cihaz sistemlerin montajı ve donatım faaliyetleri mukavim tekne ana parçalarını birleştirmeden önce tamamlanmaktadır."

YENİ PROJİ İÇİN TERSANE MODERNİZE EDİLDİ Tuğamiral Aydın Eken, Yeni Tip Denizaltı Projesi öncesinde tersanede yapılan hazırlıklarla ilgili olarak, şu bilgileri de verdi:

"Yeni Tip Denizaltı Projesi kapsamında inşa edilecek olan gemiler, otomatik kaynak teknolojilerinin kullanımına uygun yeni bir yöntemle inşa edilecektir.

Entegrasyonun tamamlanması sonrasında yeni kazanılan kabiliyetlerin uygunluğunun test edilmesi ve inşa hattı iş akışının tecrübe edilebilmesi maksadıyla bir adet test bloğu üretilmiştir.

Denizaltı inşa fabrikası üretim hattında inşa edilecek olan 6 adet geminin mukavim tekne inşa ve donatımı gerçekleştirilecektir.

Mukavim tekne inşa hattında görev yapacak personelimizin, üretim süresince ortaya çıkacak kaynak gazı faktörlerinden olumsuz etkilenmemesi, ideal sıcaklık ve havalandırma şartlarında görev yapması birinci önceliğimizdir.

İlaveten, inşa hattındaki otomatik kaynak sistemlerinin, üretim kalitesi açısından ideal sıcaklıklarda ve ortam şartlarında çalıştırılması gereklidir.

Bu kapsamda, denizaltı inşa fabrikası proje başlangıcında modernizasyona tabi tutulmuş; ısıtma, havalandırma, kaynak gazı dağıtım, elektrik/su tesisatı, vakumlu emme sistemi gibi birçok sistemin personel sağlığı, iş güvenliği ve üretim kalitesi açısından istenen özelliklere erişmesi sağlanmıştır."

BATARYALAR GÖLCÜK'TE ÜRETİLECEK Yeni Tip Denizaltı Projesi kapsamında denizaltında kullanılacak bataryaların da Gölcük'teki fabrikada üretileceğini ifaden eden Tuğamiral Aydın Eken, şöyle konuştu:

"Denizaltı gemilerine dalmış durumda ihtiyacı olan gücü sağlayan, içerisinde bulundurduğu bataryalardır. Bir fikir vermesi açısından, klasik bir denizaltının ağırlığının yüzde 10'undan fazlasını bataryaların oluşturduğunu ifade etmek isterim.

Bundan önceki denizaltı inşa projelerimizde olduğu gibi, Yeni Tip Denizaltı Projesi kapsamında inşa edilecek olan gemilerimize de dalmış durumda güç veren bataryaları Gölcük Tersanesi Komutanlığı bünyesindeki Denizaltı Batarya Fabrikası'nda imal edeceğiz.

Bu kapsamda, batarya fabrikası üretim hattının da mukavim tekne üretim hattına benzer şekilde modernizasyon ve düzenleme çalışmaları tamamlanmıştır.

Yeni Tip Denizaltı Projesi kapsamında inşa edilecek Reis sınıfı denizaltılarımız, bataryalarına ilave olarak, bünyesindeki yakıt hücreleri ile enerji ihtiyaçlarını karşılayabilecek, dolayısıyla su üstüne çıkmaksızın daha uzun süre görev yapabilecektir.

Bu kapsamda, yeni kazanılacak bu kabiliyete ilişkin gerekli altyapı hazırlıkları da devam etmektedir.

Teknik altyapıya ilave olarak, denizaltı inşası gibi önemli ve kritik bir faaliyette en önemli faktör olan yetişmiş iş gücünün proje kapsamında ihtiyaç duyulan eğitim faaliyetleri tamamlanmaktadır.

Gölcük Tersanesi Komutanlığı olarak önceki projelerden elde edilen tecrübe ve bilgi birikiminin aksaksız ve sürekli güncellenerek Yeni Tip Denizaltı Projesi faaliyetlerine aktarılması en önemli hedefimizdir."

İLK DENİZALTI PİRİ REİS Tuğamiral Aydın Eken, Yeni Tip Denizaltı Projesi'nin ilk denizaltısı olan 'Piri Reis' ile ilgili olarak, "Yeni Tip Denizaltı Projesi'nin ilk gemisi olan Piri Reis denizaltısının ilk kaynak töreni 8 Ekim 2015 tarihinde gerçekleştirilmiş ve mukavim tekne inşasına fiili olarak başlanmıştır.

Birinci gemi olan Piri Reis denizaltısının inşa başlangıç tarihinden itibaren 62 ay sonra teslim edilmesi planlanmaktadır.

İlk geminin inşa faaliyetlerine devam edilirken, 12'şer ay ara ile diğer gemilerin mukavim tekne inşa ve donatımı da gerçekleştirilecektir. Proje ile Türk Deniz Kuvvetleri envanterine, sahip olduğu Havadan Bağımsız Tahrik (HBT) sistemi ile en önemli silahı olan gizlilik özelliğini büyük oranda artıran yeni nesil denizaltıların girmesi hedeflenmiştir.

Su altında şnorkel seyri yapmak zorunda kalmaksızın uzun süreler kalabilen Reis sınıfı denizaltılar, Türk Deniz Kuvvetleri'nin denizlerin altındaki gücüne güç katacaktır.

Gölcük Tersanesi Komutanlığı olarak değerlendirildiğinde ise, dünya üzerinde denizaltı inşa kabiliyetine sahip olan 16 ülkeden birisi olarak bu alanda sahip olunan tecrübe ve bilgi birikiminin güncellenerek artırılması ve bu vurucu gücü inşa etmenin haklı gururu ile somutlaşması sağlanacaktır" diye konuştu.

HAVADAN BAĞIMSIZ TAHRİK SİSTEMİ Gemi İnşa Başmühendisi Yüksek Mühendis Albay Bahadır Barıtcı ise "8 Ekim 2015 tarihinde Piri Reis denizaltısının inşa faaliyetlerine başlanmıştır.

Birinci denizaltı olan Piri Reis'in inşa başlangıç tarihinden itibaren 62 ay sonunda donanmamıza teslim edilmesi planlanmaktadır.

Proje kapsamında inşa edilecek diğer denizaltıların 12'şer ay faz farkı ile inşalarına başlanması ve her geminin inşa başlangıcından 62 ay sonra teslim edilmesi planlanmaktadır.

Yeni Tip Denizaltı'nın daha önce inşa edilmiş denizaltılardan en büyük farkı Havadan Bağımsız Tahrik Sistemi'ne sahip olmasıdır.

Havadan Bağımsız Tahrik Sistemi yakıt pili teknolojisini kullanarak, denizaltı bünyesinde bulunan hidrojen ve sıvı oksijenin tepkimesi sonucunda havaya ihtiyaç duymadan enerji üretmektedir.

Bu sayede denizaltının satıha çıkmadan harekat yapma imkanı büyük ölçüde artmaktadır.

Ana tahrik sistemi 2 adet dizel Jeneratör, 1 adet Siemens Permasyn ana motor ve Siemens yakıt pilinden oluşmaktadır

Projede yerli yüklenici olarak STM, Aselsan, Havelsan, Ayesaş, Mılsoft, Koç Bilgi Sistem ve TÜBİTAK görev almaktadır" dedi.

(Haber7)