2018 yılında İtalyan bilim insanları Science dergisinde yayınlanan "Mars'ta buzul altı sıvı suyun radar kanıtı" başlıklı makalede Mars'ın güney kutbunda buzulunun altında hapsolmuş sıvı su olduğu teorisini ortaya atmışlardı.

Araştırma ekibi bu sonuca, Avrupa Uzay Ajansı (ESA) tarafından gönderilen ve Mars'ın yörüngüsende 18 yıldır görevini başarıyla sürdüren Mars Express uydusundan gelen, Mayıs 2012 ile Aralık 2015 arasındaki radar verilerini analiz ederek ulaşmıştı.

Hatta o dönem araştırmacılar bu keşfi "Bunu Mars'ta sabit bir sıvı su kütlesi olarak yorumluyoruz" şeklinde yorumlamıştı.

Suyun yaşam üzerindeki etkisi nedeniyle bu araştırma bilim dünyasında çok tartılmıştı. Çünkü çoğu bilim adamı, Mars'ta eskiden su olduğu konusunda hemfikir olsa da geride kalan H2O'nun tamamın buz olduğu tahmin ediliyor.

Bu hafta yayınlanan bir araştırmada ise 2018 yılındaki bu araştırmaya atıfta bulunurak Mars'ta su kütlesi olabileceği teorisinin doğru olmayabileceğini söyleyerek yeni bir tartışma başlattı.

Nature Astronomy dergisinde "Mars'ın Güney Kutbu Altındaki Parlak Radar Yansımalarını Sıvı Su Olmadan Açıklamak" başlığıyla yayınlanan bu çalışma, 2018 bulgusuna alternatif bir açıklama sunuyor.

Çalışmanın arkasındaki ekip, atmosfer, su buzu, karbondioksit buzu ve bazalt olmak üzere dört malzemeden oluşan bir katman simülasyonu oluşturdu ve katmanların elektromanyetik radyasyonla etkileşimini simülasyon üzerinden ölçtü.

Fakat araştırmacılar bu simülasyonda sıradan kaya ve buz katmanlarının daha önce suya atfedilen aynı radar sinyallerinin çoğunu üretebileceğini gösterdi.

Cornell Üniversitesi'nden gezegen bilimci Dan Lalich ve meslektaşları, hepsi Mars'ta bol olduğu bilinen düz kaya, su buzu ve karbondioksitli buz katmanlarının radyo dalgalarını nasıl yansıttığını hesaplamış oldu. Çalışmanın baş yazarı Lalich, 'Oldukça basit bir analizdi' dedi.

Lalich, farklı kaya ve buz katmanlarından gelen bireysel radar sinyallerinin, katmanlar belirli bir kalınlıkta olduğunda bir araya geldiğini söyledi. Bu durum ise bir uzay aracı üzerinde bulunan araçlar tarafından algılanan daha güçlü bir sinyal üretiyor. Ancak bu aletler, bir katmandan gelen bir radyo dalgası ile birden çok katmanın sonucu olan bir radyo dalgası arasındaki farkı her zaman ayıramıyor. Bu nedenle 2018 yılında çalışmayı yürüten ekip verileri yorumlarken yanılmış olabilir.

Bu sonuçlar, Mars'ta sıvı su olamayacağının kesin kanıtı değil. Tempe'deki Arizona Eyalet Üniversitesi'nden gezegen bilimcisi Aditya Khuller, yeni bulgunun 'makul bir senaryo' olduğunu söyleyerek; "Bilim insanları Kızıl Gezegenden çok daha fazla veri elde edene kadar, Mars'ta sıvı suyun gerçekten var olup olmadığını bilmek zor olacak. Bu noktada açık fikirli olmak önemli' dedi.