Haber Merkezi Giriş Tarihi: 2025-12-25 15:03

Yönünü değiştirdi mi? Dev asteroid hakkında son gelişme

Tehdit insanlık için acil veya katastrofik değil, ancak bilim dünyasını teyakkuzda tutacak kadar ciddi. Gezegensel savunma ağı, alışılmadık bir senaryo tespit etti: Dünya'yı hedef almayan ancak yedi yıl içinde Ay ile çarpışma rotasına girebilecek bir asteroit. Büyük bir bina ile kıyaslanabilecek büyüklükteki bu nesnenin, NASA'nın güncel hesaplamalarına göre 22 Aralık 2032 tarihinde Ay'a çarpma olasılığı %4,3. Daha önce bu oran yüzde 4'tü. Başlangıçta yörünge modelleri Dünya'ya çarpma ihtimalini de küçük bir risk olarak göstermiş ve Uluslararası Asteroit Uyarı Ağı protokollerini harekete geçirmişti. Ancak yapılan ileri gözlemler Dünya riskini tamamen ortadan kaldırırken, rotanın doğal uydumuzla kesiştiğini ortaya koydu.

Gözler 2026 Yılında Dünya'ya Yakın Nesne Araştırmaları Merkezi Direktörü Paul Chodas, bu olasılığın dinamik olduğunu vurguladı: Yeni veriler elde edildikçe ihtimal sıfıra düşebilir veya daha da yükselebilir. Mevcut zorluk, sadece yörünge değil, asteroidin kütlesi, yoğunluğu ve iç yapısı gibi fiziksel özelliklerinin henüz tam olarak bilinmemesidir. 2026 yılında, James Webb Uzay Teleskobu sayesinde yapılacak gözlemler bu belirsizliği giderecek. Bu gözlemler çarpma olasılığını 0'lara çıkarabilir ya da riski tamamen saf dışı bırakabilir.

Tunguska Etkisi Ama Ay Yüzeyinde 2024 YR4, boyut olarak 1908 yılında Sibirya'da binlerce kilometrekarelik ormanı yok eden Tunguska olayından sorumlu asteroit ile benzer kategoride. Temel fark ise şu: Bu nesne Dünya nüfusu için bir tehlike arz etmiyor. Yine de Ay'a çarpması modern çağda eşi benzeri görülmemiş bir olay olurdu. Gökbilimciler, bu çarpışmanın altı milyon ton TNT'ye eşdeğer bir enerji açığa çıkaracağını ve yaklaşık bir kilometre çapında bir krater oluşturacağını tahmin ediyor. Dikkat çekici bir diğer veri ise çarpışmanın ? ihtimalle Ay’ın görünen yüzünde gerçekleşecek olması. Eğer bu gerçekleşirse, özellikle Hawaii veya ABD'nin batı kıyısı gibi bölgelerden teleskoplarla çarpışma anındaki parlama izlenebilecek.

Uzay Altyapısı Tehlikede mi? Uzmanlar için asıl endişe Ay yüzeyindeki hasar değil, çarpışma sonrası oluşacak enkaz bulutu. Fırlayan materyallerin bir kısmı Dünya'ya yakın uzay boşluğuna yayılabilir. NASA mühendislerine göre, bu parçaların uyduların veya gelecekteki insanlı görevlerin bulunduğu yörüngelere ulaşma ihtimali %1. Bu düşük bir oran gibi görünse de kritik uzay altyapıları için gerçek bir risk teşkil ediyor.

Masadaki Planlar Çarpma olasılığı düşük kalsa da uzay ajansları seçenekleri incelemeye başladı. Bunlar arasında, aylar öncesinden müdahale ederek asteroidi bir kinetik çarpma aracıyla saptırmak veya nükleer bir cihazla parçalamak gibi seçenekler bulunuyor. Ancak bu tür bir müdahale, nesnenin yapısının çok hassas bir şekilde bilinmesini gerektiriyor; bu da şu an için sahip olmadığımız bir bilgi.