Ömer Gülhan Giriş Tarihi: 2025-05-17 17:19 Güncelleme Tarihi: 2025-05-17 17:39

Rusya'dan gündemi sarsan itiraf: Türkiye'yi görüşmelerden çıkarmıştık ama şimdi Ankara her şeyi tekeline aldı

X'ten Hermes'in VestiKavkaza'dan aktardığı haberde, "Türkiye, Ukrayna konusunda arabuluculuğu tekeline aldı" denildi.

Ukrayna krizinin çözüm sürecinde başlıca arabulucu ülke yine Türkiye oldu. Tam üç yıldır Türkiye ve Cumhurbaşkanı Erdoğan, Ukrayna’daki çatışmanın çözülmesi gerektiğini ve İstanbul’un bu süreç için uygun bir platform olduğunu ısrarla dile getiriyordu.

Biden yönetimi, Ukrayna’ya silah desteğini artırıp Rusya’ya sert yaptırımlar uygularken, barış girişimlerini zorlaştırdı. ATACMS füzelerinin kullanımı Moskova tarafından NATO müdahalesi olarak görüldü. Erdoğan bu adımı “savaşı körüklemek” olarak nitelendirdi ve ABD’yi çatışmayı büyütmekle eleştirdi.

2023-24’te Türkiye’nin Batı’yla ilişkileri normalleştirme hamleleri, İsveç’in NATO üyeliğini onaylaması ve AB ile temaslar Moskova’da soru işaretleri doğurdu. Putin, Türkiye’nin Batı finansına yönelişini eleştirdi. Aynı süreçte ABD, Rusya’yla iş yapan Türk şirketlerine yaptırımlar uyguladı. Kremlin, Türkiye’yi arabulucu olmaktan çıkardı.

Donald Trump’ın iktidara gelişiyle dengeler değişti. ABD ile Rusya arasında yakınlaşma işaretleri görüldü, Ukrayna’da barış ihtimali belirdi. İlk görüşmelerin Suudi Arabistan’da yapılmasına rağmen, ABD-Rusya arasında diplomatik ilişkileri normalleştirme amaçlı müzakereler hemen İstanbul’da başladı.

Erdoğan ile Trump yakınlaştı. Trump, Erdoğan’ı övdü ve Mayıs başında Ukrayna arabuluculuğu görevini ona teklif etti. ABD’nin NATO’dan uzaklaşması nedeniyle Avrupa da Türkiye’yi güvenlik sistemine çekme çabalarını artırdı.

Sürecin zirve noktası, 15 Mayıs’ta Putin’in, Ukrayna ile barış görüşmelerinin İstanbul formatında yeniden başlatılmasını önermesi oldu. Başta Trump ve Zelenski, İstanbul’a Putin’in gelmesini beklemeden gitmemeyi planlıyordu; ancak aynı gün akşam saatlerinde ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio İstanbul’a uçtu. Erdoğan, Putin’in önerisini öğrenir öğrenmez Zelenski’ye “tarihi barış fırsatını kaçırmama” tavsiyesinde bulunmuştu.

Barış görüşmelerinin üç yıl sonra yeniden İstanbul’da başlaması, Türkiye’nin önemini bir kez daha ortaya koydu. Amerikan gazeteciler, Türkiye’yi şimdiden “bölgesel lider” olarak tanımlamaya başladı.

Bloomberg: “Bu hafta Türkiye ve Cumhurbaşkanı Erdoğan için kritik olacak. İstanbul’daki görüşmeler, Erdoğan’ın uzun süredir hazırlandığı diplomatik kırılma anı olabilir. Trump da bu süreci destekliyor. Türk yetkililer, Trump’ın ikinci döneminde ABD ile ilişkilerin güçleneceğini umuyor. ABD’nin dış politika öncelikleri arasında Ukrayna’daki savaşın sona erdirilmesi ve Suriye’nin uluslararası sisteme entegrasyonu da yer alıyor. Bu bağlamda Erdoğan, yeniden bölgesel lider konumuna yükseliyor.”

Aynı günlerde Trump, Körfez ülkelerine yönelik Orta Doğu turuna çıktı. Yeni Suriye lideri Ahmed Eş-Şaraa ile görüştü, yaptırımları kaldırdı. Bu süreçte de Erdoğan arabulucu rol oynadı. Trump, Şaraa ile görüşme kararını Erdoğan’la yaptığı telefon görüşmesinin ardından aldı.

16 Mayıs’a ertelenen İstanbul görüşmeleri, Türkiye’nin rolünü daha da pekiştirdi. Görüşme öncesi Ukrayna heyeti hem Türkiye hem ABD dışişleri bakanlarıyla bir araya geldi. Ardından Dolmabahçe’de sadece üç heyet kaldı: Türkiye, Rusya ve Ukrayna. Böylece Türkiye sadece bir “görüşme zemini” değil, doğrudan barış sürecinin aktif ve fiilî bir arabulucusu haline geldi.

Bugünkü görüşme yaklaşık iki saat sürdü ve sona erdi. Türk tarafı umutlu. Bu umut şaşırtıcı değil. Zira bu sürecin başarısı, yalnızca Rusya-Ukrayna barışı değil, aynı zamanda Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Türkiye Cumhuriyeti’nin uluslararası prestijinde büyük bir sıçrama anlamına geliyor.